19. desember

19. desember er 353. dagur ársins (354. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 12 dagar eru eftir af árinu.

Atburðir

• 1187 - Klemens 3. varð páfi.
• 1610 - Pieter Both kom til Batam þar sem hann reisti höfuðstöðvar fyrir hollensk yfirráð í Indónesíu.
• 1666 - Háskólinn í Lundi var stofnaður í Svíþjóð.
• 1745 - Her jakobíta undir stjórn Karls Stúart (Bonnie Prince Charlie) beið ósigur fyrir her undir stjórn hertogans af Cumberland í orrustunni við Clifton Moor. Það er síðasti bardagi sem háður hefur verið á enskri grund.
• 1821 - Eldgos hófst í Eyjafjallajökli.
• 1901 - Stórbruni varð á Akureyri og urðu 50 manns heimilislausir er tólf hús brunnu.
• 1943 - B-25 sprengjuflugvél lenti á hvolfi skammt sunnan við Grandaveginn í Reykjavík í aðflugi að flugvellinum í Vatnsmýrinni. Þrír hermenn létust.
• 1961 - Portúgalar samþykktu að láta Goa af hendi til Indverja.
• 1967 - Lögræðisaldur á Íslandi var lækkaður úr 21 ári í 20 ár. Síðar var hann svo lækkaður aftur í 18 ár.
• 1969 - Alþingi samþykkti að Ísland gengi í EFTA frá og með 1. mars 1970.
• 1983 - Sigurður Magnússon og Ingibjörg Daðadóttir, hjón í Stykkishólmi, áttu 75 ára hjúskapararafmæli. Eftir það lifði Sigurður í fimm mánuði en Ingibjörg í fjögur ár.
• 1984 - Alþýðulýðveldið Kína og Bretland undirrituðu sameiginlega yfirlýsingu um framtíð Hong Kong.
• 1986 - Andrei Sakarov fékk að snúa aftur til Moskvu eftir sex ára útlegð innan Sovétríkjanna.
• 1989 - Húsnæðisstofnun ríkisins gaf út fyrstu húsbréfin.
• 1992 - Frumsýnd var kvikmyndin Karlakórinn Hekla í leikstjórn Guðnýjar Halldórsdóttur.
• 1994 - Rannsókn hófst á Whitewater-hneykslinu í Bandaríkjunum.
• 1994 - Svíar heimiluðu borgaralega giftingu samkynhneigðra.
• 1996 - Ísland og Noregur undirrituðu Schengensamninginn.
• 1996 - Ruben Kun varð forseti Nárú.
• 1997 - Kvikmyndin Titanic var frumsýnd í Bandaríkjunum.
• 1998 - Vantraust á Bill Clinton Bandaríkjaforseta kom fram á Bandaríkjaþingi vegna meinsæris í Lewinsky-málinu.

• 2001 - Metloftþrýstingur, 1085,6 hektópasköl, mældist í Mongólíu.
• 2006 - Rússneska flutningaskipið Wilson Muuga strandaði á Hvalsnesi í Sandgerðisbæ. Allir í áhöfn þess björguðust en einn danskur sjóliði fórst við björgunarstörf.
• 2012 - Serbneski stríðsglæpamaðurinn Milic Martinovic var dæmdur í lífstíðarfangelsi fyrir morð á almennum borgurunum í bænum Čuska í Kosóvó 1999.
• 2013 - Loftið í Apollo-leikhúsinu í London hrundi í miðri sýningu á Furðulegt háttalag hunds um nótt með þeim afleiðingum að 700 meiddust.
• 2015 - Tíu hús eyðilögðust og tveir létust þegar snjóflóð féll á Longyearbyen á Svalbarða.
• 2016 - Hryðjuverkaárásin í Berlín 2016: Vörubíl var ekið inn á jólamarkað í Berlín með þeim afleiðingum að 12 létust.
• 2016 - Rússneski sendiherrann í Tyrklandi, Andrej Karlov, var skotinn til bana á myndlistarsýningu í Ankara.
• 2020 – Eysturoyargöngin, neðansjávargöng milli Straumeyjar og Austureyjar í Færeyjum, voru opnuð.
• 2021 – Gabriel Boric var kjörinn forseti Chile.
• 2022 - Á þingi Sameinuðu þjóðanna um líffjölbreytni 2022 var samþykkt að yfir þriðjungur yfirborðs jarðar yrði náttúruverndarsvæði fyrir árið 2030.

Fædd

• 1554 - Filippus Vilhjálmur Óraníufursti (d. 1618).
• 1683 - Filippus 5. Spánarkonungur (d. 1746).
• 1861 - Italo Svevo, ítalskur rithöfundur (d. 1928).
• 1868 - Ágúst Jónsson, íslenskt skáld (d. 1945).
• 1875 - Mileva Marić, serbneskur stærðfræðingur (d. 1948).
• 1906 - Leoníd Bresnjev, sovéskur stjórnmálamaður (d. 1982).
• 1915 - Édith Piaf, frönsk söngkona (d. 1963).
• 1925 - Robert B. Sherman, bandarískur lagahöfundur (d. 2012).
• 1934 - Pratibha Patil, forseti Indlands.
• 1937 - Jónatan Þórmundsson, íslenskur lögfræðingur.
• 1938 - Alfreð Flóki, íslenskur myndlistarmaður (d. 1987).
• 1942 - Jón Júlíusson, íslenskur leikari.
• 1951 - Árni Stefán Jónsson, íslenskur stjórnmálamaður.
• 1956 - Jens Fink-Jensen, danskur rithöfundur og ljóðskáld.
• 1957 - Kevin McHale, bandarískur körfuboltamaður.
• 1959 - Yasuhito Suzuki, japanskur knattspyrnumaður.
• 1962 - Frosti Sigurjónsson, íslenskur athafnamaður.
• 1965 - Jessica Steen, kanadísk leikkona.
• 1967 - Guðlaugur Þór Þórðarson, íslenskur stjórnmálamaður.
• 1969 - Richard Hammond, enskur sjónvarpsmaður úr Top Gear.
• 1972 - Kolbeinn Óttarsson Proppé, íslenskur stjórnmálamaður.
• 1972 - Alyssa Milano, bandarísk leikkona.
• 1978 - Brynjar Már Valdimarsson, íslenskur útvarpsmaður.
• 1980 - Jake Gyllenhaal, bandarískur leikari.
• 1985 - Gary Cahill, enskur knattspyrnumaður.
• 1985 - Tadanari Lee, japanskur knattspyrnumaður.
• 1986 - Ryan Babel, hollenskur knattspyrnumaður.
• 1988 - Alexis Sánchez, knattspyrnumaður hjá Barcelona.
• 1989 - Valdimar Bergstað, íslenskur hestamaður.
• 1990 - Elías Karl Guðmundsson, íslenskur keppandi í Útsvari og Gettu betur.
• 1992 - Fríða Ísberg, íslenskt skáld.
• 1993 - Leonardo Bittencourt, þýskur knattspyrnumaður.
• 1996 - Jake Wesley Rogers, bandarískur söngvari.

Dáin

• 401 - Anastasíus páfi.
• 1327 - Agnes af Frakklandi, hertogaynja af Búrgund.
• 1370 - Úrbanus 5. páfi (f. 1310)
• 1741 - Vitus Bering, danskur landkönnuður, dó úr skyrbjúg í Alaska (f. 1681).
• 1848 - Emily Brontë, enskur rithöfundur (f. 1818).
• 1851 - William Turner, breskur listmálari (f. 1775).
• 1930 - J.C. Christensen, danskur forsætisráðherra (f. 1856).
• 1987 - Guðmundur Í. Guðmundsson, íslenskur stjórnmálamaður (f. 1909).
• 1996 - Marcello Mastroianni, ítalskur leikari (f. 1924).
• 2017 - Ólafía Einarsdóttir, íslenskur fornleifafræðingur (f. 1924).

Hátíðis- og tyllidagar

• Samkvæmt kvæði Jóhannesar úr Kötlum, „Jólin koma“ kemur jólasveinninn Skyrjarmur, almennt nefndur Skyrgámur, til byggða þennan dag.