14. september

14. september er 257. dagur ársins (258. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 108 dagar eru eftir af árinu.

Atburðir

• 81 - Dómitíanus var hylltur sem Rómarkeisari.
• 1544 - Enskur her undir stjórn Hinriks 8. náði Boulogne á sitt vald.
• 1625 - Katla gaus með þeim afleiðingum að 25 bæir fóru í eyði.
• 1752 - Gregoríska tímatalið var innleitt í Bretaveldi.
• 1812 - Napóleon Bonaparte tók Moskvu án andspyrnu. Rússneski herinn kveikti í borginni á undanhaldinu.
• 1848 - Dómkirkjan í Reykjavík var vígð öðru sinni eftir gagngerar endurbætur. Hún var fyrst vígð 6. nóvember 1796.
• 1890 - Fyrsta krossgátan birtist í ítalska tímaritinu Il Secolo Illustrato della Domenica.
• 1891 - Vítaspyrnur voru teknar upp í knattspyrnuleikjum. Fyrsta spyrnan var skoruð af John Heath fyrir Wolverhampton Wanderers.
• 1901 - Theodore Roosevelt tók við embætti forseta Bandaríkjanna eftir morðið á William McKinley.
• 1911 - Pjotr Stolypin, forsætisráðherra Rússlands, var skotinn af byltingarmanninum Dmítrí Bogrov í óperuhúsinu í Kænugarði. Hann lést fjórum dögum síðar úr sárum sínum.
• 1944 - Marlene Dietrich hélt sýningu í Tripoli í Reykjavík ásamt leikflokki úr ameríska hernum.
• 1946 - Færeyingar samþykktu í þjóðaratkvæðagreiðslu að lýsa yfir sjálfstæði. Yfirlýsingunni var síðan hafnað af Dönum.
• 1950 - Farþegaflugvélin Geysir brotlenti á Bárðarbungu á Vatnajökli og komst áhöfnin, sex manns, öll af. Vélin var á leið frá Lúxemborg til Reykjavíkur og fannst hún ekki fyrr en eftir fjóra daga.
• 1958 - Tennis- og badmintonfélag Vestmannaeyja var stofnað.
• 1965 - Hljómsveitin The Kinks kom til Íslands og hélt átta tónleika á fjórum dögum í Austurbæjarbíói, alltaf fyrir fullu húsi.
• 1979 - Forseti Afganistan, Nour Mohammad Taraki, var myrtur að undirlagi Hafizullah Amin.
• 1982 - Forseti Líbanon, Bachir Gemayel, var myrtur.
• 1984 - P. W. Botha tók við embætti forseta Suður-Afríku.
• 1986 - Í tilefni af hundrað ára afmæli Sigurðar Nordal var sett á laggirnar stofnun sem ber nafn hans. Sigurður var prófessor í íslenskum fræðum við Háskóla Íslands.
• 1986 - Pólitískir fangar í Póllandi fengu sakaruppgjöf.
• 1988 - Fellibylurinn Gilbert kom upp að Júkatanskaga. Yfir 200 manns fórust í Mexíkó vegna hans.
• 1996 - Vestfjarðagöng milli Ísafjarðar, Önundarfjarðar og Súgandafjarðar á Vestfjörðum voru vígð.
• 1999 - Kíribatí, Nárú og Tonga gerðust aðilar að Sameinuðu þjóðunum.

• 2001 - Leikjatölvan GameCube kom á markað í Japan.
• 2003 - Íbúar Eistlands samþykktu aðild að Evrópusambandinu í þjóðaratkvæðagreiðslu.
• 2003 - Ráðherrafundi Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar lauk án árangurs í Cancun.
• 2007 - Japanska geimfarinu SELENE var skotið á braut um Tunglið.
• 2008 - Fyrsta bókin í bókaröðinni um Hungurleikana kom út í Bandaríkjunum.
• 2015 - Vísindamönnum í bandarísku rannsóknarstofnuninni LIGO tókst í fyrsta sinn að greina þyngdarbylgjur.
• 2019 – Drónaárás var gerð á tvær olíuhreinsistöðvar Aramco í Abqaiq og Khurais í Sádi-Arabíu. Hútífylkingin lýsti ábyrgð á hendur sér.
• 2020 - Konunglega breska stjörnufræðifélagið tilkynnti fund fosfíns á Venus sem er talið góð vísbending um líf.
• 2020 - Vel varðveittar leifar hellabjörns sem var uppi fyrir 22.000 til 39.500 árum fundust í sífrera í Síberíu.
• 2021 – Kosið var í Kaliforníu um það hvort Gavin Newsom fylkisstjóra yrði vikið úr embætti. Rúmur meirihluti kaus að leyfa Newsom að sitja áfram.

Fædd

• 1605 - Brynjólfur Sveinsson, síðar biskup í Skálholti (d. 1675).
• 1725 - Niels Ryberg, danskur stórkaupmaður (d. 1804).
• 1769 - Alexander von Humboldt, prússneskur vísindamaður (d. 1859).
• 1849 - Ívan Petrovítsj Pavlov, rússneskur vísindamaður (d. 1936).
• 1864 - Robert Cecil, vísigreifi af Chelwood, breskur stjórnmálamaður (d. 1958).
• 1879 - Margaret Sanger, bandarísk kvenréttindakona og hjúkrunarfræðingur (d. 1966).
• 1886 - Sigurður Nordal, rithöfundur og fræðimaður (d. 1974).
• 1888 - Hallgrímur Hallgrímsson, íslenskur sagnfræðingur (d. 1945).
• 1907 - Solomon Asch, bandarískur sálfræðingur (d. 1996).
• 1915 - Guðmundur Vigfússon, reykvískur bæjarfulltrúi (d. 1983).
• 1925 - Gísli Jónsson, íslenskur íslenskufræðingur (d. 2001).
• 1933 - Jökull Jakobsson, íslenskt leikritaskáld (d. 1978).
• 1937 - Renzo Piano, ítalskur arkitekt.
• 1944 - Günter Netzer, þýskur knattspyrnumaður.
• 1953 - Robert Wisdom, bandarískur leikari.
• 1965 - Dímítrí Medvedev, Rússlandsforseti.
• 1970 - Ketanji Brown Jackson, bandarískur dómari.
• 1973 - Nas (Nasir Jones), bandarískur tónlistarmaður og rappari.
• 1974 - Argel Fucks, brasilískur knattspyrnumaður.
• 1978 - Carmen Kass, eistnesk fyrirsæta.
• 1980 - Ivan Radeljić, bosnískur knattspyrnumaður.
• 1983 - Amy Winehouse, bresk söngkona (d. 2011).
• 1986 - Hallbera Guðný Gísladóttir, íslensk knattspyrnukona.

Dáin

• 891 - Stefán 5. páfi.
• 1321(?) - Dante Alighieri, ítalskt skáld (f. 1265).
• 1388 - Claudius Clavus, danskur kortagerðarmaður.
• 1523 - Hadríanus 6. páfi.
• 1704 - Skúli Þorláksson rektor á Hólum (f. 1635).
• 1836 - Aaron Burr, varaforseti Bandaríkjanna (f. 1756).
• 1852 - Arthur Wellesley, hertogi af Wellington, hershöfðingi og forsætisráðherra Bretlands (f. 1769).
• 1901 - William McKinley, Bandaríkjaforseti, myrtur (f. 1843).
• 1970 - Rudolf Carnap, þýskur heimspekingur (f. 1891).
• 1977 - Shogo Kamo, japanskur knattspyrnumaður (f. 1915).
• 1982 - Kristján Eldjárn, 3. forseti Íslands (f. 1916).
• 1982 - Grace Kelly, bandarísk leikkona og furstynja (f. 1929).
• 2004 - John Seymour, enskur búfræðingur (f. 1914).
• 2009 - Patrick Swayze, bandarískur leikari, dansari og lagahöfundur (f. 1952).
• 2011 - Rudolf Mössbauer, þýskur eðlisfræðingur og nóbelsverðlaunahafi (f. 1929).