Velkomin á Wikipedíu

Alfræðiritið sem allir geta unnið að í sameiningu

Á hinni íslensku Wikipedíu eru nú 52.881 greinar.

Grein mánaðarins

Elizabeth Cady Stanton (12. nóvember 1815 – 26. október 1902) var bandarísk kvenréttindakona og einn af upphafsmönnum kvenfrelsisbaráttunnar á Vesturlöndum. Ólíkt mörgum öðrum í kvenréttindabaráttu 19. aldarinnar barðist Stanton fyrir meiru en bara kosningarétt kvenna. Stanton hafði einnig áhuga að bæta forræðisrétt kvenna, eignarétt þeirra, vinnurétt og stjórn kvenna á barneignum.

Stanton fæddist í Johnstown, New York þann 12. nóvember 1815. Foreldrar hennar voru Margaret Livingston og Daniel Cady, þingmaður og hæstaréttardómari. Ólíkt mörgum konum á hennar tíma, fékk Stanton klassíska menntun í Johnstown Academy, þar sem hún lærði latínu, grísku og stærðfræði til sextán ára aldurs. Árið 1830 hóf Stanton nám í Troy Female Seminary, kvennaskóla stofnuðum af Emmu Willard.

Árið 1851 hitti Stanton Susan B. Anthony. Þær tvær urðu einn helsti drifkraftur kvenréttindabaráttunnar í Bandaríkjunum. Anthony var einhleyp og hafði tækifæri til að ferðast um Bandaríkin að tala um kvenréttindi, eitthvað sem Stanton var ekki í aðstöðu til að gera á þeim tíma. Stanton var betri rithöfundur og skrifaði margar af ræðum Anthony, en Anthony hélt utan um skipalag þessarar nýju hreyfingar. Smám saman fengu fleiri konur leiðtogahlutverk í hreyfingunni, meðal annars Lucy Stone og Matilda Joslyn Gage.

Fyrri mánuðir: Harry S. Truman – Svalur og Valur – Vidkun Quisling – Seðlabanki Bandaríkjanna – Vaglaskógur

Eldri greinar – Tilnefna grein mánaðarins

Í fréttum

13. júní: Naftali Bennett (sjá mynd) tekur við embætti forsætisráðherra Ísraels af Benjamin Netanyahu.
12. júní: Christian Eriksen, lykilmaður í danska knattspyrnulandsliðinu hnígur niður í miðjum leik vegna hjartaáfalls.
24. maí: Evrópusambandið bannar Hvíta-Rússlandi að fljúga til landa sambandsins vegna handtöku stjórnarandstæðingsins Raman Pratasevitsj eftir að flugvél hans var neydd til að lenda í Minsk.
23. maí: Manchester City fagnaði 7. Englandstitili sínum.
22. maí: Eldfjallið Nyiragongo í Lýðstjórnarlýðveldinu Kongó hóf eldgos. Hundruð þúsunda íbúa hafa flúið heimili sín, á fjórða tug látist og hús orðið undir hraunflæmi.

Yfirstandandi: Borgarastyrjöldin í Jemen • Eldgosið við Fagradalsfjall • Kórónaveirufaraldurinn • Sýrlenska borgarastyrjöldin

Nýleg andlát: Gunnar Ingi Birgisson (14. júní) • Ned Beatty (13. júní) • Poul Schlüter (27. maí) • Michael Collins (28. apríl)

Sjá aðra atburði ársins

Atburðir 15. júní

1991 - Annað stærsta eldgos 20. aldar varð í Pínatúbó á Filippseyjum.
1993 - Mikligarður, verslunarmiðstöð við Holtagarða, varð gjaldþrota.
1994 - Bandaríska teiknimyndin Konungur ljónanna var frumsýnd.
1996 - Sprengjuárásin í Manchester 1996: 200 særðust og stór hluti af miðborg Manchester eyðilagðist þegar sprengja á vegum IRA sprakk.
2001 - Bandaríska teiknimyndin Atlantis: Týnda borgin var frumsýnd.
2001 - Samvinnustofnun Sjanghæ var stofnuð.
2007 - 15 áhorfendur á Heineken Jammin' Festival í Mestre á Ítalíu slösuðust þegar skýstrokkur olli hruni bygginga.
2010 - Nýr meirihluti Besta flokksins og Samfylkingar tók við völdum í borgarstjórn Reykjavíkur. Jón Gnarr var kjörinn borgarstjóri.
2020 - Hæstiréttur Bandaríkjanna komst að þeirri niðurstöðu að ólöglegt væri að segja upp starfsfólki á grundvelli kynhneigðar eða kyngervis.
2020 - Að minnsta kosti 15 hermenn létu lífið í átökum milli Indverja og Kínverja við landamæri ríkjanna í Galwan-dalnum.

Sjá hvað fleira gerðist 15. júní

Vissir þú...

… að talið er að fyrstu loftárásirnar á bandarískri grundu hafi verið gerðar í fjöldamorðunum í Tulsa árið 1921?

… að Alexandra Briem er fyrsta transkonan sem hefur tekið sæti í borgarstjórn Reykjavíkur?

… að jöfnunarsæti eru notuð í þingkosningum í flestum Norðurlandanna og Þýskalandi?

… að Atlantshafið myndaðist þegar risameginlandið Pangea klofnaði í Lárasíu í norðri og Gondvana í suðri á Síðjúratímabilinu?

… að Landsbankinn var fyrsta fyrirtækið sem hóf starfsemi í Mjóddinni?

… að Geraldine Ferraro (sjá mynd) var fyrsta konan til að bjóða sig fram til varaforseta Bandaríkjanna fyrir einn stóru stjórnmálaflokkanna, í forsetakosningunum 1984?

Úr nýjustu greinunum

Efnisyfirlit

Tækni og hagnýtt vísindi

Fjarskiptatækni • Iðnaður • Internetið • Landbúnaður • Lyfjafræði • Rafeindafræði • Rafmagn • Samgöngur • Stjórnun • Upplýsingatækni • Verkfræði • Vélfræði • Þjarkafræði

Menning

Afþreying • Bókmenntir • Byggingarlist • Dulspeki • Ferðamennska • Garðyrkja • Goðafræði • Heilsa • Íþróttir • Kvikmyndir • Kynlíf • Leikir • List • Matur og drykkir • Myndlist • Tónlist • Trúarbrögð

Stjórnmál og samfélagið

Atvinna • Borgarsamfélög • Félagasamtök • Fjölmiðlar • Fjölskylda • Fyrirtæki • Hernaður • Lögfræði • Mannréttindi • Umhverfið • Verslun

Náttúruvísindi og stærðfræði
Dýrafræði • Eðlisfræði • Efnafræði • Grasafræði • Jarðfræði • Landafræði • Líffræði • Náttúran • Stjörnufræði • Stærðfræði • Vistfræði • Vísindaleg flokkun • Vísindi

Mann- og félagsvísindi

Félagsfræði • Fornfræði • Fornleifafræði • Hagfræði • Heimspeki • Mannfræði • Málfræði • Málvísindi • Menntun • Saga • Sálfræði • Tungumál • Tónfræði • Uppeldisfræði • Viðskiptafræði • Vitsmunavísindi

Ýmislegt
Listar • Gæðagreinar • Úrvalsgreinar • Efnisflokkatré • Flýtivísir • Handahófsvalin síða • Nýjustu greinar • Nýlegar breytingar • Eftirsóttar síður

Systurverkefni

Wikiorðabók Orðabók og samheitaorðabók	Wikibækur Frjálsar kennslu- og handbækur	Wikivitnun Safn tilvitnana
Wikiheimild Frjálsar grunnheimildir	Wikilífverur Safn tegunda lífvera	Wikifréttir Frjálst fréttaefni
Commons Samnýtt margmiðlunarsafn	Meta-Wiki Samvinna milli allra verkefna	Wikiháskóli Frjálst kennsluefni og verkefni
Wikidata Samnýttur þekkingagrunnur	Wikivoyage Ferðaleiðarvísar	Mediawiki Þróun wikihugbúnaðarins