1972

Árþúsund:	2. árþúsundið
Aldir:	19. öldin; 20. öldin ; 21. öldin;
Áratugir:	1951–1960; 1961–1970; 1971–1980; 1981–1990; 1991–2000;
Ár:	1969; 1970; 1971; 1972; 1973; 1974; 1975;

Árið 1972 (MCMLXXII í rómverskum tölum) var 72. ár 20. aldar og hlaupár sem hófst á laugardegi samkvæmt gregoríska tímatalinu.

AtburðirBreyta

JanúarBreyta

Flakið af Queen Elizabeth í Hong Kong

1. janúar - Kurt Waldheim varð aðalritari Sameinuðu þjóðanna.
2. janúar - Bandaríska geimfarið Mariner 9 hóf kortlagningu plánetunnar Mars.
5. janúar - Richard Nixon gaf skipun um að Geimskutluáætlunin skyldi hafin.
7. janúar - Farþegaflugvél frá Iberian Airlines rakst á 250 metra háan fjallstind við Ibiza; 104 létust.
8. janúar - Melrakkaey í Grundarfirði var friðlýst.
9. janúar - Stærsta farþegaskip heims, Queen Elizabeth, brann og sökk í höfninni í Hong Kong.
11. janúar - Austur-Pakistan varð Bangladess.
15. janúar - Margrét Þórhildur var hyllt sem Danadrottning degi eftir lát föður síns Friðriks 9.
22. janúar - Jens Otto Krag, forsætisráðherra Danmerkur, undirritaði samning um inngöngu Danmerkur í ESB.
30. janúar - Blóðugi sunnudagurinn 1972 þegar 26 mótmælendur og áhorfendur voru skotnir af breska hernum í Derry á Norður-Írlandi.
30. janúar - Pakistan sagði sig úr Breska samveldinu.

FebrúarBreyta

2. febrúar - Sprengja sprakk í breska siglingaklúbbnum í Vestur-Berlín með þeim afleiðingum að þýskur bátasmiður lést.
2. febrúar - Óeirðir brutust út í Dublin vegna blóðbaðsins í Derry.
3. febrúar - Vetrarólympíuleikarnir 1972 hófust í Sapporo í Japan.
15. febrúar - Ríkisstjórn Íslands ákvað að færa fiskveiðilögsögu Íslands í 50 mílur þann 1. september.
21. febrúar - Richard M. Nixon fór í átta daga heimsókn til Alþýðulýðveldisins Kína þar sem hann hitti Maó Zedong.
22. febrúar - Sjö létust í sprengjutilræði IRA í Aldershot í Bretlandi.
26. febrúar - Flóðin í Buffalo Creek: 125 létust og 4000 misstu heimili sín þegar stífla sem hélt affalsvatni frá kolanámu brast í Vestur-Virginíu í Bandaríkjunum.

MarsBreyta

1. mars - Rómarklúbburinn gaf út ritið Mörk vaxtar.
2. mars - Pioneer 10 var skotið á loft frá Kennedy-höfða.
11. mars - Hafnarfjarðarganga, fyrsta mótmælaaðgerð Samtaka herstöðvaandstæðinga, var haldin.
22. mars - Geirfugladrangur úti fyrir Reykjanesi hrundi.
24. mars - Kvikmyndin Guðfaðirinn var frumsýnd í Bandaríkjunum.
24. mars - Breska ríkisstjórnin hóf beina stjórn Norður-Írlands.
25. mars - Lúxemborg sigraði Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva með laginu Aprés toi sem Vicky Leandros söng.
30. mars - Víetnamstríðið: Her Norður-Víetnam hóf Páskasóknina inn í Suður-Víetnam.

AprílBreyta

10. apríl - Samningur um bann við þróun, framleiðslu og söfnun sýkla- og eiturvopna og um eyðingu þeirra var undirritaður af um 70 löndum í Washington-borg.
10. apríl - Fimm þúsund létust í jarðskjálfta sem mældist 7,0 á Richter í Fars í Íran.
13. apríl - Alþjóðapóstsambandið ákvað að líta á Alþýðulýðveldið Kína sem eina fulltrúa Kína og rak þar með Lýðveldið Kína úr sambandinu.
16. apríl - Tunglfarinu Appollo 16 var skotið á loft.
20. apríl - Ásatrúarfélagið var stofnað á Íslandi.
23. apríl - Haldið var upp á sjötugsafmæli Halldórs Laxness. Hann var útnefndur heiðursborgari Mosfellsbæjar og heiðursdoktor við Háskóla Íslands.
23. apríl - Sporvagnar voru lagðir niður í Kaupmannahöfn.
27. apríl - Hútúar í her Búrúndí hófu uppreisn. Stjórnin brást við með því að drepa tugi þúsunda hútúa næstu daga.

MaíBreyta

2. maí - 90 létust í eldsvoða í silfurnámu í Idaho í Bandaríkjunum.
5. maí - DC-8-flugvél frá Alitalia fórst á Sikiley; 115 létust.
13. maí - 115 manns létust í eldsvoða í næturklúbbi í Ósaka í Japan.
15. maí - Arthur Bremer skaut ríkisstjóra Alabama, George Wallace, í borginni Laurel í Maryland.
17. maí - Íslensk höfundalög voru samþykkt. Þau tóku við af lögum um rithöfundarétt og prentfrelsi frá 1905.
21. maí - Laszlo Toth réðist með meitli á höggmynd Michelangelos, Pietá, í Péturskirkjunni í Róm.
22. maí - Seylon varð lýðveldið Srí Lanka þegar ný stjórnarskrá var samþykkt.
26. maí - Richard Nixon og Leoníd Bresnjev undirrituðu Samning um fækkun langdrægra kjarnaflauga (SALT I) og Samning gegn kjarnaskotflaugum (ABM).

JúníBreyta

David Bowie á Ziggy Stardust Tour sem fylgdi eftir útgáfu plötunnar

1. júní - Íraksstjórn þjóðnýtti olíufyrirtækið Iraq Petroleum Company.
2. júní - Andreas Baader, Jan-Carl Raspe, Holger Meins og aðrir meðlimir Rote Armee Fraktion voru handteknir í Frankfurt am Main eftir skotbardaga.
6. júní - David Bowie gaf út breiðskífuna The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars.
14. júní - Evrópukeppnin í knattspyrnu 1972 hófst.
16. júní - Ulrike Meinhof, annar helsti leiðtogi Rote Armee Fraktion var handtekin í Þýskalandi.
17. júní - Watergate-hneykslið hófst á því að fimm menn voru handteknir fyrir að brjótast inn í höfuðstöðvar Demókrataflokksins í Washington-borg.
17. júní - Bandaríkjamenn skiluðu Japönum eynni Okinawa sem þeir höfðu haldið frá síðari heimsstyrjöld.
18. júní - Mannbjörg varð þegar togarinn Hamranes fórst út af Snæfellsnesi. Mikil réttarhöld urðu vegna slyssins.
26. júní - Nolan Bushnell og Ted Dabney stofnuðu bandaríska tölvufyrirtækið Atari.
26. júní - Margot Fonteyn, breskur listdansari, kom til Íslands og hélt sýningu í Þjóðleikhúsinu.
30. júní - Fyrstu hlaupasekúndunni var bætt við alheimstímann (UTC).

JúlíBreyta

1. júlí - Seglskútan Greenpeace III (Vega) sigldi á franska tundurduflaslæðarann La Paimpolaise við Mururóaeyjar til að mótmæla kjarnorkutilraunum Frakka í Suður-Kyrrahafi.
16. júlí - Þrír áhugakafarar fundu flakið af hollenska skipinu Akerendam úti fyrir Runde í Noregi. Stór fjársjóður var í skipinu.
18. júlí - Anwar Sadat rak 20.000 sovéska ráðgjafa frá Egyptalandi.
21. júlí - Blóðugi föstudagurinn 1972 þegar 22 sprengjur sem IRA hafði komið fyrir í Belfast sprungu með þeim afleiðingum að níu létust og 130 slösuðust alvarlega.
31. júlí - Motorman-aðgerðin hófst þegar breski herinn reyndi að komast inn í svæði í Derry, Belfast og Newry sem vopnaðir hópar héldu.
31. júlí - Þrjár bílasprengjur sprungu í Claudy í Londonderry-sýslu með þeim afleiðingum að níu létust.

ÁgústBreyta

ágúst - Fyrsta leikjatölva heims, Magnavox Odyssey, kom á markað í Bandaríkjunum.
4. ágúst - Idi Amin tilkynnti að allir asískir verkamenn með bresk vegabréf yrðu að hverfa frá Úganda innan þriggja mánaða.
5. ágúst - Kommúnistaflokkur Íslands (m-l) var stofnaður.
12. ágúst - Síðustu bandarísku landhermennirnir fóru frá Víetnam.
14. ágúst - Austur-Þýsk Iljúsjin-farþegaþota fórst í grennd við Berlín; 156 létust.
16. ágúst - Flugvélar frá konunglega marokkóska flughernum skutu á flugvél Hassans 2. konungs Marokkó en tókst ekki að skjóta hana niður.
17. ágúst - Alþjóðadómstóllinn í Haag hafnaði röksemdum Íslendinga í landhelgismálinu.
26. ágúst - Sumarólympíuleikar voru settir í München í Vestur-Þýskalandi.

SeptemberBreyta

1. september - Bobby Fischer sigraði Boris Spasskíj í skákeinvígi í Laugardalshöllinni í Reykjavík og varð fyrsti bandaríski heimsmeistarinn í skák.
1. september - Fiskveiðilögsaga Íslands var færð úr tólf mílum í fimmtíu og mótmæltu Bretar á sama veg og fyrr og reyndu fiskveiðar undir herskipavernd.
2. september - Menntaskólinn við Hamrahlíð hóf kennslu samkvæmt áfangakerfi fyrstur framhaldsskóla á Íslandi.
5. september - Togvíraklippur voru notaðar í fyrsta sinn á ómerktan enskan togara.
5.-6. september - Blóðbaðið í München: Ellefu ísraelskir íþróttamenn voru teknir í gíslingu af hryðjuverkahópnum Svarta september og myrtir í kjölfarið.
7. september - Ísland og Belgía gerðu með sér samning um heimildir fyrir belgíska togara til fiskveiða innan 50 mílna markanna í tvö ár.
10. september - Brasilíski ökumaðurinn Emerson Fittipaldi varð yngsti sigurvegari í Formúlu eitt-kappakstri í Monza á Ítalíu.
21. september - Ferdinand Marcos lýsti yfir gildistöku herlaga á Filippseyjum.
25. september - Norðmenn höfnuðu inngöngu í ESB í þjóðaratkvæðagreiðslu.
30. september - Karl 16. Gústaf Svíakonungur vígði Eylandsbrúna sem þá var lengsta brú Evrópu, rúmir sex kílómetrar að lengd.

OktóberBreyta

1. október - Útgáfa greinar sem lýsti framleiðslu á endurraðaðri DNA-sameind markaði upphafið að nútímasameindalíffræði.
2. október - Danir samþykktu inngöngu í ESB í þjóðaratkvæðagreiðslu. Færeyjar ákváðu að standa utan sambandsins.
10. október - Helgi Hóseasson sletti skyri á alþingismenn við þingsetningu.
13. október - Andesflugslysið: Flugvél sem flutti ruðningslið frá Úrúgvæ til Chile hrapaði í Andesfjöllum.
14. október - Veitinga- og skemmtistaðnum Klúbbnum í Reykjavík var lokað vegna lögreglurannsóknar.
24. október - Togarinn Vigri kom til Reykjavíkur, en hann var fyrstur í röð fimmtíu skuttogara sem voru keyptir á fáum árum.
28. október - Fyrsta flug Airbus A300.
31. október - Geir Hallgrímsson óskaði lausnar frá embætti borgarstjóra í Reykjavík. Birgir Ísleifur Gunnarsson tók við.

NóvemberBreyta

Pong-spilakassi

7. nóvember - Richard Nixon vann yfirburðasigur á George McGovern í forsetakosningum.
14. nóvember - Dow Jones-vísitalan fór í fyrsta sinn yfir 1000 stig.
16. nóvember - Heimsminjaskrá UNESCO var sett á stofn.
24. nóvember - Suðurlandsvegur frá Reykjavík til Selfoss var formlega tekinn í notkun eftir endurgerð sem tók sex ár.
29. nóvember - Atari setti á markað spilakassa með tölvuleiknum Pong.

DesemberBreyta

1. desember - Áhugamenn um verndun Bernhöftstorfunnar gengu blysför um miðbæ Reykjavíkur til að vekja athygli á málstað sínum.
7. desember - Appollo 17, síðasta mannaða geimferðin til tunglsins, hélt af stað.
8. desember - Sameinuðu þjóðirnar lýstu þennan dag alþjóðlegan dag mannréttinda.
15. desember - Umhverfisstofnun Sameinuðu þjóðanna var stofnuð.
18. desember - Bandaríkin hófu loftárásir á Norður-Víetnam sem voru kallaðar Jólasprengjuárásirnar.
23. desember - Eftirlifendur Andesflugslyssins fundust. Liðnir voru 73 dagar frá atvikinu. Sextán manns lifðu af með því að leggja aðra farþega sér til munns.
23. desember - Jarðskjálfti sem mældist 6,25 á Richter skók Managva í Níkaragva; 5-12.000 manns fórust.
24. desember - Sænski forsætisráðherrann, Olof Palme, gagnrýndi Bandaríkin harðlega fyrir loftárásirnar á Norður-Víetnam. Í kjölfarið slitu Bandaríkjamenn stjórnmálasambandi við Svíþjóð.