Míkrónesía (ríki)
Sambandsríki Míkrónesíu er eyríki í Suður-Kyrrahafi. Eyjarnar liggja norðaustan við Papúa Nýju-Gíneu, sunnan við Gvam og Maríanaeyjar, vestan við Nárú og Marshalleyjar og austan við Palá og Filippseyjar. Ríkið er í sérstöku sambandi við Bandaríkin. Fylkin eru (frá vestri til austurs): Yap, Chuuk, Pohnpei og Kosrae. Þau ná yfir samtals um 607 eyjar sem dreifast yfir meira en 2.600.000 ferkílómetra svæði í Kyrrahafi, rétt norðan við miðbaug. Höfuðborgin er Palikír á Pohnpei en stærsta borgin er Weno á Chuuk-rifi með um 14 þúsund íbúa.
| Sambandsríkið Míkrónesía | |
| Federated States of Micronesia | |
|
|
| Fáni | Skjaldarmerki |
| Kjörorð: Peace, Unity, Liberty (enska) Friður, eining, frelsi. | |
| Þjóðsöngur: Patriots of Micronesia | |
_(Polynesia_centered).svg)
| |
| Höfuðborg | Palikír |
| Opinbert tungumál | enska |
| Stjórnarfar | Sambandsríki
|
| Forseti | David W. Panuelo |
| Sjálfstæði | frá Bandaríkjunum |
| - Yfirlýst | 10. maí 1979 |
| - Viðurkennt | 3. nóvember 1986 |
| Flatarmál - Samtals - Vatn (%) |
271. sæti 702 km² ~0 |
| Mannfjöldi - Samtals (2019) - Þéttleiki byggðar |
198. sæti 104.468 158/km² |
| VLF (KMJ) | áætl. 2019 |
| - Samtals | 0,367 millj. dala (214. sæti) |
| - Á mann | 3.584 dalir (190. sæti) |
| VÞL (2019) |  0.620 (136. sæti)
|
| Gjaldmiðill | Bandaríkjadalur |
| Tímabelti | UTC+10 og +11 |
| Þjóðarlén | .fm |
| Landsnúmer | +691 |
Hvert fylki er með eina höfuðeyju og öll nema Kosrae eru með fjölda af smáeyjum og hringrifum í kring. Ríkið nær yfir hluta Karlseyja innan Míkrónesíu sem nær yfir þúsundir eyja sem margar eru undir stjórn annarra ríkja.
Fylkin voru áður hluti af Kyrrahafseyjaverndarsvæðinu í umsjá Bandaríkjanna frá 1946. Þau tóku upp stjórnarskrá 1979 og fengu sjálfstæði 1986 með sérstökum samningi um samband við Bandaríkin. Eyjarnar eru mjög háðar fjárhagsaðstoð frá Bandaríkjunum.
LandfræðiBreyta
Sambandsríkið Míkrónesía nær yfir 607 eyjar sem teygja sig í 2.900 km yfir Karólínueyjar austan við Filippseyjar. Samanlagt landsvæði eyjanna er 702 km2.[1]
Eyjarnar skiptast í fjögur fylki, Yap, Chuuk (sem hét Truk fram að janúar 1990), Pohnpei (kallað Ponape til 1984) og Kosrae (áður Kusaie).[2][3] Hver stjarna á fána Míkrónesíu stendur fyrir eitt þessara fylkja. Höfuðborgin, Palikir, er á Pohnpei.
StjórnmálBreyta
StjórnsýslueiningarBreyta
Sambandsríkið er myndað úr fjórum fylkjum:
| Fáni | Fylki | Höfuðstaður | Landstjóri | Stærð (km²) | Íbúafjöldi | Þéttleiki byggðar (á km²) |
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
Chuuk | Weno | Johnson Elimo | 127 | 54.595 | 420 |
 |
Kosrae | Tofol | Lyndon Jackson | 110 | 9.686 | 66 |
 |
Pohnpei | Kolonia | John Ehsa | 345 | 34.685 | 98 |
 |
Yap | Colonia | Sebastian Anefal | 118 | 16.436 | 94 |
Fylkin skiptast svo í sveitarfélög.
EfnahagslífBreyta
Undirstaða efnahagslífs Míkrónesíu er aðallega sjálfsþurftarbúskapur og fiskveiðar. Fáar vinnanlegar námur eru á eyjunum, fyrir utan hágæðafosfat. Línuveiði á túnfiski hefur líka verið stunduð af kínverskum skipum undir lok 20. aldar. Talið er að hægt væri að þróa ferðaþjónustu á eyjunum, en fjarlægð þeirra og skortur á innviðum stendur í veginum. Fjárhagsaðstoð frá Bandaríkjunum er helsta tekjulind eyjanna. Bandaríkin hétu því að fjárfesta 1,3 milljörðum dala í eyjunum milli 1986 og 2001. Þegar samningurinn var endurnýjaður 2004 hétu Bandaríkin 110 milljónum dala í þróunaraðstoð til 2023.[4] CIA World Factbook lýsir þessari miklu fjárhagsaðstoð sem helsta áhættuþætti sem eyjarnar standa frammi fyrir.[5]
TilvísanirBreyta
- ↑ „The World Factbook -- Central Intelligence Agency“. Cia World Factbook. Afrit from the original on January 26, 2021. Sótt 8 August 2018.
- ↑ Keesing, Roger M. (1988). Melanesian Pidgin and the oceanic substrate. Stanford, Calif.: Stanford University Press. bls. 15. ISBN 0-8047-1450-9. OCLC 17383715. Afrit from the original on December 7, 2021. Sótt December 3, 2020.
- ↑ The Europa world year book 2004. London: Europa. 2004. ISBN 1-85743-253-3. OCLC 55795909. Afrit from the original on August 5, 2020. Sótt December 3, 2020.
- ↑ „US Relations with the Federated States of Micronesia“. United States Department of State. Afrit from the original on 4. júní, 2019. Sótt 22. maí, 2019.
- ↑ „Federated States of Micronesia“. Sameinuðu þjóðirnar. Afrit af upprunalegu geymt þann 30. nóvember, 2012. Sótt 17 November 2012.
