Kristbjörg Kjeld

íslensk leikkona

Kristbjörg Þorkelína Kjeld (fædd 18. júní 1935 í Reykjavík) er íslensk leikkona. Kristbjörg er ein þekktasta og reynslumesta leikkona landsins en leikferill hennar spannar tæp 70 ár en hún steig fyrst á svið árið 1955.

Ævi breyta

Kristbjörg fæddist í Reykjavík en ólst upp í Innri-Njarðvík til fermingaraldurs en fluttist þá til Hafnarfjarðar og hóf nám við Flensborgarskóla.[1] Foreldrar Kristbjargar voru Jóna Guðrún Finnbogadóttir Kjeld (1911-1994) húsmóðir og Jens Sófus Matthíasson Kjeld (1908-1980) smiður fæddur í Færeyjum.

Kristbjörg lauk námi frá Leiklistarskóla Þjóðleikhússins árið 1958 og var áheyrnarnemandi við Leiklistarskóla Konunglega leikhússins í Kaupmannahöfn frá 1959-1960. Árið 1992 lauk hún námi í uppeldis- og kennslufræðum frá Kennaraháskóla Íslands.

Kristbjörg gekk í hjónaband með Guðmundi Steinssyni (1925-1996) leikritahöfundi árið 1962. Þau eignuðust eina dóttur, Þórunni (f. 1974) sem þau ættleiddu frá Kolumbíu árið 1974 en fyrir átti Kristbjörg soninn Jens Guðjón (f. 1954).[2][3]

Starfsferill breyta

Eftir að Kristbjörg lauk námi við Flensborgarskólann starfaði hún um tíma í verslun í Hafnarfirði og á skrifstofu leigubílastöðvarinnar Hreyfils.[4]

Leikferill hennar spannar tæp 70 ár en fyrsta hlutverk hennar var þegar hún var 15 ára gömul og lék heimskonu í verkinu Aumingja Hanna sem sýnt var hjá áhugaleikfélagi í Hafnarfirði.[1] Hún var fastráðinn leikkona í Þjóðleikhúsinu frá 1957-2005 en hefur einnig leikið í Borgarleikhúsinu, hjá Leikfélagi Akureyrar og Frú Emilíu. Hún var einn af stofnendum leikhópsins Grímu árið 1962 og leikstýrði með hópnum. Á árunum 1986-1998 var hún kennari við Leiklistarskóla Íslands.

Kristbjörg hefur leikið í fjölda íslenskra kvikmynda og meðal þekktustu hlutverka hennar má nefna hlutverk í kvikmyndunum 79 af stöðinni árið 1962 og í Mamma Gógó árið 2010.

Hún lét af störfum hjá Þjóðleikhúsinu vegna aldurs árið 2005 þá sjötug en frá þeim tíma hefur hún leikið í fjölda verka á sviði, í sjónvarpi og kvikmyndum.

Ferill í kvikmyndum og sjónvarpsþáttum breyta

Ár Kvikmynd/Þáttur Hlutverk
1962 79 af stöðinni Gógó
1988 Í skugga hrafnsins Sigríður
1989 Kristnihald undir jökli Hnallþóra
1997 Stikkfrí Amma Hrefnu
2000 Fíaskó Eldri kona með alzheimer
2001 Mávahlátur Amma
2002 Hafið Kristín
2002 Reykjavik Guesthouse: Rent a bike
2004 Kaldaljós Álfrún
2008 Sveitabrúðkaup Brynhildur
2010 Mamma Gógó Gógó
2013 Hross í oss
2015 Þrestir Amma
2017 Fangar
2021 Alma

Viðurkenningar breyta

  • 1996 - Menningarverðlaun DV fyrir hlutverk Möllu í Taktu lagið Lóa.
  • 1998 - Riddarakross Hinnar íslensku fálkaorðu fyrir leiklistarstörf.
  • 2001 - Edduverðlaun sem besta leikkona í aukahlutverki í kvikmyndinni Mávahlátur
  • 2004 - Edduverðlaun sem besta leikkona í aukahlutverki í kvikmyndinni Kaldaljós[5]
  • 2011 - Besta leikkonan á alþjóðlegu kvikmyndahátíðinni Funchal IFF á Madeira fyrir hlutverk í myndinni Mamma Gógó[6]
  • 2013 - Grímuverðlaun sem besta leikkona í aðalhlutverki fyrir Jónsmessunótt í Þjóðleikhúsinu[7]
  • 2014 - Heiður­sverðlaun Leik­list­ar­sam­bands Íslands fyr­ir ævi­starf í þágu sviðslista á Íslandi
  • 2017 - Heiðursverðlaunahafi Menningarverðlauna DV[8]
  • 2020 - Grímuverðlaun sem besta leikkona í aukahlutverki fyrir hlutverk í Er ég mamma mín?

Tenglar breyta

Tilvísanir breyta

  1. 1,0 1,1 Ruv.is, „Á meðan fólk hefur enn þolinmæði er ég til“ (skoðað 23. mars 2021)
  2. Dv.is, „Ég lifi í núinu“ (skoðað 23. mars 2021)
  3. Pétur Ástvaldsson, Samtíðarmenn J-Ö bls. 517-518, (Reykjavík, 2003)
  4. Visir.is, „Langar að verða frábær leikkona“ (skoðað 23. mars 2021)
  5. Visir.is, „Kaldaljós kom sá og sigraði“ (skoðað 23. mars 2021)
  6. Visir.is, „Kristbjörg Kjeld hlaut verðlaun á kvikmyndahátíð á Madeira“ (skoðað 23. mars 2021)
  7. „Handhafar Grímunnar 2013“, Fréttablaðið (skoðað 23. mars 2021)
  8. Dv.is, „Þegar maður hefur átt svo náinn sálufélaga er erfitt að missa“ (skoðað 23. mars 2021)