Úrvalsefni dagsins

München-sáttmálinn var milliríkjasamningur sem gerður var milli Bretlands, Frakklands, Ítalíu og Þýskalands árið 1938. Samningurinn var undirritaður þann 30. september 1938 í kjölfar ráðstefnu í München sem ætlað var að finna friðsamlega lausn á deilum þjóðanna um Súdetaland, sem Þjóðverjar gerðu tilkall til en var þá innan landamæra Tékkóslóvakíu.

Tilgangur ráðstefnunnar var að ræða um tilkall sem Adolf Hitler, einræðisherra Þýskalands, hafði gert til Súdetalands. Þar sem Súdetaland var aðallega byggt þýskumælandi fólki hélt Hitler því fram að það tilheyrði Þýskalandi með réttu og hótaði að gera innrás í Tékkóslóvakíu til að innlima það.

Forsætisráðherrar Bretlands og Frakklands, Neville Chamberlain og Édouard Daladier, vildu fyrir alla muni forðast stríð gegn Þýskalandi og því kölluðu þeir með milligöngu Benito Mussolini, forsætisráðherra Ítalíu, til ráðstefnu til að ræða um stöðu Súdetalands. Niðurstaðan varð sú að Chamberlain og Daladier lögðu blessun sína við að Þjóðverjar innlimuðu þýskumælandi héruð Tékkóslóvakíu.

Bretar og Frakka vonuðust til þess að koma í veg fyrir stríð gegn Þjóðverjum með samningnum. Undanlátsstefna þeirra frestaði stríði þó ekki lengi því næsta ár réðust Þjóðverjar inn í Pólland og Chamberlain og Daladier neyddust því til að lýsa yfir stríði. Með þessu hófst seinni heimsstyrjöldin.

Fyrri mánuðir: Dred Scott-málið – Surtur – Áhrif erlendra hvalveiðimanna á íslenskt samfélag

Atburðir dagsins

• 1989 - 250.000 manns komu saman á Hetjutorginu í Búdapest til að taka þátt í endurgreftrun Imre Nagy sem tekinn var af lífi 1958.
• 1992 - Caspar Weinberger var dæmdur fyrir yfirhylmingu í Íran-Kontrahneykslinu.
• 1995 - McDonald's-staður var opnaður í Hressingarskálanum við Austurstræti.
• 1997 - Skæruliðar myrtu um 50 þorpsbúa í Daïat Labguer-blóðbaðinu í Alsír.
• 2002 - Padre Pio var lýstur dýrlingur í Kaþólsku kirkjunni.
• 2003 - Íslenska hljómsveitin Hraun var stofnuð.
• 2008 - Ísbjörn (Hraunsbirnan) kom á land við Hraun á Skaga. Þetta var öldruð birna sem var felld næsta dag, 17. júní.
• 2010 - Hæstiréttur Íslands dæmdi gengistryggð lán ólögmæt.
• 2012 - Aung San Suu Kyi, baráttukona fyrir mannréttindum og lýðræði í Mjanmar, flutti ræðu í Ósló og þakkaði fyrir friðarverðlaun Nóbels, sem hún fékk árið 1991.
• 2016 - Seðlabanki Íslands hóf að losa snjóhengjuna svokölluðu með gjaldeyrisútboði sem hófst þennan dag.