Pierre Trudeau
Joseph Philippe Pierre Yves Elliott Trudeau, venjulega kallaður Pierre Trudeau eða Pierre Elliott Trudeau (18. október 1919 – 28. september 2000) var fimmtándi forsætisráðherra Kanada frá 20. apríl 1968 til 4. júní 1979. Hann var mjög vinsæll og umdeildur leiðtogi sem átti þátt í því að skapa sérstaka kanadíska þjóðernishyggju og styrkja sambandið í sessi gagnvart aðskilnaðarsinnum. Sonur hans Justin Trudeau varð forsætisráðherra Kanada árið 2015 fyrir Frjálslynda flokkinn.
| Pierre Trudeau | |
|---|---|
.jpg) Pierre Trudeau árið 1975. | |
| Forsætisráðherra Kanada | |
| Í embætti 20. apríl 1968 – 4. júní 1979 | |
| Þjóðhöfðingi | Elísabet 2. |
| Landstjóri | Roland Michener Jules Léger Edward Schreyer |
| Forveri | Lester B. Pearson |
| Eftirmaður | Joe Clark |
| Í embætti 3. mars 1980 – 30. júní 1984 | |
| Þjóðhöfðingi | Elísabet 2. |
| Landstjóri | Edward Schreyer Jeanne Sauvé |
| Forveri | Joe Clark |
| Eftirmaður | John Turner |
| Persónulegar upplýsingar | |
| Fæddur | 18. október 1919 Montréal, Québec, Kanada |
| Látinn | 28. september 2000 (80 ára) Montréal, Québec, Kanada |
| Stjórnmálaflokkur | Frjálslyndi flokkurinn |
| Maki | Margaret Sinclair (g. 1971; skilin 1984) |
| Börn | 4, þ. á m. Justin |
| Háskóli | Háskólinn í Montréal Harvard-háskóli Sciences Po Hagfræðiskólinn í London |
| Starf | Stjórnmálamaður |
| Undirskrift |  |
Æviágrip
breytaTrudeau fæddist árið 1919 í Québec. Faðir hans var auðugur kaupsýslumaður og bensínstöðvaeigandi af frönskum ættum en móðir hans var af skoskum ættum og enskumælandi. Pierre gekk í jesúítaskólann Collège Jean-de-Brébeuf í Montréal og síðar í Harvard-háskóla og Sorbonne-háskóla. Eftir námsárin hóf Trudeau lögfræðistörf og byrjaði að gefa út vinstrisinnaða tímaritið Cité Libre. Trudeau varð síðan lögfræðiprófessor við Háskólann í Montréal.[1]
Trudeau hóf þátttöku í stjórnmálum árið 1965 og var útnefndur þingritari Lesters B. Pearson forsætisráðherra. Árið 1967 var Trudeau útnefndur dómsmálaráðherra í ríkisstjórn Pearsons.[2] Sem dómsmálaráðherra setti Trudeau lög sem lögleiddu samkynhneigð, hjónaskilnað og fóstureyðingar í Kanada. Á fjölmiðlafundi réttlætti Trudeau afstöðu sína til þessara mála, sérstaklega til samkynhneigðar, með orðunum: „Ríkið á ekkert erindi inn í svefnherbergi þjóðarinnar“.[3]
Þegar Pearson settist í helgan stein árið 1968 vann Trudeau formannskjör Frjálslynda flokksins og gerðist nýr forsætisráðherra Kanada. Sem forsætisráðherra ræktaði Trudeau vinskaparbönd við Bandaríkin en hélt einnig sjálfstæða utanríkisstefnu. Meðal annars viðurkenndi hann lögmæti Alþýðulýðveldisins Kína og átti í vinsamlegum samskiptum við við Kúbu en dró úr kanadískri fjárfestingu í Suður-Afríku.[1]
Trudeau átti þátt í því að þróa hugmyndina um Kanada sem fjölmenningarsamfélag sameinað í einni þjóð.[3] Ríkisstjórn Trudeau setti árið 1982 nýja stjórnarskrá fyrir Kanada sem tryggði meðal annars að hæstiréttur Kanada gæti fellt úr gildi lög sem þingið setur ef þau þykja ekki samræmast réttindaskrá stjórnarskrárinnar.[3]
Í októberkreppunni svokölluðu árið 1970 rændu marxískir aðskilnaðarsinnar í Québec breskum ræðismanni og ráðherra fylkisstjórnar Québec. Sá síðarnefndi fannst myrtur í vörubíl nokkru síðar. Trudeau brást við með því að virkja neyðarlög sem gáfu ríkisstjórninni víða heimild til þess að handtaka grunaða hryðjuverkamenn án réttarhalda. Aðspurður hversu langt hann myndi ganga til þess að stemma stigu við uppgangi aðskilnaðarsinna í Québec svaraði Trudeau: „Bíddu bara.“ (enska: „Just watch me.“) Oft hefur verið vitnað í þessi orð síðar meir í kanadískum stjórnmálum, sem og í mörg önnur ummæli Trudeaus.
Einkahagir
breytaFjölmiðlar fjölluðu á sínum tíma mikið um einkalíf Trudeaus. Trudeau kvæntist Margaret Sinclair árið 1971 þegar hann var um fimmtíu ára gamall en hún í kringum tvítugt. Hjónin eignuðust þrjá syni saman, þar á meðal Justin, en skildu árið 1984. Þá hafði lengi ríkt spenna í hjónabandi þeirra vegna annasamra starfa Pierre og samneytis Margaretar við fræga menn eins og Mick Jagger og Keith Richards.[1] Margaret skrifaði nokkrar bækur um samband þeirra Pierre eftir skilnaðinn og jók það enn við fjölmiðlaathyglina á fjölskyldunni.
Tilvísanir
breyta- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Pierre Trudeau forsætisráðherra í Kanada“. Morgunblaðið. 4. júní 1978. bls. 2-3.
- ↑ Pierre Trudeau (1993). Memoirs. McClelland & Stewart. bls. ?.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Kristján G. Arngrímsson (3. október 2000). „Töffari deyr“. bls. 42.
| Fyrirrennari: Lester B. Pearson |
|
Eftirmaður: Joe Clark | |||
| Fyrirrennari: Joe Clark |
|
Eftirmaður: John Turner | |||
