Enska úrvalsdeildin

Enska úrvalsdeildin er efsta atvinnumannadeildin í knattspyrnu á Englandi (og Wales). Hún er vinsælasta deild í heimi og einnig sú arðbærasta. Henni er sjónvarpað til 212 landa og svæða til um 650 milljón heimila. Tímabil deildarinnar er frá ágúst og fram í maí, liðin eru 20 og eru alls 38 leikir á lið. Neðstu þrjú liðin falla í lok tímabils og þrjú lið koma í staðinn á næsta tímabili úr ensku meistaradeildinni. Meðaltal áhorfenda á leikjum er 36.000 sem er það annað mesta í heiminum á eftir þýsku Bundesliga.

Premier League

Stofnuð	20. febrúar 1992 (1992-02-20)
Land	England
Álfusamband	UEFA
Fjöldi liða	20
Stig á píramída	1
Fall í	EFL Championship
Staðbundnir bikarar	FA Cup FA Community Shield
Deildarbikarar	EFL Cup
Alþjóðlegir bikarar	UEFA Champions League UEFA Europa League UEFA Europa Conference League
Núverandi meistarar	Manchester City (7. titill) (2022–23)
Sigursælasta lið	Manchester United (13 titlar)
Leikjahæstu menn	Gareth Barry (653)
Markahæstu menn	Alan Shearer (260)
Sýningarréttur	Sky Sports, BT Sport, Amazon Prime Video (beinar útsendingar) Sky Sports, BBC Sport (yfirferð)
Vefsíða	premierleague.com

Söguágrip

Enska úrvalsdeildin var stofnuð árið 1992 af félögunum í gömlu fyrstu deildinni sem hafði verið starfrækt í 104 ár. Alls hafa 49 lið tekið þátt í deildinni frá upphafi. Fyrst um sinn voru lið yfir hvert tímabil 22 en tímabilið 1995-1996 var liðum fækkað í 20.

Eftir aldamót var farið að tala um stóru 4 liðið (Big four): Manchester United, Liverpool, Chelsea og Arsenal. En eftir 2010 var farið að tala um stóru sex (Big six), þá voru Tottenham Hotspur og Manchester City komin hóp stærri liða. Manchester City vann titillinn tímabilið 2011–12 og varð fyrsta liðið utan hinna stóru fjögurra til að vinna deildina síðan Blackburn Rovers tímabilið 1994–95.

Tímabilið 2003–04 var Arsenal taplaust og er það í eina skipti sem það hefur gerst. Liðið var kallað Hinir ósigrandi (e. The invincibles) Þrjú lið hafa unnið Meistaradeild Evrópu: Liverpool (2005), Manchester United (2008) og Chelsea (2012).

Sjö lið hafa unnið deildina hingað til: Manchester United (13), Arsenal (3), Manchester City (7), Chelsea FC (5) Blackburn Rovers (1), Leicester City (1) og Liverpool FC (1).

Með flest mörk á einu tímabili er Erling Haaland með en hann sló metið tímabilið 2022-2023. Áður var Mohamed Salah með 32 mörk og með 31 mark deildu metinu Alan Shearer, Cristiano Ronaldo, Luis Suárez. Thierry Henry hefur oftast verið markakóngur eða 4 sinnum.

Tímabilið 2019-2020 hóf deildin að nota VAR-myndbandsdómgæslu. Tímabilið 2022-2023 fjölgaði skiptingum úr 3 í 5 leikmenn á leik.

Sigurvegarar ensku úrvalsdeildarinnar frá upphafi

Leiktímabil	Sigurvegari
2022-2023	Manchester City
2021-2022	Manchester City
2020-21	Manchester City
2019-20	Liverpool FC
2018-19	Manchester City
2017-18	Manchester City
2016-17	Chelsea F.C.
2015-16	Leicester City F.C.
2014-15	Chelsea F.C.
2013–14	Manchester City
2012–13	Manchester United
2011–12	Manchester City
2010–11	Manchester United
2009–10	Chelsea
2008–09	Manchester United
2006–07	Manchester United
2005–06	Chelsea
2004–05	Chelsea
2003–04	Arsenal
2002–03	Manchester United
2001–02	Arsenal
2000–01	Manchester United
1999–00	Manchester United
1998-99	Manchester United
1997–98	Arsenal
1996–97	Manchester United
1995–96	Manchester United
1994–95	Blackburn Rovers
1993–94	Manchester United
1992–93	Manchester United

Lið tímabilið 2023-2024

Félag	Hámarksfjöldi	Leikvangur
Manchester United	74.310	Old Trafford
Tottenham Hotspur	62.062	Tottenham Hotspur Stadium
Arsenal	60.432	Emirates Stadium
West Ham United	60.000	London Stadium
Manchester City	55.097	Etihad Stadium
Liverpool	54.074	Anfield
Newcastle United	52.387	St James' Park
Aston Villa	42.790	Villa Park
Chelsea	41.631	Stamford Bridge
Everton	40.569	Goodison Park
Nottingham Forest	30.500	City Ground
Luton Town	10.000	Kenilworth Road
Wolverhampton Wanderers	32.050	Molineux Stadium
Brighton & Hove Albion	30.750	Amex Stadium
Burnley F.C.	22.000	Turf Moor
AFC Bournemouth	11.400	Dean Court
Crystal Palace	26.309	Selhurst Park
Fulham F.C.	21.000	Craven Cottage
Brentford FC	17.250	Brentford Community Stadium
Sheffield United	32.000	Bramall Lane

Tölfræði

Markahæstu menn frá upphafi (yfir 100 mörk)

Uppfært 21. október 2023. Feitletraðir leikmenn spila enn í PL.

Sæti	Leikmaður	Mörk
1	Alan Shearer	260
2	Harry Kane	213
3	Wayne Rooney	208
4	Andrew Cole	187
5	Sergio Agüero	184
6	Frank Lampard	177
7	Thierry Henry	175
8	Robbie Fowler	163
9	Jermain Defoe	162
10	Michael Owen	150
11	Les Ferdinand	149
12	Teddy Sheringham	146
13	Mohamed Salah	145
14	Robin van Persie	144
15	Jamie Vardy	136
16	Jimmy Floyd Hasselbaink	127
17	Robbie Keane	126
18	Nicolas Anelka	125
19	Dwight Yorke	123
20	Romelu Lukaku	121
21	Steven Gerrard	120
22	Raheem Sterling	117
23	Ian Wright	113
24	Dion Dublin	111
24	Sadio Mané	111
25	Emile Heskey	110
26	Ryan Giggs	109
27	Peter Crouch	108
28	Son Heung-min	109
28	Paul Scholes	107
29	Darren Bent	106
30	Didier Drogba	104
31	Cristiano Ronaldo	103
32	Matt Le Tissier	100

Stoðsendingar

Leikmenn sem enn eru spilandi feitletraðir. Uppfært 15. apríl 2023.

Flestar stoðsendingar

Röð	Nafn	Stoðsendingar	Leikir	Stoðsendingar á leik	Leikstaða
1	Ryan Giggs	162	632	0.26	Miðjumaður
2	Cesc Fàbregas	111	350	0.32	Miðjumaður
3	Wayne Rooney	103	491	0.21	Framherji
4	Frank Lampard	102	609	0.17	Miðjumaður
5	Kevin De Bruyne	101	240	0.42	Miðjumaður
6	Dennis Bergkamp	94	315	0.30	Framherji
7	David Silva	93	304	0.30	Miðjumaður
8	Steven Gerrard	92	504	0.18	Miðjumaður
9	James Milner	87	615	0.15	Miðjumaður
10	David Beckham	80	265	0.30	Miðjumaður
11	Teddy Sheringham	76	418	0.18	Framherji

Leikmenn með meira en 500 leiki spilaða

Uppfært 25/8 2023.

Sæti	Leikmaður	Leikir
1	Gareth Barry	653
2	Ryan Giggs	632
3	James Milner	619
4	Frank Lampard	609
5	David James	572
6	Gary Speed	535
7	Emile Heskey	516
8	Mark Schwarzer	514
9	Jamie Carragher	508
10	Phil Neville	505
11	Steven Gerrard	504
12	Rio Ferdinand	504
13	Sol Campbell	503

Markmenn

uppfært í jan. 2023

Flest skipti haldið hreinu

Röð	Leikmaður	Hrein mörk
1	Petr Čech	202
2	David James	169
3	Mark Schwarzer	151
4	David Seaman	140
5	David de Gea	138
6	Nigel Martyn	137
7	Pepe Reina	136
8	Edwin van der Sar	132
	Tim Howard
	Brad Friedel
9	Peter Schmeichel	128

Mörk úr aukaspyrnum

Uppfært í janúar 2023.

Sæti	Nafn	Mörk	Leikir	Staða
1	David Beckham	18	265	Miðherji
2	James Ward-Prowse	16	300	Miðherji
3	Gianfranco Zola	12	229	Framherji
	Thierry Henry		258	Framherji
	Cristiano Ronaldo		222	Framherji
6	Laurent Robert	11	150	Framherji
	Sebastian Larsson		282	Miðherji
8	Ian Harte	10	237	Varnarmaður
	Morten Gamst Pedersen		260	Miðherji
10	Jamie Redknapp	9	295	Miðherji
	Nolberto Solano		302	Miðherji
	Frank Lampard		609	Miðherji

Markahæstu Íslendingar í ensku úrvalsdeildinni

Uppfært 16/4 2021.

Sæti	Leikmaður	Mörk
1	Gylfi Þór Sigurðsson	67
2	Eiður Smári Guðjohnsen	55
3	Heiðar Helguson	28
4	Hermann Hreiðarsson	14
5	Jóhann Berg Guðmundsson	10
6	Guðni Bergsson	8
7	Ívar Ingimarsson	4
8	Grétar Rafn Steinsson	4
9	Brynjar Björn Gunnarsson	3
10	Arnar Gunnlaugsson	3
11	Jóhannes Karl Guðjónsson	2
12	Aron Einar Gunnarsson	2
13	Þórður Guðjónsson	1
14	Þorvaldur Örlygsson	1
Feitletraðir leikmenn spila enn í ensku úrvalsdeildinni

Fjöldi stoðsendinga Íslendinga í Premier League

Uppfært 20/5 2021.

Sæti	Leikmaður	Stoðsendingar
1	Gylfi Þór Sigurðsson	50
2	Eiður Smári Guðjohnsen	28
3	Jóhann Berg Guðmundsson	17
4	Hermann Hreiðarsson	15
5	Heiðar Helguson	9
6	Grétar Rafn Steinsson	8
7	Guðni Bergsson	4
8	Aron Einar Gunnarsson	3
9	Jóhannes Karl Guðjónsson	2
9	Arnar Gunnlaugsson	2
10	Ívar Ingimarsson	1
10	Lárus Sigurðsson	1
Feitletraðir leikmenn spila enn í ensku úrvalsdeildinni

Tengt efni

Enska úrvalsdeild kvenna er efsta deild kvennaknattspyrnunnar á Englandi.

Heimildir

• Fyrirmynd greinarinnar var „Premier League“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 12. apríl 2018.
• Fyrirmynd greinarinnar var „Premier League records and statistics“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 8. feb. 2021.
• „Premiership club-by-club guide“, BBC Sport, skoðað 7. maí 2007.
• „Premier League Geymt 2006-06-13 í Wayback Machine“, skoðað 7. maí 2007.