Oxford-háskóli
Oxford-háskóli (enska University of Oxford eða Oxford University) er háskóli í bænum Oxford á Englandi. Hann er elsti háskólinn í ensku-mælandi landi.
Háskólinn á rætur að rekja að minnsta kosti til loka 12. aldar en ekki er vitað nákvæmlega hvenær skólinn var stofnaður. Sagan hermir að óeirðir hafi brotist út á milli nemenda og þorpsbúa árið 1209 og þá hafi sumir fræðimenn flúið norðaustur til bæjarins Cambridge og stofnað þar Cambridge-háskóla. Skólarnir hafa æ síðan att kappi hvor við annan og hafa löngum þótt bestu háskólar Bretlands.
Dagblaðið The Times telur Oxford-háskóla vera besta breska háskólann árið 2007 Times Higher Education Supplement taldi skólann 3. besta háskóla heims árið 2005.
Nemendur við skólann eru um 23 þúsund. Þar af eru um 15.500 grunn-nemar og rúmlega 7 þúsund framhaldsnemar. Einkunnarorð skólans eru: Dominus illuminatio mea eða „Drottinn er upplýsing mín.“
Skólar innan skólans
breyta
Innan Oxford-háskóla eru 39 smærri skólar (e. colleges) sem eru að einhverju leyti sjálfstæðar stjórnsýslu einingar en lúta að öðru leyti sameiginlegri yfirstjórn háskólans.
Skólarígur
breytaHefðbundinn skólarígur hefur ríkt milli sumra skóla innan háskólans. Oft er slíkur rígur milli nágrannaskóla sem etja t.d. kappi hvor við annan í íþróttum. Sem dæmi má nefna hefðbundinn ríg milli:
- Exeter College og Jesus College
- Brasenose College og Lincoln College
- The Queen's College og St Edmund Hall
- Balliol College og Trinity College
- Christ Church og Pembroke College
- New College og Magdalen College
- St Catherine's College, Oxford og Magdalen College, Oxford
- Keble College og St. John's College
Stofnanir
breytaBókasöfn
breyta- Bodleian Library er helsta rannsóknarbókasafn skólans.
- Hooke Library er bókasafn fyrir raunvísindin og er formlega hluti af Bodleian bókasafninu.
- Sackler Library er bókasafn fyrir fornfræði, listasögu og fornleifafræði.
- Radcliffe Science Library er bókasafn fyrir raunvísindin og er formlega hluti af Bodleian bókasafninu.
Söfn
breyta- Ashmolean Museum lista- og sögusafn skólans.
- Pitt Rivers Museum er mannfræði- og fornleifasafn skólans.
- Oxford University Museum of Natural History er nátturgripasafn skólans.
- Museum of the History of Science er vísindasögusafn skólans.
Markverðir nemendur
breytaMargt frægt fólk hefur numið við Oxford-háskóla. Þar á meðal eru fjórir breskir og að minnsta kosti átta aðrir konungar eða drottningar, 47 nóbelsverðlaunahafar, þrír handhafar Fields-orðunnar, 25 forsætisráðherrar Bretlands (meðal þeirra má nefna Theresa May og Margaret Thatcher), 28 forsetar og forsætisráðherrar annarra landa, sjö dýrlingar, 86 erkibispupar, 18 kardinálar og einn páfi. Sjö af síðustu ellefu forsætisráðherrum Bretlands hafa brautskráðst frá Oxford-háskóla. Margir vísindamenn og listamenn hafa numið við Oxford-háskóla, m.a. Stephen Hawking, Richard Dawkins, Ghil'ad Zuckermann, nóbelsverðlaunahafinn Anthony James Leggett. Einnig Tim Berners Lee sem var einn þeirra sem fundu upp veraldarvefinn. Leikararnir Hugh Grant, Kate Beckinsale, Dudley Moore, Michael Palin, Terry Jones og Richard Burton námu við háskólann og kvikmyndagerðamaðurinn Ken Loach. T. E. Lawrence var bæði nemandi og kennari við Oxford-háskóla. Sir Walter Raleigh og Rupert Murdoch námu einnig við skólann. John Wesley, upphafsmaður meþódismans nam við Christ Church College og var kjörinn félagi við Lincoln College. nóbelsverðlaunahafinn og lýðræðissinninn Aung San Suu Kyi frá Búrma var nemandi við St Hugh's College.
Fjölmargir rithöfundar hafa hlotið menntun sína við skólann og sumir kennt við hann. Meðal þeirra má nefna Evelyn Waugh, Lewis Carroll, Aldous Huxley, Oscar Wilde, C. S. Lewis, J.R.R. Tolkien, Phillip Pullman, Vikram Seth og Plum Sykes, skáldin Percy Bysshe Shelley, John Donne, A.E. Housman, W. H. Auden og Philip Larkin, Thomas Warton, Henry James Pye, Robert Southey, Robert Bridges, Cecil Day-Lewis, Sir John Betjeman og Andrew Motion.