13. september

13. september er 256. dagur ársins (257. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 109 dagar eru eftir af árinu.

Atburðir

• 604 - Sabiníanus varð páfi.
• 1502 - Orrustan við Smolinavatn í Líflandi: Þýska riddarareglan sigraði her Rússa undir stjórn Ívans 3. og stöðvaði útþenslu Rússlands við Eystrasalt.
• 1598 - Filippus 3. varð konungur Spánar og Portúgals.
• 1645 - Skoskir sáttmálamenn unnu sigur á her James Graham af Montrose í orrustunni við Philiphaugh.
• 1731 - Mesti mannfjöldi í 200 ár var samankominn á Þingvöllum þegar æðstu embættismenn landsins sóru Kristjáni konungi 6. hollustueiða. Voru það um 600 manns.
• 1791 - Loðvík 16. samþykkti lokagerð stjórnarskrár Frakklands.
• 1891 - Guðfinna Jónsdóttir var myrt við Svartárvatn á Norðaustur-Íslandi.
• 1894 - Frídagur verslunarmanna var haldinn hátíðlegur í fyrsta sinn í Reykjavík, en var síðar færður fram í ágústbyrjun.
• 1923 - Spænski herinn framdi valdarán. Miguel Primo de Rivera varð einræðisherra.
• 1934 - Rotaryklúbbur Reykjavíkur, sá fyrsti hér á landi, var stofnaður.
• 1938 - Súdetaþjóðverjar hófu uppreisn gegn stjórn Tékka. Uppreisnin var kæfð niður en Neville Chamberlain, forsætisráðherra Bretlands, sendi Adolf Hitler símskeyti og fór fram á fund um Súdetaland.
• 1971 - Attica-óeirðirnar í New York: Lögregla og fangaverðir hófu skothríð á Attica-fangelsið með þeim afleiðingum að 9 gíslar og 29 fangar létu lífið.
• 1974 - Japanski rauði herinn hertók franska sendiráðið í Haag, Hollandi.
• 1980 - Norðvesturhlíð Skessuhorns var klifin en hafði fram til þessa verið talin ókleif. Tveir ungir menn unnu afrekið.
• 1980 - Rokk gegn her, tónleikar Samtaka herstöðvaandstæðinga, voru haldnir í Laugardalshöll.
• 1981 - Borgarfjarðarbrúin var vígð, næstlengsta brú á Íslandi, 520 metra löng.
• 1981 - Fjölbrautaskóli Suðurlands var settur í fyrsta sinn.
• 1982 - Grace Kelly fékk heilablóðfall meðan hún ók bifreið sinni. Bíllinn hrapaði niður fjallshlíð. Hún lést á sjúkrahúsi daginn eftir.
• 1985 - Bandaríska kvikmyndin Eftir miðnætti var frumsýnd.
• 1985 - Japanski tölvuleikurinn Super Mario Bros. var gefinn út.
• 1985 - Steve Jobs sagði af sér stjórnarsetu hjá Apple og stofnaði NeXT.
• 1986 - Jarðskjálfti lagði fimmtung grísku borgarinnar Kalamata í rúst. 20 létust.
• 1987 - Skransafnarar fundu geislavirk efni í yfirgefnum spítala í Goiânia í Brasilíu. Í kjölfarið létust fjórir vegna geislaeitrunar og hundruð reyndust hafa orðið fyrir geislun.
• 1992 - Guðrún Helgadóttir hlaut Norrænu barnabókaverðlaunin fyrir bók sína, Undan illgresinu.
• 1993 - Oslóarsamkomulagið var formlega undirritað í Washington D.C. af Yasser Arafat og Yitzhak Rabin.
• 1994 - Bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar voru veitt í fyrsta sinn og hlaut þau Helgi Ingólfsson.
• 1996 - Alija Izetbegović var kjörinn forseti Bosníu og Hersegóvínu.
• 1996 - Bandaríska kvikmyndin Feeling Minnesota var frumsýnd.
• 1999 - Íbúðasprengjurnar í Rússlandi: 119 létust þegar sprengja sprakk í fjölbýlishúsi við Kasjirskoje-hraðbrautina í Moskvu.

• 2000 - Steve Jobs kynnti betaútgáfu Mac OS X.
• 2001 - Borgaralegt flug hófst aftur í Bandaríkjunum eftir árásirnar 11. september.
• 2006 - Stærsta dvergreikistjarna sólkerfisins, 2003 UB₃₁₃, fékk formlega nafnið Eris.
• 2007 - Yfirlýsing um réttindi frumbyggja var samþykkt af allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna.
• 2013 - Samninganefnd um inngöngu Íslands í Evrópusambandið var formlega leyst upp.
• 2013 - Bein nýrrar manntegundar, Homo naledi, fundust í helli í Suður-Afríku.
• 2014 - Bandaríkin lýstu Íslamska ríkinu stríð á hendur.
• 2017 - Alþjóðaólympíunefndin tilkynnti að Sumarólympíuleikarnir 2024 yrðu haldnir í París og Sumarólympíuleikarnir 2028 í Los Angeles.
• 2021 – Þingkosningar fóru fram í Noregi. Vinstriblokkin með Verkamannaflokk Jonasar Gahr Støre í fararbroddi vann sigur á hægristjórn Ernu Solberg.

Fædd

• 1087 - Jóhannes 2. Komnenos, Býsanskeisari (d. 1143).
• 1630 - Olof Rudbeck, sænskur vísindamaður (d. 1702).
• 1689 - Johan Fredrik Peringskiöld, sænskur fornfræðingur (d. 1725).
• 1819 - Clara Schumann, píanisti og tónskáld (d. 1896).
• 1853 - Hans Christian Gram, danskur örverufræðingur (d. 1938).
• 1860 - John J. Pershing, bandarískur hershöfðingi (d. 1948).
• 1863 - Arthur Henderson, breskur stjórnmálamaður og Nóbelsverðlaunahafi (d. 1935).
• 1874 - Arnold Schoenberg, austurrískt tónskáld (d. 1951).
• 1908 - Carlos Peucelle, argentínskur knattspyrnumaður (d. 1990).
• 1913 - Tadao Horie, japanskur knattspyrnumaður (d. 2003).
• 1916 - Roald Dahl, breskur rithöfundur (d. 1990).
• 1917 - Jón Þórarinsson, íslenskt tónskáld (d. 2012).
• 1928 - Robert Indiana, bandarískur myndlistarmaður.
• 1935 - Vilborg Harðardóttir, íslensk blaðakona (d. 2002).
• 1940 - Óscar Arias Sánchez, forseti Kosta Ríka og Nóbelsverðlaunahafi.
• 1941 - Ahmet Necdet Sezer, fyrrverandi forseti Tyrklands.
• 1944 - Jacqueline Bisset, bresk leikkona.
• 1945 - Andres Küng, sænskur blaðamaður (d. 2002).
• 1952 - Edda Björgvinsdóttir, íslensk leikkona.
• 1954 - Shigeharu Ueki, japanskur knattspyrnumaður.
• 1959 - Sólveig Pálsdóttir, íslensk leikkona.
• 1959 - Chris Hansen, bandarískur blaðamaður.
• 1964 - Mladen Mladenović, króatískur knattspyrnumaður.
• 1970 - Louise Lombard, bresk leikkona.
• 1971 - Goran Ivanisevic, króatískur tennisleikari.
• 1971 - Helgi Kolviðsson, íslenskur knattspyrnumaður.
• 1980 - Gilberto Ribeiro Gonçalves, brasilískur knattspyrnumaður.
• 1989 - Thomas Müller, þýskur knattspyrnumaður.
• 1989 - Vera Illugadóttir, íslensk dagskrárgerðarkona.
• 1994 - Yngvi Ásgeirsson, íslenskur knattspyrnumaður.
• 1956 - Guðmundur Ásgeir Geirsson framreiðslumaður

Dáin

• 81 - Títus, rómverskur keisari (f. 39).
• 1260 - Skarðs-Snorri Narfason, íslenskur höfðingi (f. um 1175).
• 1321 - Dante Alighieri, ítalskt skáld (f. 1265).
• 1409 - Ísabella af Valois, Englandsdrottning (f. 1389).
• 1488 - Karl 2., hertogi af Bourbon (f. 1434).
• 1506 - Andrea Mantegna, ítalskur listmálari (f. 1431).
• 1592 - Michel de Montaigne, franskur heimspekingur (f. 1533).
• 1598 - Filippus 2. Spánarkonungur (f. 1526).
• 1741 - Charles Rollin, franskur sagnfræðingur (f. 1661).
• 1870 - Orla Lehmann, danskur stjórnmálamaður (f. 1810).
• 1872 - Ludwig Andreas Feuerbach, þýskur heimspekingur (f. 1804).
• 1928 - Italo Svevo, ítalskur rithöfundur (f. 1861).
• 1931 - Lili Elbe, dönsk myndlistarkona (f. 1882).
• 1996 - Tupac Amaru Shakur, bandarískur rappari, leikari og skáld.
• 1998 - George Wallace, bandarískur stjórnmálamaður (f. 1919).
• 1999 - Benjamin S. Bloom, bandarískur uppeldisfræðingur (f. 1913).
• 2012 - Steindór Hjörleifsson, íslenskur leikari (f. 1926).