24. desember

24. desember er 358. dagur ársins (359. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 7 dagar eru eftir af árinu. Hann er kallaður Aðfangadagur á íslandi og er hann samkvæmt íslenskum mótmælendasið talinn helgur frá kl 18:00 að kveldi því þá hefst helgi jóladagsins.

Atburðir

• 640 - Jóhannes 4. varð páfi.
• 800 - Leó 3. páfi krýndi Karlamagnús keisara, sem markar upphaf hins Heilaga rómverska ríkis.
• 1294 - Bónifasíus 8. var kjörinn páfi.
• 1613 - Sagnir herma að þegar fólk úr Siglufirði ætlaði til guðsþjónustu á Siglunesi á aðfangadag hafi fallið snjóflóð á það í Siglunesskriðum og fimmtíu manns farist. Engar samtímaheimildir eru þó til um þetta slys og margir telja að það hafi aldrei átt sér stað.
• 1624 - Póstþjónusta var stofnuð í Danmörku af Kristjáni 4. Hún var fyrst til húsa í Dönsku kauphöllinni.
• 1934 - Ríkisútvarpið hóf lestur jólakveðja kl. 20:30 og hefur það verið fastur liður á hverju ári síðan og sífellt færst í vöxt.
• 1951 - Líbýa lýsti yfir sjálfstæði.
• 1956 - Flóttamenn frá Ungverjalandi, 52 alls, komu til Íslands fyrir tilstilli Rauða kross Íslands.
• 1972 - Sænski forsætisráðherrann, Olof Palme, gagnrýndi Bandaríkin harðlega fyrir loftárásirnar á Norður-Víetnam. Í kjölfarið slitu Bandaríkjamenn stjórnmálasambandi við Svíþjóð.
• 1974 - Í Ástralíu lagði fellibylur borgina Darwin nánast í rúst.
• 1975 - Breska þungarokksveitin Iron Maiden var stofnuð.
• 1985 - Hægriöfgamaðurinn David Lewis Rice myrti mannréttindalögfræðinginn Charles Goldmark og fjölskyldu hans í Seattle.
• 1989 - Á Stórhöfða í Vestmannaeyjum komst vindur í 120 hnúta (224 km/klst) í hviðu, sem jafnaði eldra met. Þetta met var svo slegið 3. febrúar 1991.
• 1990 - Herforingjar steyptu Ramsewak Shankar af stóli í Súrínam.
• 1992 - George H. W. Bush náðaði 6 embættismenn sem dæmdir höfðu verið fyrir þátttöku í Íran-Kontrahneykslinu.
• 1997 - 50-100 þorpsbúar voru myrtir í Sid El-Antri-fjöldamorðunum í Alsír.
• 1999 - Árið helga 2000 hófst þegar Jóhannes Páll 2. páfi opnaði hurðina helgu í Vatíkaninu.

• 2000 - Aðfangadagsárásirnar í Indónesíu: Íslamskir öfgamenn stóðu fyrir sprengjuárásum á kirkjur um alla Indónesíu.
• 2007 - Stjórn Nepal tilkynnti að 240 ára einveldi yrði lagt niður árið 2008 og lýðveldi tekið upp.
• 2009 - Heilbrigðiskerfisumbætur Baracks Obama, Obamacare, voru samþykktar á bandaríska þinginu.
• 2017 - Gvatemala tilkynnti að þeir hygðust feta í fótspor Bandaríkjanna og flytja sendiráð sitt í Ísrael til Jerúsalem. Hondúras og Panama gerðu slíkt hið sama 2 dögum síðar.
• 2018 - Höfuðborg Búrúndí var flutt frá Bujumbura til Gitega.
• 2020 - Bretland undirritaði verslunarsamning við Evrópusambandið og lauk þannig formlega útgönguferli sínu úr sambandinu.

Fædd

• 1167 - Jóhann landlausi, Englandskonungur (d. 1216).
• 1461 - Kristín af Saxlandi, Danadrottning, kona Hans Danakonungs (d. 1521).
• 1491 - Ignatius de Loyola, stofnandi Jesúítareglunnar (d. 1556).
• 1698 - William Warburton, enskur gagnrýnandi og biskup (d. 1779).
• 1761 - Jean-Louis Pons, franskur stjörnufræðingur (d. 1831).
• 1810 - Vilhelm Marstrand, danskur listmálari (d. 1873).
• 1818 - James Prescott Joule, breskur eðlisfræðingur (d. 1889).
• 1837 - Elísabet af Austurríki (d. 1898).
• 1845 - Georg 1. Grikklandskonungur (d. 1913).
• 1876 - Thomas Madsen-Mygdal danskur stjórnmálamaður og forsætisráðherra (d. 1943).
• 1879 - Alexandrine af Mecklenburg-Schwerin (d. 1952).
• 1927 - Mary Higgins Clark, bandarískur rithöfundur (d. 2020).
• 1940 - Anthony Fauci, bandarískur ónæmisfræðingur.
• 1943 - Tarja Halonen, forseti Finnlands.
• 1945 - Lemmy Kilmister, enskur tónlistarmaður (d. 2015).
• 1957 - Hamid Karzai, forseti Afganistans.
• 1961 - Ilham Aliyev, forseti Aserbaidsjan.
• 1966 - Diedrich Bader, bandarískur leikari.
• 1969 - Ed Miliband, breskur stjórnmálamaður.
• 1971 - Ricky Martin, söngvari frá Púertó Ríkó.
• 1973 - Stephenie Meyer, bandarískur rithöfundur.
• 1981 - Dima Bilan, rússneskur söngvari.
• 1993 - Yuya Kubo, japanskur knattspyrnumaður.

Dáin

• 1524 - Vasco da Gama, portúgalskur landkönnuður (f. um 1469).
• 1724 - Erlendur Magnússon, prestur í Odda á Rangárvöllum og áður skólameistari (f. 1695).
• 1847 - Finnur Magnússon, íslenskur fornfræðingur og skjalavörður (f. 1781).
• 1872 - William John Macquorn Rankine, skoskur verkfræðingur og eðlisfræðingur (f. 1820).
• 1987 - Ragnar H. Ragnar, íslenskur tónlistarkennari (f. 1898).
• 1991 - Peyo, belgískur myndasöguhöfundur (f. 1928).
• 1993 - Sveinbjörn Beinteinsson, íslenskt skáld og allsherjargoði (f. 1924).
• 1997 - Tóshíro Mífúne, japanskur leikari (f. 1920).
• 2002 - Kjell Aukrust, norskur rithöfundur (f. 1920).
• 2008 - Harold Pinter, breskt leikskáld (f. 1930).
• 2011 - Johannes Heesters, hollenskur söngvari og leikari (f. 1903).

Hátíðis- og tyllidagar

• Aðfangadagur jóla í Vesturkirkjunni.
• Samkvæmt kvæði Jóhannesar úr Kötlum, „Jólin koma“ kemur jólasveinninn Kertasníkir til byggða þennan dag.