Verðlaun Jónasar Hallgrímssonar

Verðlaun Jónasar Hallgrímssonar eru bókmenntaverðlaun sem veitt eru árlega á Degi íslenskrar tungu 16. nóvember og eru afhend af menntamálaráðherra. Verðlaunin eru veitt einstaklingum sem hafa með sérstökum hætti unnið íslenskri tungu gagn í ræðu eða riti, með skáldskap, fræðistörfum eða kennslu og stuðlað að eflingu hennar, framgangi eða miðlun til nýrrar kynslóðar. Jónas Hallgrímsson (1807-1845) var eitt fremsta skáld íslendinga og fæddist 16. nóvember. Fyrst var haldið upp á daginn árið 1996.

Þessi hafa hlotið Verðlaun Jónasar Hallgrímssonar:

• Vilborg Dagbjartsdóttir, skáld og grunnskólakennari, 1996
• Gísli Jónsson, menntaskólakennari, 1997
• Þórarinn Eldjárn, rithöfundur, 1998
• Matthías Johannessen, skáld og ritstjóri, 1999
• Magnús Þór Jónsson, Megas, tónlistarmaður, 2000
• Ingibjörg Haraldsdóttir, skáld og þýðandi, 2001
• Jón Böðvarsson, menntaskólakennari, 2002
• Jón S. Guðmundsson, menntaskólakennari, 2003
• Silja Aðalsteinsdóttir, bókmenntafræðingur, 2004
• Guðrún Helgadóttir, rithöfundur og fyrrverandi forseti Alþingis, 2005
• Njörður P. Njarðvík, prófessor, 2006
• Sigurbjörn Einarsson, biskup Íslands, 2007
• Herdís Egilsdóttir, kennari, 2008
• Þorsteinn frá Hamri, rithöfundur og skáld, 2009
• Vigdís Finnbogadóttir, velgjörðarsendiherra Sameinuðu Þjóðanna í tungumálum, fyrrverandi forseti Íslands og leikhússtjóri, 2010
• Kristín Marja Baldursdóttir, rithöfundur, 2011
• Hannes Pétursson, rithöfundur, 2012
• Jórunn Sigurðardóttir, dagskrárgerðarmaður, 2013
• Steinunn Sigurðardóttir, rithöfundur, 2014
• Guðjón Friðriksson, sagnfræðingur, 2015
• Sigurður Pálsson, skáld, 2016
• Vigdís Grímsdóttir, rithöfundur, 2017
• Eiríkur Rögnvaldsson, prófessor, 2018
• Jón G. Friðjónsson, prófessor, 2019
• Gerður Kristný, skáld, 2020
• Arnaldur Indriðason, rithöfundur, 2021
• Bragi Valdimar Skúlason, skáld, grín­isti, aug­lýsinga­maður og upp­fræðari, 2022
• Áslaug Agnardóttir, þýðandi, 2023

Auk þess er heimilt að veita stofnunum og fyrirtækjum sérstaka viðurkenningu fyrir stuðning við íslenska tungu.

Sérstakar viðurkenningar fyrir stuðning við íslenska tungu hafa hlotið:

1. Orðanefnd byggingarverkfræðingadeildar Verkfræðingafélags Íslands, 1996
2. Orðanefnd rafmagnsverkfræðingadeildar Verkfræðingafélags Íslands, 1996
3. Hið íslenska bókmenntafélag, 1997
4. Blaðamannafélag Íslands, 1998
5. Félag íslenskra leikskólakennara, 1998
6. Félag aldraðra í Borgarfjarðardölum, 1999
7. Mjólkursamsalan, 1999
8. Stóra upplestrarkeppnin, 2000
9. Dr. Richard N. Ringler, 2000
10. Félag framhaldsskólanema, 2001
11. Námsflokkar Reykjavíkur, 2001
12. Íslensk plöntuheiti, rafræn útgáfa, 2002
13. Með íslenskuna að vopni, hagyrðingakvöld Vopnfirðinga, 2002
14. Lesbók Morgunblaðisins, 2003
15. Spaugstofan, 2003
16. Kvæðamannafélagið Iðunn, 2004
17. Strandagaldur, 2004
18. Lestrarmenning í Reykjanesbæ, 2005
19. Bókaútgáfan Bjartur, 2005
20. Orðanefnd Skýrslutæknifélags Íslands, 2006
21. Leikhópurinn Hugleikur, 2006
22. Samtök kvenna af erlendum uppruna, 2007
23. Fréttastofa Útvarps, 2007
24. Landnámssetur Íslands í Borgarnesi, 2008
25. Útvarpsleikhúsið, 2008
26. Þórbergssetur á Hala í Suðursveit, 2009 ( http://www.thorbergur.is/)
27. Baggalútur (www.baggalutur.is), 2009
28. Möguleikhúsið 2010
29. Hljómsveitin Hjálmar 2010
30. Hljómsveitin Stuðmenn, 2011
31. Þjóðlagasetur sr. Bjarna Þorsteinssonar á Siglufirði, 2012
32. Máltæknisetur 2013 ( arnastofnun.is/is/maltaeknisetur )
33. Ljóðaslamm Borgarbókasafns 2013 (www.borgarbokasafn.is)
34. Vefnámskeiðið Icelandic Online 2014
35. Lestrarhátíð í Bókmenntaborg 2014
36. Bubbi Morthens tónlistarmaður 2015
37. Ævar vísindamaður (Ævar Þór Benediktsson) 2016
38. Gunnar Helgason, rithöfundur, 2017
39. Verkefnið Skáld í skólum, 2018
40. Reykjavíkurdætur, 2019
41. Félag ljóðaunnenda á Austurlandi, 2020
42. Vera Illugadóttir, dagskrárgerðarkona, 2021
43. Tungumálatöfrar, Ísafirði, 2022
44. Menningin gefur samstarfsverkefni Ós Pressunnar, Borgarbókasafnsins og Bókmenntaborgarinnar Reykjavíkur, 2023