Petr Pavel

Forseti Tékklands

Petr Pavel (f. 1. nóvember 1961) er tékkneskur stjórnmálamaður, fyrrum hershöfðingi í tékkneska hernum og núverandi forseti Tékklands. Hann var áður formaður hermálanefndar Atlantshafsbandalagsins frá 2015 til 2018 og yfirmaður herafla Tékklands frá 2012 til 2015.

Petr Pavel
Petr Pavel árið 2023.
Forseti Tékklands
Núverandi
Tók við embætti
9. mars 2023
ForsætisráðherraPetr Fiala
ForveriMiloš Zeman
Formaður hermálanefndar Atlantshafsbandalagsins
Í embætti
26. júní 2015 – 29. júní 2018
ForveriKnud Bartels
EftirmaðurStuart Peach
Persónulegar upplýsingar
Fæddur1. nóvember 1961 (1961-11-01) (63 ára)
Planá, Tékkóslóvakíu (nú Tékklandi)
StjórnmálaflokkurÓflokksbundinn (1989–)
Kommúnistaflokkur Tékkóslóvakíu (1985–1989)
MakiHana Pavlová (g. 1986⁠–⁠2001)
Eva Pavlová (g. 2004)
Börn3
Undirskrift

Pavel var kjörinn forseti Tékklands í seinni umferð forsetakosninga þar í landi þann 28. janúar 2023. Hann tók við af Miloš Zeman sem forseti þann 9. mars.

Æviágrip

breyta

Petr Pavel hóf feril sinn í tékkneska hernum árið 1983.[1] Pavel var meðlimur í Kommúnistaflokki Tékkóslóvakíu á yngri árum og hefur hlotið gagnrýni fyrir það í seinni tíð. Hann hefur lýst aðild sinni að flokknum sem mistökum en segir þó að flokksaðild hafi verið eðlileg hjá fjölskyldu hans á þessum tíma. Á námsárum sínum í herskóla lagði Pavel stund á nám sem tengdist leyniþjónustustörfum. Hann sagði upp aðild sinni að kommúnistaflokknum þegar kommúnistastjórn Tékkóslóvakíu leið undir lok árið 1989 en hélt áfram þjálfun sinni til leyniþjónustustarfa.[2]

Pavel hlaut jafnframt þjálfun sem sérsveitarliði í fallhlífadeild hersins. Í Júgóslavíustríðunum árið 1993 tók Pavel þátt í því að bjarga frönskum hermönnum sem voru í sjálfheldu milli Serba og Króata í Króatíu.[3] Hann hlaut fyrir þetta viðurkenningar og frægð í Frakklandi.[2]

Síðar nam Pavel herfræði í Bretlandi og útskrifaðist með meistaragráðu frá King's College London. Pavel hóf störf hjá Atlantshafsbandalaginu eftir að Tékkland gerðist aðili að því árið 1999. Hann varð formaður hermálanefndar bandalagsins árið 2015.[2] Var þetta í fyrsta sinn sem einstaklingur frá fyrrum austantjaldsríki gegndi þessu embætti.[1]

Pavel kom meðal annars til Íslands á vegum Atlantshafsbandalagsins árið 2016.[4] Pavel sagði við það tilefni að hann teldi framtíð Atlantshafsbandalagsins byggjast á breiðri samvinnu, meðal annars við tví- og marghliða öryggisstofnanir. Hann tók jafnframt fram að Rússar hefðu breytt stefnu sinni á undanförnum árum og virtust vilja stefna að því að endurheimta stöðu sína sem heimsveldi, meðal annars með hernaðaríhlutun sinni í Transnistríu, stríðinu í Georgíu og innlimun sinni á Krímskaga. Hann taldi þó ekki tilefni til varanlegrar veru NATO á Íslandi.[1]

Pavel gaf kost á sér sem óháður frambjóðandi í forsetakosningum Tékklands árið 2023. Í kosningabaráttunni talaði Pavel fyrir auknum stöðugleika í landinu og sagðist hafa orðið var við að kjósendum þætti ríkisvaldið ekki sinna skyldum sínum nægilega vel.[3] Pavel lenti í fyrsta sæti í fyrri umferð kosninganna og atti kappi við fyrrum forsætisráðherrann og viðskiptajöfurinn Andrej Babiš í seinni umferðinni. Kosningabaráttan varð óvægin og meðal annars varð Pavel að bera á bak falska orðróma um að hann væri dauður á samfélagsmiðlinum X. Pavel hefur stutt Úkraínumenn í yfirstandandi innrás Rússa í Úkraínu og því sakaði Babiš hann jafnframt um að vilja leiða Tékkland í stríð gegn Rússlandi.[2]

Pavel vann afburðasigur í seinni umferð kosninganna þann 28. janúar 2023 með 57 prósentum atkvæða gegn 43 prósentum sem Andrej Babiš hlaut.[5]

Eftir að Pavel vann kosningarnar ræddi hann símleiðis við Tsai Ing-wen, forseta Lýðveldisins Kína á Taívan, sem óskaði honum til hamingju með kjörið. Leiðtogar Alþýðulýðveldisins Kína á meginlandinu brugðust illa við símtalinu og sökuðu Pavel um að hafa skipt sér að innanríkismálum Kína með því að eiga í samskiptum við leiðtoga Taívans, sem Kínverjar líta á sem hluta af Kína.[6]

Tilvísanir

breyta
  1. 1,0 1,1 1,2 Kristján H. Johannessen (22. nóvember 2016). „Breið samvinna er NATO framtíðar“. Morgunblaðið. bls. 11.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 „Fyrrverandi NATO hershöfðingi kjörinn forseti Tékklands“. Varðberg. 28. janúar 2023. Sótt 29. janúar 2023.
  3. 3,0 3,1 „Nýr forseti var einn af æðstu mönnum NATO“. mbl.is. 28. janúar 2023. Sótt 29. janúar 2023.
  4. „Formaður hermálanefndar NATO á Íslandi“. Stjórnarráð Íslands. 21. nóvember 2016. Sótt 29. janúar 2023.
  5. Viktor Örn Ásgeirsson (28. janúar 2023). „Yfirburðasigur hershöfðingjans í Tékklandi“. Vísir. Sótt 29. janúar 2023.
  6. „Kínverjar skamma Pavel“. mbl.is. 31. janúar 2023. Sótt 31. janúar 2023.


Fyrirrennari:
Miloš Zeman
Forseti Tékklands
(9. mars 2023 –)
Eftirmaður:
Enn í embætti