Wikipedia

Abdalla Hamdok

Forsætisráðherra Súdans

Abdalla Hamdok (f. 1. janúar 1956) er súdanskur embættismaður og fyrrverandi forsætisráðherra Súdans. Hamdok hafði gegnt ýmsum innlendum og alþjóðlegum stjórnsýsluembættum fyrir ráðherratíð sína.[1] Frá nóvember 2011 til október 2018 var hann aðstoðarframkvæmdastjóri Efnahagsnefndar Sameinuðu þjóðanna fyrir Afríku (UNECA).[1][2] Starfsfólk UNECA lýsti Hamdok sem „hógværum manni með framúrskarandi og agað hugarfar“.[2] Eftir súdönsku byltinguna í ágúst 2019 var bent á Hamdok sem mögulegt forsætisráðherraefni í lýðræðisvæðingu Súdans.[3][4]

Abdalla Hamdok
عبدالله حمدوك
Hamdok árið 2019.
Forsætisráðherra Súdans
Í embætti
21. nóvember 2021 – 2. janúar 2022
Í embætti
21. ágúst 2019 – 25. október 2021
Persónulegar upplýsingar
Fæddur1. janúar 1956 (1956-01-01) (68 ára)
Al-Dibaibat, Kordofan, Súdan
ÞjóðerniSúdanskur
StjórnmálaflokkurÓflokksbundinn
MakiMuna Abdalla
Börn2
HáskóliHáskólinn í Kartúm
Háskólinn í Manchester

Eftir að fullveldisráð Súdans tók við völdum af herforingjastjórn landsins var Abdalla Hamdok útnefndur forsætisráðherra. Hann tók við embætti þann 21. ágúst 2019.[5]

Þann 25. október 2021 var hann handtekinn af vopnuðum mönnum við valdarán hersins. Uppsögn hans var tilkynnt í kjölfarið. Hamdok var leyft að snúa aftur til valda þann 21. nóvember eftir að súdanskir herforingjar komust að samkomulagi við borgaralegu stjórnmálaflokkana. Hann sagði af sér vegna áframhaldandi mótmæla gegn stjórninni í janúar 2022.

Menntun breyta

Abdalla Hamdok er með BS-gráðu frá Háskólanum í Kartúm og doktorsgráðu í hagfræðirannsóknum frá Háskólanum í Manchester.[1]

Fyrstu störf breyta

Frá 1981 til 1987 var Hamdok háttsettur embættismaður við fjármálaráðuneyti Súdans.[1]

Á tíunda áratugnum gegndi Hamdok embættum hjá sérfræðiþjónustufélaginu Deloitte & Touche og síðan hjá Alþjóðavinnumálastofnuninni í Simbabve. Hann vann síðan í nokkur á hjá afríska þróunarbankanum á Fílabeinsströndinni. Hamdok var leiðtogi Stofnunar lýðræðis og kosningaliðsinnis (IDEA) í Afríku og á Mið-Austurlöndum frá 2003 til 2008.[1]

Hamdok vann í stuttan tíma hjá Efnahagsnefnd Sameinuðu þjóðanna fyrir Afríku frá 2001 til 2002 sem framkvæmdastjóri samþættingar og verslunar.[2] Frá 2011 til 2018 var hann aðstoðarframkvæmdastjóri nefndarinnar.[1][2]

Í september árið 2018 bauð ríkisstjórn Omars al-Bashir Hamdok að gerast fjármálaráðherra en hann afþakkaði boðið.[6]

Forsætisráðherra Súdans breyta

 
Hamdok ásamt Steven Mnuchin við fjármálaráðuneyti Bandaríkjanna árið 2019.

Í kjölfar súdönsku byltingarinnar 2019 stungu súdanskir stjórnarandstöðuhópar í Bandalagi frelsis og breytinga upp á því í júní og ágúst að Hamdok yrði útnefndur forsætisráðherra til þess að leiða lýðræðisvæðingarferli landsins.[3][4] Samið hafði verið um umbreytingaferlið í stjórnmálasáttmála sem Bandalagið gerði við fráfarandi herstjórn landsins þann 17. júlí 2019[7][8] og drög að stjórnarskráryfirlýsingu höfðu verið undirrituð þann 4. ágúst.[9][10]

Fullveldisráð Súdans útnefndi Hamdok forsætisráðherra þann 20. ágúst í samræmi við ákvæði stjórnarskráryfirlýsingarinnar til að hafa umsjá með umbreytingaferlinu. Hamdok og öðrum leiðtogum millibilsstjórnarinnar er bannað að gefa kost á sér til áframhaldandi stjórnarsetu í þingkosningum sem eiga að fara fram undir lok umbreytingaferlisins árið 2022.[10]

Sem forsætisráðherra skipaði Hamdok eigin ríkisstjórn. Þann 4. október 2019 hreinsaði hann bandamenn al-Bashirs úr stjórnarstöðum í súdönskum ríkisháskólum. Hann leysti 28 kanslara og 35 varakanslara úr embætti og útnefndi 34 varakanslara.[11][12]

Morðtilræði breyta

Þann 9. mars komst Hamdok lífs af eftir morðtilræði gegn sér í höfuðborginni Kartúm. Nöfn sökudólganna hafa ekki verið gerð opinber. Að minnsta kosti þrjú farartæki urðu fyrir hnjaski í tilræðinu en engan sakaði[13][14] nema einn öryggisvörð sem særðist lítillega.[15]

Valdaránið 2021 breyta

Nóttina 25. október 2021 var Hamdok handtekinn ásamt fleiri ráðherrum í ríkisstjórn sinni í valdaráni hersins.[16][17] Valdaránið leiddi til fjöldamótmæla gegn herforingjastjórninni þar sem minnst fjörutíu manns voru drepnir. Þann 21. nóvember komust herforingjarnir að samkomulagi við Hamdok og borgaralegu stjórnmálaflokkana um að leyfa Hamdok að snúa aftur í embætti forsætisráðherra.[18]

Hamdok sagði af sér þann 2. janúar 2022 vegna frekari mótmæla gegn stjórninni og krafa um að yfirráð yrðu alfarið færð í hendur borgaralegra stjórnvalda.[19]

Skoðanir breyta

Landbúnaður breyta

Hamdok hefur hvatt til þess að Afríkubúar hverfi frá sjálfsþurftarbúskapi og taki upp „aflrænni og verslunarmiðaðari“ landbúnað. Hann benti árið 2014 að þótt afrísk matvælaframleiðsla gæti vel orðið álfunni sjálfbær líði um 300 milljónir Afríkubúa matarskort. Hamdok benti jafnfamt á að með tilliti til fimmtu stöðuskýrslu Milliríkjanefndarinnar um loftslagsbreytingar, sem hækkun á meðalhita um tvær gráður á selsíus yfir meðalhita fyrir daga iðnbyltingarinnar, kunni hliðarverkanir loftslagsbreytinga á borð við lægri regntíðni að erfiða heimsálfunni að draga úr fátækt. Hamdok stakk upp á bótum á innviðum til að vinna bug á hungri (til dæmis nýjum leiðum til að umbreyta, geyma og flytja umframmatvæli á markaði), notkun „loftlagsupplýsinga“, bættri vatnsstjórnun og aukinni samhæfingu landbúnaðar við þjóðariðnað og vísinda- og rannsóknarstofnanir.[20]

Kvenréttindi breyta

Sem forsætisráðherra tók Hamdok í ágúst 2019 þátt í að velja ráðherra af lista ráðherraefna sem Bandalag frelsis og breytinga hafði afhent honum (að undanskyldum innanríkis- og varnarmálaráðherra, sem herforingjar Fullveldisráðsins fengu að velja). Hamdok frestaði vali sínu á ráðherrum og benti á að of fáar konur hefði verið á listanum. Hann sagðist vilja „taka til greina sanngjarnt hlutfall kvenna“.[12] Að endingu útnefndi Hamdok fjórar konur í ráðherraembætti: Asma Mohamed Abdalla varð utanríkisráðherra,[21] Lina al-Sheikh varð vinnu- og félagsþróunarráðherra,[22] [23] Wala'a Essam al-Boushi varð barna- og íþróttaráðherra og Intisar el-Zein Soughayroun varð ráðherra æðri menntamála.[24]

Í nóvember árið 2019 felldi ríkisstjórn Súdans úr gildi öll lög sem takmörkuðu klæða-, ferða- félaga- og námsfrelsi kvenna. Hamdok hrósaði konum í skilaboðum á samfélagsmiðlum og sagði að lögin hefðu verið „verkfæri kúgunar, auðmýkingar, ofbeldis og yfirgangs gegn borgaralegum réttindum“.[25] Árið 2020 setti Hamdok ný lög til að banna limlestingu á kynfærum kvenna.[26] Með lögunum var 141. gr. glæpalaga Súdans breytt og bannað var að fjarlægja eða limlesta „kynfæri kvenna með því að skera, limlesta eða breyta eðlilegum hlutum þeirra þannig að starfsemi þeirra sé heft að hluta til eða að fullu“.

Einkahagir breyta

Hamdok kvæntist hagfræðingnum Munu Abdalla árið 1993 í suðurhluta Manchester. Þau eiga tvo fullorðna syni. Annar þeirra var í námi við Exeter-háskóla árið 2019 og hinn útskrifaðist úr háskóla í Bandaríkjunum síðla á öðrum áratugi 21. aldar.[27]

Tilvísanir breyta

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 „Abdalla Hamdok – Deputy Executive Secretary – United Nations Economic Commission for Africa“. United Nations Industrial Development Organization. 2018. Afrit af uppruna á 13. ágúst 2019. Sótt 13. ágúst 2019.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 " „ECA staff bid adieu to Abdalla Hamdok – "a brilliant, true Pan-Africanist"“. United Nations Economic Commission for Africa. 30. október 2018. Afrit af uppruna á 16. júní 2019. Sótt 16. júní 2019.
  3. ↑ 3,0 3,1 Abdelaziz, Khalid (12. júní 2019). „Sudan opposition says to nominate members for transitional council“. Thomson Reuters. Afrit af uppruna á 12. júní 2019. Sótt 16. júní 2019.
  4. ↑ 4,0 4,1 „FFC pick Hamdok as prime minister“. Sudan Daily. 4. ágúst 2019. Afrit af uppruna á 13. ágúst 2019. Sótt 14. ágúst 2019.
  5. ↑ „Abdalla Hamdok: Who is Sudan's new prime minister?“. Al Jazeera English. 21. ágúst 2019. Afrit af uppruna á 23. ágúst 2019. Sótt 23. ágúst 2019.
  6. ↑ „Sudan economic crisis: New central bank chief appointed as inflation soars“. Middle East Eye. 15. september 2018. Afrit af uppruna á 13. ágúst 2019. Sótt 13. ágúst 2019.
  7. ↑ FFC; TMC; Idris, Insaf (17. júlí 2019). „Political Agreement on establishing the structures and institutions of the transitional period between the Transitional Military Council and the Declaration of Freedom and Change Forces“ (PDF). Radio Dabanga. Afrit (PDF) af uppruna á 18. júlí 2019. Sótt 18. júlí 2019.
  8. ↑ „Int'l community applauds Sudan political agreement“. Radio Dabanga. 18. júlí 2019. Sótt 18. júlí 2019.
  9. ↑ FFC; TMC (4. ágúst 2019). „(الدستوري Declaration (العربية))“ [(Constitutional Declaration)] (PDF). raisethevoices.org (arabíska). Afrit (PDF) af uppruna á 5. ágúst 2019. Sótt 5. ágúst 2019.
  10. ↑ 10,0 10,1 FFC; TMC; IDEA; Reeves, Eric (10. ágúst 2019). „Sudan: Draft Constitutional Charter for the 2019 Transitional Period“. sudanreeves.org. Afrit af upprunalegu geymt þann 10. ágúst 2019. Sótt 10. ágúst 2019.
  11. ↑ „Hamdok sacks Sudan's university chancellors and vice-chancellors“. Sudan Tribune. 4. október 2019. Afrit af uppruna á 4. október 2019. Sótt 5. október 2019.
  12. ↑ 12,0 12,1 „Hamdok delays formation of Sudan's transitional government“. Sudan Tribune. 29. ágúst 2019. Afrit af uppruna á 7. september 2019. Sótt 7. september 2019.
  13. ↑ „Sudanese Prime Minister Abdullah Hamdouk survives an assassination attempt“. Gulf News. 9. mars 2020.
  14. ↑ „Sudan PM Abdalla Hamdok survives assassination attempt“. BBC.com. 9. mars 2020.
  15. ↑ Chakraborty, Barnini (9. mars 2020). „Sudan Prime Minister Abdalla Hamdok survives harrowing assassination attempt“. FoxNews.com.
  16. ↑ „Súdanskir ráðherrar handteknir í valdaráni“. mbl.is. 25. október 2021. Sótt 26. október 2021.
  17. ↑ Ingunn Lára Kristjánsdóttir (25. október 2021). „Ráðherrar handteknir í valdaráni í Súdan“. Fréttablaðið. Sótt 26. október 2021.
  18. ↑ „Herinn bakkar og Hamdok tekur aftur við stjórninni“. mbl.is. 21. nóvember 2021. Sótt 26. október 2021.
  19. ↑ Markús Þ. Þórhallsson (2. janúar 2022). „Forsætisráðherra Súdan hættir eftir hávær mótmæli“. RÚV. Sótt 2. janúar 2022.
  20. ↑ Hamdok, Abdalla (8. október 2014). „Abdalla Hamdok: How Africa can feed its people, create wealth“. environewsnigeria.com. Afrit af uppruna á 13. ágúst 2019. Sótt 13. ágúst 2019.
  21. ↑ „Sudan's PM chooses 14 members of cabinet“. Sudan Daily. 3. september 2019. Afrit af uppruna á 4. september 2019. Sótt 4. september 2019.
  22. ↑ „Hamdouk approves several candidates for the transitional cabinet“. Sudan Daily. 4. september 2019. Afrit af uppruna á 4. september 2019. Sótt 4. september 2019.
  23. ↑ „FFC, Hamdok reach deal on Sudan's transitional cabinet“. Sudan Tribune. 4. september 2019. Afrit af uppruna á 4. september 2019. Sótt 5. september 2019.
  24. ↑ Hendawi, Hamza (4. september 2019). „Women take prominent place in Sudanese politics as Abdalla Hamdok names cabinet“. The National (Abu Dhabi). Afrit af uppruna á 4. september 2019. Sótt 5. september 2019.
  25. ↑ Burke, Jason; Zeinab Mohammad Salih (29. nóvember 2019). „Sudan dissolves ex-ruling party and repeals law targeting women“. The Guardian. Sótt 29. nóvember 2019.
  26. ↑ Walsh, Declan (30. apríl 2020). „In a Victory for Women in Sudan, Female Genital Mutilation Is Outlawed“. The New York Times (bandarísk enska). ISSN 0362-4331. Sótt 3. maí 2020.
  27. ↑ Halle-Richards, Sophie (1. september 2019). „The new prime minister of Sudan lived, studied and married in Manchester“. men. Sótt 27. september 2019.


Fyrirrennari:
Mohamed Tahir Ayala
Forsætisráðherra Súdans
(21. ágúst 2019 – 25. október 2021)
 Eftirmaður:
Herstjórn
Fyrirrennari:
Herstjórn
Forsætisráðherra Súdans
(21. nóvember 2021 – 2. janúar 2022)
 Eftirmaður:
Herstjórn


Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Abdalla_Hamdok&oldid=1782357“