Vilborg Dagbjartsdóttir

Vilborg Dagbjartsdóttir (fædd 18. júlí 1930, látin 16. september 2021) var íslenskur rithöfundur.

Vilborg rithöfundur fæddist á Hjalla á Vestdalseyri þann 18. júlí árið 1930. Foreldrar hennar voru Dagbjartur Guðmundsson og Erlendína Jónsdóttir. Vilborg lauk kennaraprófi frá Kennaraskóla Íslands árið 1952 og stundaði nám í bókasafnsfræðum við Háskóla Íslands 1982. Hún stundaði leiklistarnám hjá Lárusi Pálssyni og var í námshring Gunnars R. Hansens í leiklist á árunum 1951 – 1953. Hún starfaði sem rithöfundur og barnakennari í Austurbæjarskóla í 43 ár. Vilborg er þekktust fyrir ljóð sín en eftir hana liggur einnig fjöldi rita fyrir börn, bæði frumsamdar sögur og þýðingar og auk þess námsefni. Hún ritstýrði Óskastundinni, barnablaði Þjóðviljans, 1956 – 1962 og Kompunni, barnasíðu sunnudagsblaðs sama blaðs, frá 1975 – 1979.^{[heimild vantar]}

Út komu tvær bækur um ævi Vilborgar:

Mynd af konu: Vilborg Dagbjartsdóttir. Skrásetjari: Kristín Marja Baldursdóttir 2000.
Úr þagnarhyl. Skrásetjari: Þorleifur Hauksson 2012

Eiginmaður Vilborgar var Þorgeir Þorgeirson rithöfundur og kvikmyndagerðarmaður.

Félagsmál

Vilborg var einn frumkvöðla að stofnun Rauðsokkahreyfingarinnar og átti sæti fyrir miðju hreyfingarinnar 1970. Hún sat lengi í stjórn Menningar- og friðarsamtaka íslenskra kvenna og meðlimur í Samtökum herstöðvaandstæðinga. Hún hefur átt sæti í stjórn Stéttarfélags íslenskra barnakennara, Rithöfundafélags Íslands og Rithöfundasambands Íslands. Vilborg var í stjórn Kvikmyndaklúbbsins og Litla bíós frá 1968-1970.

Ritstörf

Fyrsta ljóðabók Vilborgar var Laufið á trjánum sem kom út árið 1960 og var hún þá ein af fáum konum sem skrifuðu atómljóð. Hún birti einnig ljóð í tímaritinu Birtingi og á fjölda ljóða og greina í tímaritum og safnritum. Ljóð Vilborgar hafa birst í erlendum safnritum og tímaritum á fjölda tungumála.

Rit

Ljóðabækur

Laufið á trjánum, Heimskringla 1960
Dvergliljur, Helgafell 1968
Kyndilmessa, Helgafell 1971
Ljóð (heildarútgáfa), Mál og menning 1981
Klukkan í turninum, Forlagið 1992
Ótta (ljóðaúrval), Valdimar Tómasson 1994
Ljósar hendur (safnrit 3 skálda), Fjölvaútgáfan 1996

Barnabækur

Alli Nalli og tunglið, myndir Sigríður Björnsdóttir, Litbrá 1959
Alli Nalli og tunglið, myndir Gylfi Gíslason, Mál og menning, 1976 (endurútgáfa)
Tvær sögur um tunglið, myndir Gylfi Gíslason, Iðunn 1981
Sögur af Alla Nalla, myndir Friðrika Geirsdóttir, Mál og menning 1965
Labbi pabbakútur, myndskreytt af höfundinum, Mál og menning 1984
Sögusteinn, myndir Anna Cynthia Leplar, Bjallan 1983
Bogga á Hjalla, myndir Anna Cynthia Leplar, Mál og menning 1984

Þýddar barna- og unglingabækur

Albin er aldrei hræddur eftir Ulf Lövgren, Iðunn 1975
Albin hjálpar til eftir Ulf Lövgren, Iðunnn 1975
Húgó eftir Maria Gripe, Iðunn 1975
Benni og gæsirnar hans eftir Ivo de Werd Tjerk Zijlstra, Iðunn 1975
Albin og furðuhjólið eftir Ulf Lövgren, Iðunn 1977
Albin og undraregnhlífin eftir Ulf Lövgren, Iðunn 1977
Emil í Kattholti eftir Astrid Lindgren, Mál og menning 1978
Náttpabbi eftir Maria Gripe, Mál og menning 1979
Ný skammarstrik Emils í Kattholti eftir Astrid Lindgren, Mál og menning 1979
Enn lifir Emil í Kattholti eftir Astrid Lindgren, Mál og menning 1980
Litla hvíta Lukka eftir Helen Bannerman, Iðunn 1980
Dúa bangsi eftir Barbro Lindgren, Iðunn 1982
Dúa bíll eftir Barbro Lindgren, Iðunn 1982
Jólasveinninn, sagan af jólasveininum og búálfum hans á Korfafjalli eftir Mauri og Tarja Kunnas, Iðunn 1982
Sesselja Agnes (undarleg saga) eftir Maria Gripe, Mál og menning 1985
Hvað finnst þér? eftir Lena Borg, Monica Wedberg og Ulrika Åkerberg, Námsgagnastofnun 1987
Venjulegur dagur eftir Lena Borg, Monica Wedberg og Ulrika Åkerberg, Námsgagnastofnun 1987
Græna höndin og aðrar draugasögur eftir Ulf Palmenfelt, Mál og menning 1987
Ég vil ekki fara að hátta eftir Astrid Lindgren, Mál og menning 1989
Ævintýrið um hina undursamlegu kartöflu eftir Anders Sörensen, Skjaldborg 1990
Varenka eftir Bernadette, Örn og Örlygur 1990
Pétur Pan og Vanda eftir J.M. Barrie, Skjaldborg 1990
Þrammi eftir James Discoll, Skjaldborg 1990
Margot eftir James Discoll, Skjaldborg 1990
Dáti eftir James Discoll, Skjaldborg 1990
Kalli eftir James Discoll, Skjaldborg 1990
Grænalín, Brúnalín og Bláalín eftir Elsa Beskow, Mál og menning 1991
Anis og Ölviður eftir Tove Fagerholm, Mál og menning 1991
Fagri-Blakkur, endursögn Robin McKinleys af sögu Önnu Sewell, Skjaldborg
Réttindi mín I, II, III (Barnasáttmáli Sþ), Námsgagnastofnun 1992
Anis og Ölviður eftir Tove Fagerholm (kennsluleiðbeiningar) , Mál og menning 1993
Blæjan eftir Inger Brattström, Mál og menning 1996
Skórnir í glugganum (gleðileg jólasaga) eftir Lisa Streeter Wenner, Mál og menning 1996
Karnival dýranna (tónsaga) eftir Edel Wallin, Námsgagnastofnun 1996
Karnival dýranna (leiksýning, kennsluleiðbeiningar)) eftir Edel Wallin/Ulla Bitsch Larsen, Námsgagnastofnun 1996
Þjóð Guðs (sögur úr Gamla testamentinu) eftir Geraldine Mc Caughrean, Mál og menning 1997
Ríki Guðs (sögur úr Nýja testamentinu) eftir Geraldine Mc Caughrean, Mál og menning 1999
Bestu vinir (skemmtilegar sögur um vináttu), ritstjórn: Anna Falk, Skjaldborg 2001

þýdd leikrit

Emil í Kattholti eftir Astrid Lindgren, Leikfélag Hafnarfjarðar, Þjóðleikhúsið, Leikfélag Akureyrar, Leikfélag Sauðárkróks, Leikfélag Vestmannaeyja
Aðalatriðið er að vera hress eftir Astrid Lindgren, í stórbók A. Lindgren, Mál og menning 1987

flutt í Útvarpsleikhúsinu (RÚV) og í skólum

Aðrar þýðingar

Þrjár sögur eftir Saki, Forlagið 2000

Ritstjórn

Óskastundin (vikulegt barnablað sem fylgdi dagblaðinu Þjóðviljanum) 1956-1962
Kompan (barnasíða í sunnudagsblaði Þjóðviljans) 1975-1979
Sólhvörf (Bók handa börnum, Barnaverndarfélag Reykjavíkur 1960
Barnanna hátíð blíð (ásamt Þorvaldi Kristinssyni), söngvar og fróðleikur um jólin, Hlín Gunnarsdóttir myndskreytti, Forlagið 1993