26. maí

26. maí er 146. dagur ársins (147. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 219 dagar eru eftir af árinu.

Atburðir

• 1056 - Ísleifur Gissurarson vígður biskup til Skálholts, þá um fimmtugt. Hann var fyrsti íslenski biskupinn.
• 1421 - Mehmet 1. soldán dó og sonur hans Múrat 2. tók við.
• 1607 - Um 200 indíánar réðust á Jamestown í Virginíu, drápu tvo landnema og særðu tíu.
• 1636 - Soldáninn í Golkonda gekkst Mógúlkeisaranum Shah Jahan á hönd.
• 1652 - Þriðja enska borgarastyrjöldin: Dunnottar-kastali, síðasta vígi konungssina í Skotlandi, féll í hendur George Monck.
• 1670 - Karl 2. Englandskonungur og Loðvík 14. Frakkakonungur gerðu með sér leynilegan friðarsamning þar sem Loðvík lofaði að greiða Karli 200.000 pund árlega en Karl á móti lofaði að létta á andkaþólskri löggjöf í Englandi, styðja Frakka gegn Hollendingum og snúast sjálfur til kaþólskrar trúar.
• 1805 - Napoléon Bonaparte var krýndur járnkórónu Langbarða í Mílanó.
• 1828 - Kaspar Hauser fannst í Nürnberg í Þýskalandi.
• 1885 - Garðyrkjufélag Íslands var stofnað.
• 1892 - Kristján konungur níundi og drottning hans, Louise af Hessen-Kassel, áttu gullbrúðkaup, sem haldið var upp á með hátíðarguðsþjónustu í Dómkirkjunni.
• 1896 - Dow Jones-vísitalan var gefin út í fyrsta skipti.
• 1897 - Skáldsagan Drakúla eftir írska rithöfundinn Bram Stoker kom fyrst út.
• 1918 - Georgía lýsti yfir sjálfstæði frá Rússneska keisaradæminu.
• 1923 - Íbúar í Þykkvabæ hófust handa við að reista 400 metra langa stíflu við Djúpós í Hólsá.
• 1929 - Björgunarbáturinn Þorsteinn, sá fyrsti sem Slysavarnafélag Íslands eignaðist, var vígður í Reykjavík. Bátnum var síðar komið fyrir í Sandgerði sem björgunarbátur. Báturinn er enn til og er geymdur þar.
• 1940 - Orrustan um Dunkerque hófst.
• 1945 - Íþróttamenn fögnuðu 100 ára dánarafmæli Jónasar Hallgrímssonar, en eitt af því sem hann þýddi á íslensku fyrstur manna voru sundreglur.
• 1966 - Gvæjana fékk sjálfstæði frá Bretum.
• 1968 - Hægri umferð gekk í gildi á Íslandi, en ekið hafði verið vinstra megin frá upphafi bílaaldar þar. Áður hafði staðið til að breyta í hægri umferð árið 1940, en því hafði verið frestað vegna hernáms Breta.
• 1970 - Sovéska flugvélin Tupolev Tu-144 varð fyrsta farþegaflugvél heims sem náði yfir Mach 2.
• 1972 - Richard Nixon og Leoníd Bresnjev undirrituðu Samning um fækkun langdrægra kjarnaflauga (SALT I) og Samning gegn kjarnaskotflaugum (ABM).
• 1973 - Varðskipið Ægir skaut föstum skotum á togarann Everton, sem var að veiðum 20 sjómílur innan 50 mílna markanna. Mikill leki kom að togaranum, en ekki urðu slys á mönnum.
• 1974 - Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi.
• 1978 - Fyrsta löglega spilavítið á austurströnd Bandaríkjanna var opnað í Atlantic City.
• 1979 - Ísrael lét Egyptalandi aftur eftir borgina Arish á Sínaískaga í samræmi við Camp David-samkomulagið.
• 1980 - Áhangendur farmtrúar réðust á stjórnarsetur á eyjunni Tanna á Vanúatú.
• 1983 - Fyrsta ráðuneyti Steingríms Hermannssonar tók til starfa.
• 1983 - 104 biðu bana í öflugum jarðskjálfta á norðurhluta Honshū í Japan.
• 1984 - Sextán létust í metangassprengingu í vatnshreinsistöð í Abbeystead í Lancashire á Englandi.
• 1989 - Vändåtberget-þjóðgarðurinn var stofnaður í Svíþjóð.
• 1990 - Sveitarstjórnarkosningar voru haldnar á Íslandi.
• 1992 - Charles Geschke, forstjóra Adobe Systems, var rænt. Ræningjarnir náðust fjórum dögum síðar.
• 1998 - Bear Grylls varð yngstur Breta til að komast á tind Everestfjalls.
• 1998 - National Sorry Day var haldinn í fyrsta sinn í Ástralíu til að minnast ranginda sem frumbyggjar Ástralíu voru beittir.
• 1999 - Manchester United sigruðu Meistaradeild Evrópu með 2-1 sigri á Bayern München.
• 1999 - Fyrsta þing Wales í yfir 600 ár kom saman í Cardiff.
• 1999 - Indverski flugherinn gerði árásir á uppreisnarmenn og pakistanska hermenn í Kasmírhéraði.

• 2008 - Yfir 200 fórust í flóðum í Kína.
• 2011 - Ratko Mladić, fyrrverandi herforingi Bosníu-Serba var handtekinn eftir að hafa verið eftirlýstur fyrir stríðsglæpi, þjóðarmorð og glæpi gegn mannkyni í tæp 15 ár.
• 2012 - Sænska söngkonan Loreen sigraði Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva 2012 með laginu „Euphoria“.
• 2015 - Yfir 2000 manns fórust í hitabylgju á Indlandi þar sem hitinn fór upp í 50 gráður.
• 2018 - Sveitarstjórnarkosningar voru haldnar á Íslandi.
• 2020 – Hjónaband samkynhneigðra varð löglegt í Kosta Ríka.
• 2020 – LATAM Airlines, stærsta flugfélag Rómönsku Ameríku, varð gjaldþrota.

Fædd

• 1478 - Klemens 7., páfi (d. 1534).
• 1556 - Mehmet 3. Tyrkjasoldán (d. 1603).
• 1602 - Philippe de Champaigne, franskur listmálari (d. 1674).
• 1810 - Christen Købke, danskur listmálari (d. 1848).
• 1886 - Þórarinn Kr. Eldjárn, íslenskur bóndi (d. 1968).
• 1892 - Héðinn Valdimarsson, íslenskur verkalýðsforingi (d. 1948).
• 1898 - Brynjólfur Bjarnason, íslenskur heimspekingur (d. 1989).
• 1907 - John Wayne, bandarískur kvikmyndaleikari (d. 1979).
• 1912 - János Kádár, ungverskur stjórnmálamaður (d. 1989).
• 1921 - Hermann Pálsson, íslenskur fræðimaður og þýðandi (d. 2002).
• 1923 - Horst Tappert, þýskur leikari (d. 2008).
• 1924 - Peter Foote, enskur textafræðingur (d. 2009).
• 1928 - Jack Kevorkian, bandarískur læknir (d. 2011).
• 1930 - Ragnhildur Helgadóttir, íslenskur stjórnmálamaður (d. 2016).
• 1936 - Hiroshi Saeki, japanskur knattspyrnumaður.
• 1941 - Kenji Tochio, japanskur knattspyrnumaður.
• 1949 - Jeremy Corbyn, breskur stjórnmálamaður.
• 1951 - Sally Ride, bandarískur geimfari (d. 2012).
• 1954 - Alan Hollinghurst, breskur rithöfundur.
• 1957 - Sigurlaugur Elíasson, íslenskt skáld og myndlistarmaður.
• 1968 - Friðrik Danakrónprins.
• 1971 - Matt Stone, einn höfunda South Park.
• 1971 - Gunnar Hansson, íslenskur leikari.
• 1975 - Nicki Lynn Aycox, bandarísk leikkona.
• 1979 - Elisabeth Harnois, bandarísk leikkona.

Dáin

• 735 - Beda prestur, engilsaxneskur sagnaritari.
• 946 - Játmundur stórfenglegi, Englandskonungur (f. um 921).
• 1264 - Brandur Jónsson Hólabiskup.
• 1381 - Guttormur Ormsson, faðir Lofts Guttormssonar, var veginn í Snóksdal.
• 1635 - Jón Sigurðsson, íslenskur lögmaður (f. um 1565).
• 1703 - Samuel Pepys, enskur dagbókarhöfundur (f. 1633).
• 1845 - Jónas Hallgrímsson, náttúrufræðingur, skáld og einn Fjölnismanna (f. 1807).
• 1928 - John Burnet, skoskur fornfræðingur (f. 1863).
• 1950 - Sigurjón Friðjónsson, íslenskt skáld (f. 1867).
• 1950 - Vigfús Sigurðsson, íslenskur leiðsögumaður (f. 1875).
• 1962 - Ásta Magnúsdóttir, ríkisféhirðir á Íslandi (f. 1888).
• 1976 - Martin Heidegger, þýskur heimspekingur (f. 1889).
• 2000 - Jón Kr. Gunnarsson, íslenskur skipstjóri og rithöfundur (f. 1929).
• 2001 - Anne Haney, bandarískur leikari (f. 1934).
• 2019 - Prem Tinsulanonda, taílenskur herforingi (f. 1920).