28. maí

28. maí er 148. dagur ársins (149. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 217 dagar eru eftir af árinu.

Atburðir

• 640 - Severínus varð páfi.
• 1262 - Filippus krónprins Frakklands og Ísabella af Aragóníu gengu í hjónaband.
• 1265 - Játvarður prins slapp úr haldi frá Simon de Montfort, jarli af Leicester.
• 1357 - Pétur 1. varð konungur Portúgals.
• 1588 - Flotinn ósigrandi hélt af stað úr höfnum á Spáni og tók stefnu á Ermarsund. Í flotanum voru 130 herskip og á þeim 30.000 menn. Það tók flotann þrjá daga að láta úr höfn vegna þess hve skipin voru mörg.
• 1644 - Fjöldamorðin í Bolton: Jarlinn af Derby nær gjöreyddi bæinn Bolton í Norðvestur-Englandi.
• 1800 - Konungur skipaði svo fyrir að gera skyldi vandaðar mælingar á ströndum Íslands. Mælingar voru gerðar á árunum 1800–1818 og komu kortin út á næstu átta árum.
• 1826 - Pétur 1. Brasilíukeisari sagði af sér sem konungur Portúgals.
• 1871 - Parísarkommúnan féll.
• 1926 - Herinn í Portúgal gerði uppreisn sem markaði endalok lýðræðis í landinu.
• 1932 - Ungmennasambandið Úlfljótur var stofnað í Austur-Skaftafellssýslu.
• 1932 - Síðasta hleðslan var lögð í varnargarð sem skildi fjörðinn Zuiderzee frá Norðursjó og bjó til stöðuvatnið Ijsselmeer.
• 1937 - Neville Chamberlain varð forsætisráðherra Bretlands.
• 1940 - Síðari heimsstyrjöld: Belgar gáfust upp fyrir Þjóðverjum.
• 1967 - Íþróttafélagið Fylkir var stofnað í Reykjavík.
• 1971 - Saltvíkurhátíðin hófst en þar komu saman um tíu þúsund unglingar og skemmtu sér um hvítasunnuna. Hátíðin var kennd við Saltvík á Kjalarnesi.
• 1975 - Fimmtán Vestur-Afríkuríki stofnuðu Efnahagsbandalag Vestur-Afríkuríkja.
• 1977 - Eldur kom upp í næturklúbbnum Beverly Hills Supper Club með þeim afleiðingum að 165 létust.
• 1978 - Sveitarstjórnarkosningar voru haldnar á Íslandi. Sjálfstæðisflokkurinn missti þann meirihluta sem hann hafði haft í borgarstjórn Reykjavíkur í áratugi í kosningum, en náði honum svo aftur fjórum árum síðar.
• 1982 - Til Íslands komu flóttamenn frá Póllandi, fimmtán fullorðnir og átta börn. Helmingur hópsins var farinn aftur hálfu ári síðar.
• 1983 - Eldgos hófst í Grímsvötnum í Vatnajökli en stóð stutt. Norræn dagblöð létu í ljós ótta um að Vatnajökull myndi bráðna og að suðausturland Íslands færi í kaf.
• 1986 - Leirbrúðuþátturinn Pingu hóf göngu sína í Sviss.
• 1987 - 18 ára vesturþýskur maður, Mathias Rust, lenti smáflugvél á Rauða torginu í Moskvu án þess að sovésk loftvarnarkerfi yrðu hans vör.
• 1987 - Íslenska fiskeldisfyrirtækið Fiskey var stofnað í Eyjafirði.
• 1991 - Borgarastyrjöldin í Eþíópíu: Skæruliðar EPRDF tóku höfuðborgina, Addis Abeba.
• 1993 - Kvikmyndin Super Mario Bros. var frumsýnd.

• 1994- Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 1994: Reykjavíkurlistinn sigraði í kosningum til borgarstjórnar í Reykjavík og hratt meirihluta Sjálfstæðisflokksins, sem þá hafði staðið í tólf ár.
• 1998 - Pakistan framkvæmdi Chagai-I-kjarnorkutilraunina og sprengdi 5 kjarnorkusprengjur í Chagai-hæðum. Þetta varð til þess að landið var beitt viðskiptaþvingunum.
• 1999 - Málverkið Síðasta kvöldmáltíðin eftir Leonardo da Vinci var aftur haft til sýnis eftir 22 ára viðgerðir.
• 2008 - Nepalska þingið breytti landinu úr konungsríki í lýðveldi og batt þannig enda á aldalangt einræði.
• 2011 - Skilnaðir urðu löglegir á Möltu.
• 2016 - Real Madrid sigraði Meistaradeild Evrópu í 11. sinn með 5:3 sigri á Atlético de Madrid.
• 2022 - Spænska knattspyrnuliðið Real Madrid sigraði Meistaradeild Evrópu 2022 með 1-0 sigri á Liverpool FC.
• 2022 - Léttlestin í Óðinsvéum hóf starfsemi.

Fædd

• 1371 - Jóhann óttalausi (Jóhann 2.), hertogi af Búrgund (d. 1419).
• 1641 (skírður) - Johann Weikhard, slóvenskur kortagerðarmaður (d. 1693).
• 1660 - Georg 1. Bretlandskonungur (d. 1727).
• 1738 - Joseph-Ignace Guillotin, franskur hugvitsmaður (d. 1814).
• 1759 - William Pitt yngri, breskur stjórnmálamaður og forsætisráðherra (d. 1806).
• 1853 - Carl Larsson, sænskur listmálari (d. 1919).
• 1884 - Edvard Beneš, forseti Tékkóslóvakíu (d. 1948).
• 1908 - Ian Fleming, enskur rithöfundur (d. 1964).
• 1912 - Patrick White, ástralskur rithöfundur (d. 1990).
• 1915 - Joseph Greenberg, bandarískur málfræðingur (d. 2001).
• 1923 - Jónas Árnason, íslenskt leikritaskáld (d. 1998).
• 1938 - Prince Buster, tónlistarmaður frá Jamaíka (d. 2016).
• 1940 - Hiroshi Katayama, japanskur knattspyrnumaður.
• 1944 - Rudy Giuliani, bandarískur stjórnmálamaður.
• 1945 - John Fogerty, bandarískur söngvari.
• 1956 - Francis Joyon, franskur siglingamaður.
• 1958 - Elisabeth Andreassen, norsk söngkona.
• 1960 - Takashi Mizunuma, japanskur knattspyrnumaður.
• 1968 - Kylie Minogue, áströlsk söngkona.
• 1969 - Justin Kirk, bandarískur leikari.
• 1981 - Gábor Talmácsi, ungverskur vélhjólamaður.
• 1983 - Megalyn Echikunwoke, bandarísk leikkona.
• 1985 - Colbie Caillat, bandarísk söngkona.
• 1992 - Gaku Shibasaki, japanskur knattspyrnumaður.
• 1999 - Cameron Boyce, bandarískur leikari (d. 2019).

Dáin

• 1118 - Ísleifur Gissurarson biskup lést í Skálholti.
• 1767 - Maria Josepha af Bæheimi, keisarynja, kona Jósefs 2., lést úr bólusótt (f. 1739).
• 1787 - Leopold Mozart, austurrískt tónskáld (f. 1719).
• 1849 - Anne Brontë, enskur rithöfundur (f. 1820).
• 1862 - Sæunn Jónsdóttir, íslensk vinnukona (f. um 1790).
• 1878 - John Russell, jarl af Russell, breskur stjórnmálamaður (f. 1792).
• 1936 - Bertha Pappenheim, austurrísk kvenréttindakona (f. 1859).
• 1961 - Peter Petersen (Bíó-Petersen), danskur ljósmyndari (f. 1881).
• 1963 - Pétur J.H. Magnússon, íslenskur knattspyrnumaður og formaður Knattspyrnufélagsins Fram (f. 1894).
• 1972 - Játvarður 8. Englandskonungur (f. 1894).
• 1980 - Ian Curtis, söngvari Joy Division (f. 1956).
• 1995 - Gunnar Huseby, íslenskur frjálsíþróttamaður (f. 1923).
• 2010 - Gary Coleman, bandarískur leikari (f. 1968).
• 2012 - Jónas Þorbjarnarson, íslenskt skáld (f. 1960).
• 2014 - Maya Angelou, bandarískur rithöfundur (f. 1928).