Alþingiskosningar 2017

Alþingiskosningar 2017
Fráfarandi þingmenn Kjörnir þingmenn
	63 sæti á Alþingi; 32 sæti þarf fyrir meirihluta
	Kjörsókn: 201.781 (81.2% 2.0%)

Alþingiskosningar voru boðaðar haustið 2017 eftir að ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar klofnaði þann 15. september í kjölfar hneykslismála vegna uppreistar æru kynferðisafbrotamanna.^[1] Björt framtíð ákvað að yfirgefa stjórnarsamstarfið, í yfirlýsingu var ástæðan sögð „alvarlegur trúnaðarbrestur innan ríkisstjórnarinnar“.^[2] Ríkisstjórnin hafði aðeins setið í um ár, eða frá Alþingiskosningum 2016.

Kosningar voru haldnar þann 28. október.^[3] Þetta voru 23. kosningar til Alþingis frá lýðveldisstofnun. Að loknum kosningum mynduðu Vinstri hreyfingin grænt framboð, Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur ríkisstjórn undir forystu Katrínar Jakobsdóttur.

Framboð

Sjö flokkar áttu fulltrúa á þingi sem buðu fram í kosningunum og voru þeir: Sjálfstæðisflokkurinn, Samfylkingin, Björt framtíð, Framsóknarflokkurinn, Viðreisn, Vinstrihreyfingin - grænt framboð og Píratar. Framboð sem ekki áttu fulltrúa á þingi en buðu fram voru: Dögun, Íslenska þjóðfylkingin, Flokkur fólksins, Miðflokkurinn og Alþýðufylkingin.

Alþýðufylkingin

Alþýðufylkingin bauð fram í þriðja sinn. Flokkurinn hefur aldrei fengið fulltrúa á þing og hlaut 0,3% atkvæða í alþingiskosningunum árið 2016. Um miðjan september árið 2017 þegar ljóst varð að kosningar væru framundan, biðlaði Alþýðufylkingin til stuðningsfólks síns að leggja hönd á plóg og bjóða sig fram undir þeirra formerkjum.^[4] Alþýðufylkingin bauð fram í fjórum kjördæmum, Reykjavíkurkjördæmi norður, Reykjavíkurkjördæmi suður, Norðausturkjördæmi og Suðvesturkjördæmi. Degi fyrir kosningarnar sendi Alþýðufylkingin út yfirlýsingu og fordæmdi þau vinnubrögð RÚV að bjóða ekki formanni Alþýðufylkingarinnar að taka þátt í leiðtogakappræðum sama dag.^[5]

Björt framtíð

Björt framtíð bauð fram í þriðja sinn. Flokkurinn hlaut 8,2% atkvæða og 6 þingmenn kjörna í alþingiskosningunum árið 2016 og tók í kjölfarið sæti í ríkisstjórn.^[6] Flokkurinn bauð fram í öllum kjördæmum.

Dögun

Dögun bauð fram í þriðja sinn. Flokkurinn hefur aldrei fengið kjörna fulltrúa á þing og hlaut 1,7% atkvæða í kosningunum árið 2016. Dögun tilkynnti 1. október að hún mundi ekki bjóða fram á landsvísu en eftirléti svæðisfélögum að bjóða fram T-lista ef þau vildu. Dögun bauð fram í einu kjördæmi, Suðurkjördæmi.^[7]

Flokkur fólksins

Flokkur fólksins bauð fram í annað sinn. Í alþingiskosningunum árið 2016 hlaut flokkurinn 3,5% atkvæða og náði ekki mönnum á þing. Flokkurinn bauð fram í öllum kjördæmum.^[8]

Framsóknarflokkurinn

Framsóknarflokkurinn hefur tekið þátt í öllum 23 Alþingiskosningum sem farið hafa fram frá lýðveldisstofnun. Flokkurinn fékk 11,5% í alþingiskosningunum árið 2016 og 8 þingmenn kjörna. Flokkurinn bauð fram í öllum kjördæmum.

Miðflokkurinn

Miðflokkurinn, nýtt stjórnmálaafl Sigmunds Davíðs Gunnlaugssonar, bauð fram í öllum kjördæmum.^[9]^[10]

Vinstri græn

Vinstri græn buðu fram í sjöunda sinn. Landsfundur Vinstri grænna var haldinn helgina 6.-8. október.^[11] Hreyfingin fékk 15,9% atkvæða í alþingiskosningunum árið 2016 og 10 menn kjörna. Flokkurinn bauð fram í öllum kjördæmum.

Píratar

Píratar buðu fram í þriðja sinn. Flokkurinn fékk 14,5% atkvæða í alþingiskosningunum árið 2016 og 10 menn á þing. Píratar tilkynntu um úrslit prófkjara 30. september. Píratar buðu fram í öllum kjördæmum.^[12]

Samfylkingin

Samfylkingin bauð fram í sjöunda sinn. Flokkurinn galt afhroð í alþingiskosningunum árið 2016 og fékk 5,7% atkvæða og þrjá þingmenn. Listar Samfylkingarinnar fyrir Reykjavíkurkjördæmin voru tilkynntir 30. september.^[13] Flokkurinn bauð fram í öllum kjördæmum.

Sjálfstæðisflokkurinn

Sjálfstæðisflokkurinn hefur tekið þátt í öllum 23 Alþingiskosningum sem farið hafa fram frá lýðveldisstofnun. Flokkurinn fékk 29,% í alþingiskosningunum árið 2016 og 23 þingmenn kjörna. Flokkurinn bauð fram í öllum kjördæmum.

Viðreisn

Viðreisn bauð fram í annað sinn. Flokkurinn fékk 10,5% atkvæða í alþingiskosningunum og 7 þingmenn kjörna.^[14] Flokkurinn bauð fram í öllum kjördæmum.

Framboð sem ekki buðu fram

Sósíalistaflokkur Íslands sem varð til þann 1. maí á sama ári ákvað á almennum félagsfundi að bjóða ekki fram.^[15]

Íslenska þjóðfylkingin hafði tilkynnt framboð og skilað inn meðmælendalistum þegar í ljós kom að sumar undirskriftir voru falsaðar. Í kjölfarið voru listarnir afturkallaðir, hætt við framboðin og hlutaðeigandi tilkynntir til lögreglu. [1] [2] [3]

Skoðanakannanir

Skoðanakannanir í aðdraganda kosninganna sýndu Vinstri græna og Sjálfstæðisflokkinn sterkustu flokkana. [4] [5] [6] [7] [8] Geymt 8 ágúst 2020 í Wayback Machine

Í könnun sem Félagsvísindastofnun birti þann 7. október eða tæpum þremur vikum fyrir kosningar, kom fram að VG var stærsti flokkurinn með 29% fylgi, en Sjálfstæðisflokkurinn með 24% fylgi.^[16]

Úrslit kosninganna


Flokkur		Atkvæði	%	Fulltrúar	+/–
	Sjálfstæðisflokkurinn (D)	49.548	25,25	16	-5
	Vinstri græn (V)	33.156	16,89	11	+1
	Samfylkingin (S)	23.654	12,05	7	+4
	Miðflokkurinn (M)	21.337	10,87	7	+7
	Framsóknarflokkurinn (B)	21.017	10,71	8	–
	Píratar (P)	18.053	9,20	6	-4
	Flokkur fólksins (F)	13.502	6,88	4	+4
	Viðreisn (C)	13.122	6,69	4	-3
	Björt framtíð (A)	2.394	1,22	0	-4
	Alþýðufylkingin (R)	375	0,19	0	–
	Dögun (T)	101	0,05	0	–
Samtals		196.259	100,00	63	–

Gild atkvæði		196.259	97,26
Ógild atkvæði		709	0,35
Auð atkvæði		4.813	2,39
Heildarfjöldi atkvæða		201.781	100,00
Kjósendur á kjörskrá		248.485	81,20
Heimild: Hagstofa Íslands

Úrslit í einstökum kjördæmum

Hlutfallslegt fylgi (%)
Kjördæmi	D	V	S	M	B	P	F	C
Kjördæmi
Reykjavík N	22,6	21,5	12,8	7,0	5,3	13,6	7,1	8,4
Reykjavík S	22,8	18,9	13,0	7,6	8,1	11,4	8,2	8,5
Suðvestur	30,9	13,6	12,1	9,5	7,9	8,3	6,5	9,5
Norðvestur	24,5	17,8	9,7	14,2	18,4	6,8	5,3	2,5
Norðaustur	20,3	19,9	13,9	18,6	14,3	5,5	4,3	2,1
Suður	25,2	11,8	9,6	14,3	18,6	7,1	8,9	3,1

Þingsæti
Kjördæmi	D	V	S	M	B	P	F	C
Kjördæmi
Reykjavík N	3	3	1	0	0	2	1	1
Reykjavík S	2	2	1	1	1	2	1	1
Suðvestur	4	2	1	1	1	1	1	2
Norðvestur	2	1	1	2	2	0	0	0
Norðaustur	2	2	2	2	2	0	0	0
Suður	3	1	1	1	2	1	1	0

Umfjöllun erlendis

Fjölmiðlar erlendis lögðu áherslu á óstöðugleika í íslenskum stjórnmálum þar sem þetta voru aðrar kosningar á aðeins ársbili sem haldnar væru á Íslandi eftir fall ríkisstjórnar.^[17]^[18]^[19]^[20]

Tilvísanir

Tenglar

Fyrir:
Alþingiskosningar 2016

Alþingiskosningar

Eftir:
Alþingiskosningar 2021

[1] „Björt framtíð slítur stjórnarstarfi“.

[2] „BJÖRT FRAMTÍÐ SLÍTUR RÍKISSTJÓRNARSAMSTARFI“.

[3] Útlit fyrir kosningar 28. október. Rúv, skoðað 17. september, 2017.

[4] „Alþýðufylkingin býr sig undir kosningar“.

[5] „Yfirlýsing Alþýðufylkingarinnar vegna kosningaumfjöllunar 2017“.

[6] „Listarnir 2017 - Björt framtíð“.

[7] „Framboðslisti Suðurkjördæmi“.

[8] „Inga og Ólafur leiði listann í Reykjavík“.

[9] „Flokkur Sigmundar heitir Miðflokkurinn og býður fram undir X-M“.

[10] „Framboðslistar“.

[11] Landsfundur VG

[12] „Úrslit úr öllum prófkjörum Pírata“.

[13] „Helga Vala og Ágúst Ólafur leiða í Reykjavík“.

[14] „Framboðslisti Viðreisnar í Norðvesturkjördæmi“.

[15] „Sósíalistaflokkurinn býður ekki fram“.

[16] „Fylgi flokka þegar mánuður er til kosninga“.

[17] „Iceland set for second snap election in a year after series of scandals“. Guardian. 2017.

[18] „Everything you need to know about Iceland's election“. Al Jazeera.

[19] „Icelanders May Look Beyond Scandal to Vote With Their Wallets“. Bloomberg.

[20] Wolfgang Hansson. „Nordens Nordkorea?“. Aftonbladet.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]