Heimsmeistaramót landsliða í knattspyrnu karla 1978

Heimsmeistaramót landsliða í knattspyrnu karla 1978 eða HM 1978 var haldið í Argentínu dagana 1. júní til 25. júní. Þetta var ellefta heimsmeistarakeppnin og urðu heimamenn meistarar í fyrsta sinn eftir sigur á Hollandi í úrslitum. Meðalmarkaskorun í mótinu féll niður fyrir þrjú mörk í leik og hefur haldist þar síðan. Þetta var síðasta mótið með sextán þátttökuliðum.

Val á gestgjöfum

breyta

Ákvörðunin um staðsetningu mótsins var tekin á þingi FIFA árið 1966. Auk Argentínu höfðu Mexíkó og Kólumbía skilað inn umsóknum, en ákveðið hafði verið að 1978-keppnin skyldi fara fram í Norður- eða Suður-Ameríku. Þegar Mexíkó tryggði sér mótið 1970 féll það frá umsókn sinni og sama gerði Kólumbía.

Mikill pólitískur óstöðugleiki var í Argentínu á sjöunda og áttunda áratugnum þar sem herinn blandaði sér oft í stjórn landsins. Einkennisplakat heimsmeistaramótsins var hannað árið 1974 á skammvinnum seinni valdaferli Juans Perón. Myndin sýndi knattspyrnumann í argentínskum landsliðsbúningi með hendur á lofti, sem minnti á kveðju Perónistahreyfingarinnar. Eftir að herforingjastjórn vék Perón frá völdum freistaði hún þess að breyta plakatinu, en FIFA neitaði.

Undankeppni

breyta

Í fyrsta sinn í sögunni skráðu meira en 100 lið sig til keppni. Íran sigraði í keppni Asíu og Eyjaálfuliða án þess að tapa leik. Túnis hreppti sæti Afríku eftir harða keppni. Norður-Ameríkukeppnin 1977, sem fram fór í Mexíkó, var látin gilda sem forkeppni HM og unnu heimamenn alla leiki sína.

Brasilía og Perú tryggðu sér sæti Suður-Ameríku en þriðja liðið í Suður-Ameríkukeppninni, Bólivía, þurfti að leika umspilsleiki við Ungverja um laust sæti og átti Evrópuliðið ekki í vandræðum og vann samanlagt 9:2 í tveimur leikjum.

Ítalir skildu Englendinga eftir á hagstæðari markatölu. Austurríkismenn komust á HM í fyrsta sinn frá 1958 með því að hafna meðal annars fyrir ofan Austur-Þjóðverja. Skotar slógu Evrópumeistarana frá Tékkóslóvakíu úr keppni. Sovétríkin og Júgóslavía, sem lengi höfðu verið í fremstu röð í Evrópu komust heldur ekki áfram.

Ísland tók þátt í forkeppninni og lenti í riðli með Hollendingum, Belgum og Norður-Írum. Uppskeran varð rýr, sigur á Norður-Írum í Reykjavík og fimm töp.

Þátttökulið

breyta

Sextán þjóðir mættu til leiks frá fimm heimsálfum.

Leikvangar

breyta

Keppt var á sex leikvöngum, en Estadio Monumental í Buenos Aires var sá stærsti og notaður í níu viðureignum, þar á meðal í úrslitunum. Vellirnir þóttu misgóðir og þótti grasið á leikvangnum í Mar del Plata varla boðlegt fyrir leiki af þessari stærðargráðu.

Buenos Aires Córdoba
Estadio Monumental Estadio José Amalfitani Estadio Córdoba
Áhorfendur: 74,624 Áhorfendur: 49,540 Áhorfendur: 46,083
     
Mar del Plata Rosario Mendoza
Estadio José María Minella Estadio Gigante de Arroyito Estadio Ciudad de Mendoza
Áhorfendur: 43,542 Áhorfendur: 41,654 Áhorfendur: 34,875
     

Keppnin

breyta

Riðlakeppnin

breyta

Keppt var í fjórum riðlum, hverjum með fjórum keppnisliðum. Tvö efstu liðin fóru í milliriðla.

Riðill 1

breyta
 
Vegna misskilnings þurftu Frakkar að leika í búningi argentínsks neðrideildarliðs gegn Ungverjum.

Ítalir og Frakkar mættust í upphafsleik keppninnar, sem Ítalir unnu þrátt fyrir mark Frakka á upphafsmínútunni. Ítalir og Argentínumenn höfðu tryggt sér sæti í milliriðlum fyrir lokaleikinn.

Sæti Lið L U J T Sk Fe M.munur Stig
1   Ítalía 3 3 0 0 6 2 +4 6
2   Argentína 3 2 0 1 4 3 +1 4
3   Frakkland 3 1 0 2 5 5 0 2
4   Ungverjaland 3 0 0 3 3 8 -5 0
2. júní 1978
  Ítalía 2-1   Frakkland Estadio José María Minella, Mar del Plata
Áhorfendur: 38.100
Dómari: Nicolae Rainea, Rúmeníu
Rossi 29, Zaccarelli 54 Lacombe 1
2. júní 1978
  Argentína 2-1   Ungverjaland Estadio Monumental, Buenos Aires
Áhorfendur: 71.615
Dómari: Antonio Garrido, Portúgal
Luque 14, Bertoni 83 Csapó 9
6. júní 1978
  Ítalía 3-1   Ungverjaland Estadio José María Minella, Mar del Plata
Áhorfendur: 26.533
Dómari: Ramón Barreto, Úrúgvæ
Rossi 34, Bettega 35, Benetti 61 A. Tóth 81 (vítasp.)
6. júní 1978
  Argentína 2-1   Frakkland Estadio Monumental, Buenos Aires
Áhorfendur: 71.666
Dómari: Jean Dubach, Sviss
Passarella 45 (vítasp.), Luque 73 Platini 60
10. júní 1978
  Frakkland 3-1   Ungverjaland Estadio José María Minella, Mar del Plata
Áhorfendur: 23.127
Dómari: Arnaldo Cézar Coelho, Brasilíu
Lopez 23, Berdoll 38, Rocheteau 42 Zombori 41
6. júní 1978
  Argentína 0-1   Ítalía Estadio Monumental, Buenos Aires
Áhorfendur: 71.712
Dómari: Abraham Klein, Ísrael
Bettega 67

Riðill 2

breyta

Vestur-Þjóverjar og Pólverjar skiptu toppsætum riðilsins eins og búist hafði verið við. Lið Túnis kom þó verulega á óvart og blandaði sér í baráttuna um sæti í milliriðlum. Jafntefli afríska liðsins gegn Vestur-Þjóðverjum kostaði heimsmeistarana toppsætið í riðlinum. Mexíkó mætti til leiks fullt sjálfstrausts en fór heim án stiga.

Sæti Lið L U J T Sk Fe M.munur Stig
1   Pólland 3 2 1 0 4 1 +3 5
2   Vestur-Þýskaland 3 1 2 0 6 0 +6 4
3   Túnis 3 1 1 1 3 2 +1 3
4   Mexíkó 3 0 0 3 2 12 -10 0
1. júní 1978
  Vestur-Þýskaland 0-0   Pólland Estadio Monumental, Buenos Aires
Áhorfendur: 67.579
Dómari: Ángel Norberto Coerezza, Argentínu
2. júní 1978
  Túnis 3-1   Mexíkó Estadio Gigante de Arroyito, Rosario
Áhorfendur: 17.396
Dómari: John Gordon, Skotlandi
Kaabi 55, Ghommidh 79, Dhouieb 87 Vázquez Ayala 45 (vítasp.)
6. júní 1978
  Vestur-Þýskaland 6-0   Mexíkó Estadio Chateau Carreras, Córdoba
Áhorfendur: 35.258
Dómari: Farouk Bouzo, Sýrlandi
D. Müller 15, H. Müller 30, Rummenigge 38, 73, Flohe 44, 89
6. júní 1978
  Pólland 1-0   Túnis Estadio Gigante de Arroyito, Rosario
Áhorfendur: 9.624
Dómari: Ángel Franco Martínez, Spáni
Lato 43
6. júní 1978
  Vestur-Þýskaland 0-0   Túnis Estadio Chateau Carreras, Córdoba
Áhorfendur: 30.667
Dómari: César Guerrero Orosco, Perú
10. júní 1978
  Pólland 3-1   Mexíkó Estadio Gigante de Arroyito, Rosario
Áhorfendur: 22,651
Dómari: Jafar Namdar, Íran
Boniek 43, 84, Deyna 56 Rangel 52

Riðill 3

breyta

Aðeins átta mörk voru skoruð í leikjunum sex. Það mátti að hluta til kenna um afleitum vallaraðstæðum en allir leikir Brasilíu, sem skoraði aðeins tvívegis í riðlinum, fóru fram á glænýjum leikvangi í Mar del Plata. Grjótharður völlurinn gerði það að verkum að lykilmenn liðsins náðu sér ekki á strik eða meiddust. Brasilíumenn voru sannfærðir um að þetta væri ráðabrugg heimamanna til að koma höggi á keppinauta sína. Þær grunsemdir minnkuðu ekki eftir jafnteflisleik gegn Svíum í annarri umferð, þar sem mark var dæmt af Brasilíu í uppbótartíma fyrri hálfleiks þegar Zico skallaði í netið úr hornspyrnu en dómarinn hafði flautað meðan boltinn var í loftinu. Austurríkismenn, sem tóku þátt í úrslitakeppni í fyrsta sinn í tuttugu ár komu mjög á óvart með því að ná toppsætinu.

Sæti Lið L U J T Sk Fe M.munur Stig
1   Austurríki 3 2 1 0 3 2 +1 4
2   Brasilía 3 1 2 0 2 1 +1 4
3   Spánn 3 1 1 1 2 2 0 3
4   Svíþjóð 3 0 1 2 1 3 -2 1
3. júní 1978
  Austurríki 2-1   Svíþjóð Estadio José Amalfitani, Buenos Aires
Áhorfendur: 40.841
Dómari: Károly Palotai, Ungverjalandi
Schachner 10, Krankl 76 Dani 21
3. júní 1978
  Brasilía 1-1   Svíþjóð Estadio José Maria Minella, Mar del Plata
Áhorfendur: 32.569
Dómari: Clive Thomas, Wales
Reinaldo 45 Sjöberg 37
7. júní 1978
  Austurríki 1-0   Svíþjóð Estadio José Amalfitani, Buenos Aires
Áhorfendur: 41.424
Dómari: Charles Corver, Hollandi
Krankl 42 (vítasp.)
7. júní 1978
  Brasilía 0-0   Spánn José Maria Minella, Mar del Plata
Áhorfendur: 34.771
Dómari: Sergio Gonella, Ítalíu
11. júní 1978
  Spánn 1-0   Svíþjóð Estadio José Amalfitani, Buenos Aires
Áhorfendur: 42.132
Dómari: Ferdinand Biwersi, Vestur-Þýskalandi
Asensi 75
11. júní 1978
  Brasilía 1-0   Austurríki Estadio José Maria Minella, Mar del Plata
Áhorfendur: 35.221
Dómari: Robert Wurtz, Frakklandi
Roberto Dinamite 40

Riðill 4

breyta
 
Joe Jordan og Rubén Toribio Díaz eigast við í leik Skota og Perú.
 
Íranska liðið stillir sér upp fyrir leik.

Skoska landsliðið mætti fullt sigurvissu til leiks og lét þjálfarinn Ally MacLeod að því liggja að Skotar gætu orðið heimsmeistarar. Þegar til Argentínu var komið logaði allt í deilum milli leikmanna og stjórnenda liðsins og ekki bætti úr skák þegar Skotar steinlágu fyrir Perú í fyrsta leik. Til að bæta gráu oná svart féll Willie Johnston, leikmaður WBA á lyfjaprófi eftir að hafa tekið inn lyf við astma. Í næsta leik mættu Skotar liði Íran og vanmátu andstæðinga sína enn á ný og gerðu 1:1 jafntefli. Silfurlið Hollendinga frá fyrra heimsmeistaramóti vann Íran og gerði jafntefli gegn Perú í tveimur fyrstu leikjunum en þótti leika langt frá sínu besta. Var jafnvel rætt um að skipta út þjálfaranum Ernst Happel fyrir milliriðlanna. Perúbúar nældu í toppsætið, flestum að óvörum eftir sigur á Íran. Lokaleikur riðilsins var milli Hollendinga og Skota þar sem þeir síðarnefndu þurftu þriggja marka sigur til að komast áfram á markatölu. Um tíma virtist kraftaverkið ætla að rætast þegar Skotar komust í 3:1, en Hollendingar minnkuðu muninn aftur og þar við sat. Súrsætur sigur Skota í lokaleiknum er þó talinn meðal bestu úrslita í sögu liðsins á seinustu áratugum.

Sæti Lið L U J T Sk Fe M.munur Stig
1   Perú 3 2 1 0 7 2 +5 5
2   Holland 3 1 1 1 5 3 +2 3
3   Skotland 3 1 1 1 5 6 -1 3
4   Íran 3 0 1 2 2 8 -6 1
3. júní 1978
  Perú 3-1   Skotland Chateau Carreras, Córdoba
Áhorfendur: 37.927
Dómari: Ulf Eriksson, Svíþjóð
Cueto 43, Cubillas 71, 77 Jordan 14
3. júní 1978
  Holland 3-0   Íran Estadio Ciudad de Mendoza, Mendoza
Áhorfendur: 33.431
Dómari: Alfonso González Archundia, Mexíkó
Rensenbrink 40 (vítasp.), 52, 78 (vítasp.)
7. júní 1978
  Skotland 1-1   Íran Estadio Chateau Carreras, Córdoba
Áhorfendur: 7.938
Dómari: Youssou N'Diaye, Senegal
Eskandarian 43 (sjálfsm.) Danaeifard 60
7. júní 1978
  Holland 0-0   Perú Estadio Ciudad de Mendoza, Mendoza
Áhorfendur: 28.125
Dómari: Adolf Prokop, Austur-Þýskalandi
11. júní 1978
  Perú 4-1   Íran Chateau Carreras, Córdoba
Áhorfendur: 21.262
Dómari: Alojzy Jarguz, Póllandi
Velásquez 2, Cubillas 36 (vítasp.), 39 (vítasp.), 79 Rowshan 41
11. júní 1978
  Skotland 3-2   Holland Estadio Ciudad de Mendoza, Mendoza
Áhorfendur: 35.130
Dómari: Erich Linemayr, Austurríki
Dalglish 45, Gemmill 46 (vítasp.), 68 Rensenbrink 34 (vítasp.), Rep 71

Milliriðlar

breyta

Keppt var í tveimur fjögurra liða riðlum. Sigurliðin fóru í úrslitaleikinn en liðin í öðru sæti léku um bronsverðlaunin.

A riðill

breyta

Hollendingar hófu riðilinn með látum og unnu stórsigur á Austurríkismönnum. Jafntefli þeirra gegn Vestur-Þýskalandi í hitaleik gerði það að verkum að lokaleikurinn á móti Ítalíu varð hreinn úrslitaleikur. Þar höfðu Hollendingar betur og komust þannig annað skiptið í röð í úrslitaleik HM. Austurríkismenn urðu neðstir í riðlinum en fögnuðu þó sínum menn sem þjóðhetjum eftir sigur á grönnum sínum Vestur-Þjóðverjum í lokaleiknum.

Sæti Lið L U J T Sk Fe M.munur Stig
1   Holland 3 2 1 0 9 4 +6 5
2   Ítalía 3 1 1 1 2 2 0 3
3   Vestur-Þýskaland 3 0 2 1 4 5 -1 2
4   Austurríki 3 1 0 2 4 8 -4 2
14. júní 1978
  Austurríki 1-5   Holland Estadio Chateau Carreras, Córdoba
Áhorfendur: 25.050
Dómari: John Gordonhttps, Skotlandi
Obermayer 80 Brandts 6, Rensenbrink 35 (vítasp.), Rep 36, 53, W. van de Kerkhof 82
14. júní 1978
  Ítalía 0-0   Vestur-Þýskaland Estadio Monumental, Buenos Aires
Áhorfendur: 67.547
Dómari: Dušan Maksimović, Júgóslavíu
18. júní 1978
  Holland 2-2   Vestur-Þýskaland Estadio Chateau Carreras, Córdoba
Áhorfendur: 40.570
Dómari: Ramón Barreto, Úrúgvæ
Haan 27, W. van de Kerkhof 82 Abramczik 3, D. Müller 70
18. júní 1978
  Ítalía 1-0   Austurríki Estadio Monumental, Buenos Aires
Áhorfendur: 66.695
Dómari: Francis Rion, Belgíu
Rossi 13
21. júní 1978
  Austurríki 3-2   Vestur-Þýskaland Estadio Chateau Carreras, Córdoba
Áhorfendur: 38.318
Dómari: Abraham Klein, Ísrael
Vogts 59 (sjálfsm.), Krankl 66, 87 Rummenigge 19, Hölzenbein 68
21. júní 1978
  Ítalía 1-2   Holland Estadio Monumental, Buenos Aires
Áhorfendur: 67.433
Dómari: Angel Franco Martínez, Spáni
Brandts 19 (sjálfsm.) Brandts 49, Haan 76

B riðill

breyta

Markalaust jafntefli í leik Argentínu og Brasilíu í annarri umferð hafði í för með sér að bæði lið þurftu að reyna að vinna lokaleik sinn með sem mestum mun. Þar sem viðureign Argentínu og Perú fór fram síðar um daginn, vissu heimamenn að þeir þyrftu að vinna stórsigur. Þrálátur orðrómur hefur alla tíð verið um að úrslitunum hafi verið hagrætt.

Sæti Lið L U J T Sk Fe M.munur Stig
1   Argentína 3 2 1 0 8 0 +8 5
2   Brasilía 3 2 1 0 6 1 +5 5
3   Pólland 3 1 0 2 2 5 -3 2
4   Perú 3 0 0 3 0 10 -10 0
14. júní 1978
  Brasilía 3-0   Perú Estadio Malvinas Argentinas, Mendoza
Áhorfendur: 31.278
Dómari: Nicolae Rainea, Rúmeníu
Dirceu 15, 27, Zico 72 (vítasp.)
14. júní 1978
  Argentína 2-0   Pólland Estadio Gigante de Arroyito, Rosario
Áhorfendur: 37.091
Dómari: Ulf Eriksson, Svíþjóð
Kempes 16, 71
18. júní 1978
  Perú 0-1   Pólland Estadio Malvinas Argentinas, Mendoza
Áhorfendur: 35.288
Dómari: Pat Partridge, Englandi
Szarmach 65
18. júní 1978
  Argentína 0-0   Brasilía Estadio Gigante de Arroyito, Rosario
Áhorfendur: 37.326
Dómari: Károly Palotai, Ungverjalandi
21. júní 1978
  Brasilía 3-1   Pólland Estadio Malvinas Argentinas, Mendoza
Áhorfendur: 39.586
Dómari: Juan Silvagno Cavanna, Síle
Nelinho 13, Roberto Dinamite 58, 63 Lato 45
21. júní 1978
  Argentína 6-0   Perú Estadio Gigante de Arroyito, Rosario
Áhorfendur: 37.315
Dómari: Robert Wurtz, Frakklandi
Kempes 21, 49, Tarantini 43, Luque 50, 72, Houseman 67

Bronsleikur

breyta

Brasilíumenn hlutu þriðja sætið, þrátt fyrir að lenda undir á móti Ítölum.

24. júní 1978
  Brasilía 2-1   Ítalía Estadio Monumental, Buenos Aires
Áhorfendur: 69.659
Dómari: Abraham Klein, Ísrael
Nelinho 64, Dirceu 71 Causio 38

Úrslit

breyta

Hollendingar töpuðu sínum öðrum úrslitaleik í röð þegar liðið laut í lægra haldi fyrir gestgjöfunum eftir framlengda viðureign. Nokkur töf varð á að leikurinn gæti hafist, þar sem Argentínumenn gerðu athugasemdir við hlífðarbúnað á úlnlið René van de Kerkhof, sem Hollendingar töldu hluta af sálfræðistríði heimamanna. Dómari leiksins gerði Kerkhof að búa betur um hlífina. Olli sú ákvörðun mikilli óánægju Hollendinga sem neituðu að taka þátt í verðlaunaafhendingu að leik loknum.

Mario Kempes tók forystuna fyrir Hollendinga, en Dick Nanninga jafnaði síðla leiks. Minnstu munaði að Holland stæli sigrinum í lokin, en skot þeirra fór í stöngina. Í framlengingunni kom Kempes Argentínu yfir á nýjan leik og undir lokin renndi Daniel Bertoni knettinum í netið eftir góðan undirbúning frá Kempes sem var valinn bæði maður leiksins og mótsins.

25. júní 1978
  Argentína 3-1 (e.framl.)   Holland Estadio Monumental, Buenos Aires
Áhorfendur: 71.483
Dómari: Sergio Gonella, Ítalíu
Kempes 38, 105, Bertoni 115 Nanninga 82

Markahæstu leikmenn

breyta

102 mörk voru skoruð í keppninni og skiptust þau niður á 62 leikmenn, þar af voru þrjú sjálfsmörk.

6 mörk
5 mörk
4 mörk
3 mörk