Velkomin á Wikipedíu

Alfræðiritið sem allir geta unnið að í sameiningu

Á hinni íslensku Wikipedíu eru nú 53.218 greinar.

Grein mánaðarins

Amharar (amharíska: አማራ, amara, ge'ez: አምሐራ) eru þjóðarbrot í Eþíópíu sem búa aðallega í Amhara-héraði landsins og tala amharísku. Amharar eru um 20 milljónir talsins og eru um 20% Eþíópíumanna. Þeir voru taldir næststærsti þjóðflokkurinn innan landsins í manntali árið 2007 á eftir Orómóum.

Amharaþjóðin hefur sögulega byggt norðurhluta, miðhluta og vesturhluta Eþíópíu. Flestir Amharar eru bændur og raunar eru Amharar taldir meðal fyrstu landbúnaðarþjóða ríkisins. Talið er að þeir hafi hafið landbúnaðarsögu sína með rækt á korni í heimahéruðum sínum, meðal annars á hvingresi og nígerurtarfræum.

Flestir Amharar eru kristnir og eþíópíska rétttrúnaðarkirkjan gegnir mikilvægu hlutverki í menningu þeirra. Samkvæmt manntali ársins 2007 eru 82,5% íbúa Amharahéraðsins meðlimir í eþíópísku rétttrúnaðarkirkjunni; 17,2% eru múslimar (aðallega í Wollo-héraðinu), 0,2% voru mótmælendur og 0,5 gyðingar.

Fyrri mánuðir: Fianna Fáil – Ungverjaland – Elizabeth Cady Stanton – Harry S. Truman – Svalur og Valur

Eldri greinar – Tilnefna grein mánaðarins

Í fréttum

20. september: Justin Trudeau, forsætisráðherra Kanada, heldur flestum sætum á kanadíska þinginu eftir að hafa boðað til kosninga.
19. september: Eldgos hefst í Cumbre Vieja á La Palma á Kanaríeyjum. Um 5.000 íbúar í námunda við eldgosið yfirgefa heimili sín. Mörg hús verða hrauni að bráð.
14. september: Íbúar Kaliforníu kjósa á móti því að víkja fylkisstjóranum Gavin Newsom úr embætti.
13. september: Jonas Gahr Støre (sjá mynd), leiðtogi norska Verkamannaflokksins, ber sigur úr býtum í þingkosningum og verður næsti forsætisráðherra Noregs.

Yfirstandandi: Borgarastyrjöldin í Jemen • Eldgosið við Fagradalsfjall • Kórónaveirufaraldurinn • Sýrlenska borgarastyrjöldin

Nýleg andlát: Abdelaziz Bouteflika (17. september) • Vilborg Dagbjartsdóttir (16. september) • Álfrún Gunnlaugsdóttir (15. september) • Jón Sigurðsson (10. september) • Jorge Sampaio (10. september) • Mikis Þeódórakis (2. september)

Sjá aðra atburði ársins

Atburðir 23. september

1994 - Á Öxnadalsheiði var afhjúpað minnismerki í tilefni af því að bundið slitlag var komið á allan þjóðveginn á milli Reykjavíkur og Akureyrar.
1995 - Argentínumaðurinn Bill Gaede var handtekinn í Arisóna og kærður fyrir iðnaðarnjósnir.
1998 - Íslenska kvikmyndin Dansinn var frumsýnd.
2002 - Banni við einnota drykkjarumbúðum var aflétt í Danmörku.
2003 - Bandaríska sjónvarpsþáttaröðin One Tree Hill hóf göngu sína á The WB Television Network.
2005 - Bandaríska kvikmyndin Líkbrúðurin var frumsýnd.
2008 - 11 létust í skotárás á skóla í Kauhajoki í Finnlandi.
2009 - Ræningjar rændu peningageymslu öryggisfyrirtækisins G4S í Västberga syðst í Stokkhólmi. Ræningjarnir notuðu meðal annars bæði þyrlu og sprengiefni.
2019 - Rússland lögfesti Parísarsamkomulagið.

Sjá hvað fleira gerðist 23. september

Vissir þú...

… að Arna Sigríður Albertsdóttir varð í ár fyrsti Íslendingurinn til að taka þátt í handahjólreiðum á Ólympíuleikum fatlaðra?

… að Sigurður Jónasson (1886-1965), forstjóri, gaf íslenska ríkinu Bessastaði og Geysi?

… að tæplega helmingur íbúa Afganistans eru Pastúnar?

… að Jakob 4. Skotakonungur (sjá mynd) var síðasti þjóðhöfðingi í Bretlandseyjum sem féll í bardaga?

… að Lori Lightfoot er fyrsta bandaríska blökkukonan og fyrsta hinsegin manneskjan sem hefur verið borgarstjóri Chicago?

… að maóísku hryðjuverkasamtökin Skínandi stígur í Perú voru þekkt fyrir meiri þátttöku kvenna en vanalegt var hjá skæruliðahreyfingum í Rómönsku Ameríku?

… að þurrlendi þekur 29,2% af yfirborði Jarðar?

Úr nýjustu greinunum

Efnisyfirlit

Tækni og hagnýtt vísindi

Fjarskiptatækni • Iðnaður • Internetið • Landbúnaður • Lyfjafræði • Rafeindafræði • Rafmagn • Samgöngur • Stjórnun • Upplýsingatækni • Verkfræði • Vélfræði • Þjarkafræði

Menning

Afþreying • Bókmenntir • Byggingarlist • Dulspeki • Ferðamennska • Garðyrkja • Goðafræði • Heilsa • Íþróttir • Kvikmyndir • Kynlíf • Leikir • List • Matur og drykkir • Myndlist • Tónlist • Trúarbrögð

Stjórnmál og samfélagið

Atvinna • Borgarsamfélög • Félagasamtök • Fjölmiðlar • Fjölskylda • Fyrirtæki • Hernaður • Lögfræði • Mannréttindi • Umhverfið • Verslun

Náttúruvísindi og stærðfræði
Dýrafræði • Eðlisfræði • Efnafræði • Grasafræði • Jarðfræði • Landafræði • Líffræði • Náttúran • Stjörnufræði • Stærðfræði • Vistfræði • Vísindaleg flokkun • Vísindi

Mann- og félagsvísindi

Félagsfræði • Fornfræði • Fornleifafræði • Hagfræði • Heimspeki • Mannfræði • Málfræði • Málvísindi • Menntun • Saga • Sálfræði • Tungumál • Tónfræði • Uppeldisfræði • Viðskiptafræði • Vitsmunavísindi

Ýmislegt
Listar • Gæðagreinar • Úrvalsgreinar • Efnisflokkatré • Flýtivísir • Handahófsvalin síða • Nýjustu greinar • Nýlegar breytingar • Eftirsóttar síður

Systurverkefni

Wikiorðabók Orðabók og samheitaorðabók	Wikibækur Frjálsar kennslu- og handbækur	Wikivitnun Safn tilvitnana
Wikiheimild Frjálsar grunnheimildir	Wikilífverur Safn tegunda lífvera	Wikifréttir Frjálst fréttaefni
Commons Samnýtt margmiðlunarsafn	Meta-Wiki Samvinna milli allra verkefna	Wikiháskóli Frjálst kennsluefni og verkefni
Wikidata Samnýttur þekkingagrunnur	Wikivoyage Ferðaleiðarvísar	Mediawiki Þróun wikihugbúnaðarins