23. desember

23. desember er 357. dagur ársins (358. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 8 dagar eru eftir af árinu. Dagur þessi er Þorláksmessa á Íslandi. Vetrarsólstöður geta orðið á þessum degi á norðurhveli jarðar.

Atburðir

• 619 - Bonifasíus 5. varð páfi.
• 1199 - Þorláksmessa var fyrst haldin heilög á Íslandi.
• 1588 - Hinrik 3. Frakkakonungur réðist til atlögu gegn leiðtogum Kaþólska bandalagsins, hertoganum af Guise og kardínálanum bróður hans, og lét drepa þá.
• 1631 - Þrjátíu ára stríðið: Svíar náðu Mainz á sitt vald bardagalaust.
• 1672 - Giovanni Domenico Cassini uppgötvaði tungl Satúrnusar, Reu.
• 1688 - Dýrlega byltingin: Jakob 2. Englandskonungur flúði til Frakklands.
• 1846 - Borðeyri við Hrútafjörð á Ströndum varð löggiltur verslunarstaður.
• 1893 - Óperan Hans og Gréta eftir Engelbert Humperdinck var frumsýnd.
• 1913 - Seðlabanki Bandaríkjanna var stofnaður.
• 1928 - Fyrsta skip Samvinnufélags Ísfirðinga, Sæbjörn, kom til bæjarins.
• 1956 - Richard Nixon, sem þá var varaforseti Bandaríkjanna, kom til Íslands og heimsótti Ásgeir Ásgeirsson forseta á Bessastöðum.
• 1958 - Ríkisstjórn Alþýðuflokksins tók við völdum og sat í ellefu mánuði undir forsæti Emils Jónssonar.
• 1965 - Árelíus Jensen matreiðslumaður var valinn matreiðslumaður ársins, fyrstur allra.
• 1968 - Í Reykjavík urðu átök á milli lögreglu og fólks sem mótmælti stríðinu í Víetnam. Var þessi atburður nefndur Þorláksmessuslagurinn.
• 1972 - Eftirlifendur Andesflugslyssins fundust. Liðnir voru 73 dagar frá atvikinu. Sextán manns lifðu af með því að leggja aðra farþega sér til munns.
• 1980 - Friðarganga á Þorláksmessu var haldin í Reykjavík í fyrsta sinn.
• 1982 - Umhverfisverndarstofnun Bandaríkjanna mæltist til þess að bærinn Times Beach yrði rýmdur vegna díoxínmengunar.
• 1984 - Sprengja sprakk í hraðlest á leið frá Napólí til Mílanó á Ítalíu með þeim afleiðingum að 16 létust og 161 særðust.
• 1990 - 95% kjósenda samþykktu sjálfstæði í þjóðaratkvæðagreiðslu í Slóveníu.
• 1993 - Stærsti vinningur í sögu Lottósins fram að því var greiddur út til sjö manna fjölskyldu á Seltjarnarnesi og var fjárhæðin 61,9 milljónir króna.
• 1995 - Íslenska kvikmyndin Agnes var frumsýnd.
• 1998 - Leikjatölvan PocketStation kom á markað.

• 2002 - Bandarískur dróni af gerðinni MQ-1 Predator var skotinn niður af íraskri MiG-25-orrustuþotu.
• 2003 - Alþjóðaferðamálastofnunin varð ein af stofnunum Sameinuðu þjóðanna.
• 2003 - Um 200 manns létust þegar sprenging varð í gaslind í Chongqing í Kína.
• 2005 - Lech Kaczyński, varð forseti Póllands.
• 2005 - Tjad lýsti Súdan stríði á hendur.
• 2014 - Úkraínska þingið samþykkti að leggja hlutleysisstefnu landsins niður og sækja um aðild að NATO.
• 2016 - Líbískri farþegaflugvél með 118 um borð var rænt og hún þvinguð til að lenda á Möltu. Flugræningjarnir gáfust upp og slepptu gíslunum án blóðsúthellinga.
• 2020 - Ríkisstjórn Benjamins Netanjahú, forsætisráðherra Ísraels, sprakk og kallað var til fjórðu þingkosninganna í landinu á tveimur árum.

Fædd

• 1582 - Severo Bonini, ítalskt tónskáld (d. 1663).
• 1613 - Carl Gustaf Wrangel, sænskur aðmíráll (d. 1676).
• 1711 - Jacob Fortling, dansk-þýskur myndhöggvari (d. 1761).
• 1795 - Rósa Guðmundsdóttir (Vatnsenda-Rósa), íslenskt skáld (d. 1855).
• 1805 - Joseph Smith, stofnandi mormónasafnaðarins (d. 1844).
• 1881 - Juan Ramón Jiménez, spænskt skáld og Nóbelsverðlaunahafi (d. 1958).
• 1918 - Helmut Schmidt, kanslari Vestur-Þýskalands (d. 2015).
• 1930 - Loftur Jóhannesson, íslenskur kaupsýslumaður.
• 1933 - Akihito, Japanskeisari.
• 1943 - Silvía Svíadrottning.
• 1950 - Vicente del Bosque, spænskur knattspyrnustjóri.
• 1952 - Jónína Bjartmarz, íslenskur stjórnmálamaður.
• 1960 - Guðmundur Þórður Guðmundsson, íslenskur handknattleiksþjálfari.
• 1979 - Kenny Miller, skoskur knattspyrnuleikari.
• 1985 - Harry Judd, enskur songvari.

Dáin

• 1193 - Þorlákur helgi Þórhallsson, biskup í Skálholti (f. 1133).
• 1230 - Berengaría af Navarra, Englandsdrottning (f. um 1165).
• 1646 - François Maynard, franskt skáld (f. 1582).
• 1745 - Jan Dismas Zelenka, bæheimskt tónskáld (f. 1679).
• 1761 - Alestair Ruadh MacDonnell, skoskur njósnari (f. 1725).
• 1831 - Emilia Plater, litháísk frelsishetja (f. 1806).
• 1834 - Thomas Malthus, enskur hagfræðingur (f. 1766).
• 1895 - Katrín Þorvaldsdóttir Sívertsen, eiginkona Jóns Árnasonar þjóðsagnasafnara (f. 1829).
• 1905 - Páll Ólafsson, íslenskt skáld (f. 1827).
• 1931 - Wilson Bentley, bandarískur ljósmyndari (f. 1865).
• 1948 - Hideki Tojo, forsætisráðherra Japans (f. 1884).
• 1982 - Agnar Kofoed-Hansen, íslenskur flugmaður og lögreglustjóri (f. 1915).
• 2013 - Mikhail Kalasjnikov, rússneskur upfinningamaður (f. 1919).

Hátíðis- og tyllidagar

• Þorláksmessa á vetri á Íslandi.
• Samkvæmt kvæði Jóhannesar úr Kötlum, „Jólin koma“ kemur jólasveinninn Ketkrókur til byggða þennan dag.