Velkomin á Wikipedíu

Alfræðiritið sem allir geta unnið að í sameiningu

Á hinni íslensku Wikipedíu eru nú 53.530 greinar.

Grein mánaðarins

Gilgameskviða er söguljóð frá Mesópótamíu og eitt elsta ritaða bókmenntaverk sem þekkt er. Fræðimenn telja að kviðan eigi rætur sínar að rekja til flokks súmerskra þjóðsagna og kvæða um goðsögnina og hetjukonunginn Gilgames, sem síðar voru sett saman í lengra kvæði á akkadísku. Heillegasta eintakið sem til er í dag er varðveitt á tólf leirtöflum úr bókasafni frá 7. öld f.Kr., í eigu assýríska konungsins Assúrbanípal. Mögulegt er að persónan Gilgames sé byggð á raunverulegum höfðingja á tímabili II. frumkeisaraveldisins á 27. öld f.Kr.

Kviðan fjallar um sambandið á milli konungsins Gilgamess, sem orðinn er spilltur af valdi sínu og snauður að hjartagæsku, og vinar hans, Enkídú, sem er hálfgerður villimaður og fer ásamt Gilgamesi í hættulegan leiðangur. Í kvæðinu er sjónum beint talsvert að hugsunum Gilgamess um missi í kjölfar dauða Enkídús. Þráin eftir ódauðleika leikur einnig stórt hlutverk í kviðunni. Hluti hennar segir frá leiðangri Gilgamess, eftir dauða Enkídús, til þess að öðlast ódauðleika.

Fyrri mánuðir: James Bond – Guðrún Á. Símonar – Amharar – Fianna Fáil – Ungverjaland

Eldri greinar – Tilnefna grein mánaðarins

Í fréttum

30. nóvember: Eyríkið Barbados lýsir yfir stofnun lýðveldis. Landstjórinn Sandra Mason (sjá mynd) verður fyrsti forseti landsins og tekur við embætti þjóðhöfðingja af Elísabetu 2. Bretadrottningu.
28. nóvember: Annað ráðuneyti Katrínar Jakobsdóttur tekur við völdum á Íslandi.
24. nóvember: Magdalena Andersson er kjörin nýr forsætisráðherra Svíþjóðar en segir af sér sjö klukkustundum síðar. Hún er endurkjörin 29. nóvember.
23. nóvember Blóðtaka úr blóðmerum var stöðvuð á fimm stöðum á Íslandi eftir að myndbönd bárust frá dýraverndunarsamtökum um illa meðferð á merum.
21. nóvember: Abdalla Hamdok er aftur gerður forsætisráðherra Súdans eftir viðræður við valdaránsmenn úr hernum sem steyptu honum af stóli í október.

Yfirstandandi: Borgarastyrjöldin í Jemen • Eldgosið á La Palma • Kórónaveirufaraldurinn • Sýrlenska borgarastyrjöldin
Nýleg andlát:

Jón Sigurbjörnsson (30. nóvember) • Chun Doo-hwan (23. nóvember) • Kim Friele (22. nóvember) • Frederik Willem de Klerk (11. nóvember)

Sjá aðra atburði ársins

Atburðir 1. desember

2006 - Að minnsta kosti 388 manns létu lífið þegar fellibylurinn Durian gekk yfir Filippseyjar.
2006 - Dagur rauða nefsins var haldinn í fyrsta sinn á Íslandi til styrktar Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna (UNICEF).
2008 - Barack Obama Bandaríkjaforseti skipaði höfuðkeppinaut sinn, Hillary Clinton, utanríkisráðherra.
2009 - Lissabonsáttmálinn gekk í gildi í Evrópusambandinu.
2012 - Enrique Peña Nieto varð forseti Mexíkó.
2016 - Maha Vajiralongkorn tók við embætti konungs Taílands sem Rama 10.
2018
- Mestu óeirðir í sögu Frakklands frá 1968 hófust vegna mótmæla gulvestunga.
- Andrés Manuel López Obrador varð forseti Mexíkó.

Sjá hvað fleira gerðist 1. desember

Vissir þú...

… að bandaríska Nóbelsverðlaunaskáldið Eugene O'Neill var tengdafaðir gamanleikarans Charlie Chaplins?

… að konunglegt merki Wales (sjá mynd) er eina þjóðarmerki ríkjanna innan Bretlands sem kemur ekki fyrir innan breska skjaldarmerkisins?

… að hljómplatan Bláir draumar frá árinu 1988 eftir Bubba Morthens og Megas var umdeild vegna vísana til barnagirndar í texta eins lagsins á henni?

… að Blástjarnan er bjartasta stjarnan í stjörnumerkinu Hörpunni?

… að Theodore Schultz er eini landbúnaðarhagfræðingurinn sem hefur fengið Nóbelsverðlaunin í hagfræði?

… að árið 1954 er talið að um 27% flokksmeðlima Sósíalíska einingarflokksins, stjórnarflokks Austur-Þýskalands, hafi verið gamlir meðlimir úr Nasistaflokknum?

Úr nýjustu greinunum

Efnisyfirlit

Tækni og hagnýtt vísindi

Fjarskiptatækni • Iðnaður • Internetið • Landbúnaður • Lyfjafræði • Rafeindafræði • Rafmagn • Samgöngur • Stjórnun • Upplýsingatækni • Verkfræði • Vélfræði • Þjarkafræði

Menning

Afþreying • Bókmenntir • Byggingarlist • Dulspeki • Ferðamennska • Garðyrkja • Goðafræði • Heilsa • Íþróttir • Kvikmyndir • Kynlíf • Leikir • List • Matur og drykkir • Myndlist • Tónlist • Trúarbrögð

Stjórnmál og samfélagið

Atvinna • Borgarsamfélög • Félagasamtök • Fjölmiðlar • Fjölskylda • Fyrirtæki • Hernaður • Lögfræði • Mannréttindi • Umhverfið • Verslun

Náttúruvísindi og stærðfræði
Dýrafræði • Eðlisfræði • Efnafræði • Grasafræði • Jarðfræði • Landafræði • Líffræði • Náttúran • Stjörnufræði • Stærðfræði • Vistfræði • Vísindaleg flokkun • Vísindi

Mann- og félagsvísindi

Félagsfræði • Fornfræði • Fornleifafræði • Hagfræði • Heimspeki • Mannfræði • Málfræði • Málvísindi • Menntun • Saga • Sálfræði • Tungumál • Tónfræði • Uppeldisfræði • Viðskiptafræði • Vitsmunavísindi

Ýmislegt
Listar • Gæðagreinar • Úrvalsgreinar • Efnisflokkatré • Flýtivísir • Handahófsvalin síða • Nýjustu greinar • Nýlegar breytingar • Eftirsóttar síður

Systurverkefni

Wikiorðabók Orðabók og samheitaorðabók	Wikibækur Frjálsar kennslu- og handbækur	Wikivitnun Safn tilvitnana
Wikiheimild Frjálsar grunnheimildir	Wikilífverur Safn tegunda lífvera	Wikifréttir Frjálst fréttaefni
Commons Samnýtt margmiðlunarsafn	Meta-Wiki Samvinna milli allra verkefna	Wikiháskóli Frjálst kennsluefni og verkefni
Wikidata Samnýttur þekkingagrunnur	Wikivoyage Ferðaleiðarvísar	Mediawiki Þróun wikihugbúnaðarins

Forsíða