Velkomin á Wikipedíu

Alfræðiritið sem allir geta unnið að í sameiningu

Á hinni íslensku Wikipedíu eru nú 57.237 greinar.

Grein mánaðarins

Bandamannaleikarnir 1919 voru íþróttamót sem haldið var að frumkvæði Bandaríkjahers á íþróttavelli skammt fyrir utan París frá 22. júní til 6. júlí 1919. Mótinu svipaði í skipulagningu til Ólympíuleikanna en voru þó einungis ætlaðir hermönnum sem þjónað höfðu í herjum sigurvegaranna í fyrri heimsstyrjöldinni. Óvænt velgengni leikanna kann að hafa ráðið miklu um þá ákvörðun Alþjóðaólympíunefndarinnar að freista þess að blása nýju lífi í Ólympíuleikana.

Enginn aðgangseyrir var að viðburðum leikanna og sóttu Parísarbúar og allra þjóða hermenn þá í stríðum straumum. Áætlað er að heildarfjöldi áhorfenda hafi verið nærri hálf milljón manna. Keppendur voru um 1.500 talsins, Bandaríkjamenn flestir þeirra.

Fyrri mánuðir: Boris Johnson – Andrea Ghez – Óeirðirnar á Austurvelli 1949 – Sun Myung Moon – Seinna Téténíustríðið

Eldri greinar – Tilnefna grein mánaðarins

Í fréttum

21. september: Armenski herinn lýsti yfir uppgjöf í umdeilda héraðinu Nagornó-Karabak og aserski herinn náði yfirráðum. Armenskir íbúar héraðsins taka á flótta.
15. september: Evika Siliņa (sjá mynd) verður forsætisráðherra Lettlands.
12. september: Yfir 11.000 látast í flóðum í austur-Líbíu við borgina Derna.
8. september: Um 3.000 látast í jarðskjálfta sem varð í Atlasfjöllum í Marokkó, 72 km suðvestur af borginni Marrakesh.
30. ágúst: Herinn fremur valdarán í Gabon og steypir forsetanum, Ali Bongo, af stóli.
26. ágúst: Emmerson Mnangagwa er endurkjörinn forseti Simbabve.

Yfirstandandi: Átökin í Súdan • Borgarastyrjöldin í Jemen • Innrás Rússa í Úkraínu / Stríð Rússlands og Úkraínu • Sýrlenska borgarastyrjöldin
Nýleg andlát:

Matteo Messina Denaro (25. september) Giorgio Napolitano (22. september) • Bjarni Felixson (14. september) • Guðbergur Bergsson (4. september) • Sigurður Líndal (2. september) • Bill Richardson (1. september)

Sjá aðra atburði ársins

Atburðir 27. september

2001 - Blóðbaðið í Zug: Friedrich Leibacher myrti 14 og framdi síðan sjálfsmorð í Zug í Sviss.
2002 - Skálinn, viðbygging við Alþingishúsið, var vígður.
2002 - Austur-Tímor gerðist aðili að Sameinuðu þjóðunum.
2003 - Geimferðastofnun Evrópu skaut SMART-1-gervihnettinum á braut um Tunglið.
2008 - Kínverski geimfarinn Zhai Zhi Gang fór fyrstur Kínverja í geimgöngu.
2009 - Pólski leikstjórinn Roman Polański var handtekinn í Sviss.
2014 - 63 fórust þegar eldfjallið Ontake á Japan hóf að gjósa.
2017 - Ákveðið var að konur fengju leyfi til að aka bíl í Sádí-Arabíu.
2019 - 4 milljónir tóku þátt í loftslagsverkfalli um allan heim. Greta Thunberg og Justin Trudeau leiddu mótmælagöngu í Kanada með 400.000 þátttakendum.

Sjá hvað fleira gerðist 27. september

Vissir þú...

… að vestur-þýski forsetinn Walter Scheel söng árið 1974 inn á hljómplötu sem náði efst á vinsældalista stærstu útvarpsstöðva í Evrópu?

… að franski heimspekingurinn Charles Fourier hélt því fram að sjórinn myndi smám saman missa seltuna og breytast í límonaði?

… að textagerð bresku nýbylgjunnar í þungarokki var yfirleitt um daglegt líf og fantasíur?

… að bandaríska öldungadeildarþingkonan Lisa Murkowski hlaut riddarakross Hinnar íslensku fálkaorðu árið 2021 fyrir að styrkja og efla tengsl Íslands við Alaska og Bandaríkin?

… að orðið kollagen merkir límgerðarefni þar sem efnið var áður notað til límframleiðslu?

… að spænska landvinningakonan Inés Suárez (sjá mynd) lék árið 1541 lykilhlutverk í að verja borgina Santíagó fyrir árás innfæddra Mapuche-manna?

Úr nýjustu greinunum

Efnisyfirlit

Tækni og hagnýtt vísindi

Fjarskiptatækni • Iðnaður • Internetið • Landbúnaður • Lyfjafræði • Rafeindafræði • Rafmagn • Samgöngur • Stjórnun • Upplýsingatækni • Verkfræði • Vélfræði • Þjarkafræði

Menning

Afþreying • Bókmenntir • Byggingarlist • Dulspeki • Ferðamennska • Garðyrkja • Goðafræði • Heilsa • Íþróttir • Kvikmyndir • Kynlíf • Leikir • List • Matur og drykkir • Myndlist • Tónlist • Trúarbrögð

Stjórnmál og samfélagið

Atvinna • Borgarsamfélög • Félagasamtök • Fjölmiðlar • Fjölskylda • Fyrirtæki • Hernaður • Lögfræði • Mannréttindi • Umhverfið • Verslun

Náttúruvísindi og stærðfræði
Dýrafræði • Eðlisfræði • Efnafræði • Grasafræði • Jarðfræði • Landafræði • Líffræði • Náttúran • Stjörnufræði • Stærðfræði • Vistfræði • Vísindaleg flokkun • Vísindi

Mann- og félagsvísindi

Félagsfræði • Fornfræði • Fornleifafræði • Hagfræði • Heimspeki • Mannfræði • Málfræði • Málvísindi • Menntun • Saga • Sálfræði • Tungumál • Tónfræði • Uppeldisfræði • Viðskiptafræði • Vitsmunavísindi

Ýmislegt
Listar • Gæðagreinar • Úrvalsgreinar • Efnisflokkatré • Flýtivísir • Handahófsvalin síða • Nýjustu greinar • Nýlegar breytingar • Eftirsóttar síður

Systurverkefni

Wikiorðabók Orðabók og samheitaorðabók	Wikibækur Frjálsar kennslu- og handbækur	Wikivitnun Safn tilvitnana
Wikiheimild Frjálsar grunnheimildir	Wikilífverur Safn tegunda lífvera	Wikifréttir Frjálst fréttaefni
Commons Samnýtt margmiðlunarsafn	Meta-Wiki Samvinna milli allra verkefna	Wikiháskóli Frjálst kennsluefni og verkefni
Wikidata Samnýttur þekkingagrunnur	Wikivoyage Ferðaleiðarvísar	Mediawiki Þróun wikihugbúnaðarins