Arabíska
Arabíska (العربية) er semískt tungumál sem er upprunið á Arabíuskaganum, en breiddist yfir stærra svæði með útbreiðslu Íslams og er nú talað víðast hvar alla leið frá Marokkó til Íraks. Arabíska er eitt helsta sameiningartákn þeirra sem í dag kalla sig Araba sem eru mun fleiri en þeir sem búa á Arabíuskaganum.
.svg){kind=small}
Arabísku má skipta í tvennt, bókmenntaarabísku og talaða arabísku. Sú fyrrnefnda er notuð í formlegu máli af flestum fjölmiðlum og í bókum nær alls staðar þar sem arabíska er töluð og er sú arabíska sem notuð er Kóraninum. Síðarnefnda gerðin skiptist hins vegar í margar mállýskur sem talaðar eru þvert yfir svæðið. Þær eru mjög misjafnar og skiljast jafnvel ekki af þeim sem tala aðrar mállýskur.
Efnisyfirlit
StafrófBreyta
Arabíska er skrifuð með arabíska stafrófinu, t.d. er arabíska skrifað svona á arabísku: العربية.
MálfræðiBreyta
Í arabísku er enginn ótiltekinn greinir en tiltekni greinirinn er -al. Í talmálinu fellur ellið á tiltekna greininum oft brott en það er ætíð ritað. Arabíska hefur tvö málfræðileg kyn, karlkyn og kvenkyn. Lýsingarorð eftirsett og beygjast eftir kyni og tölu. Fleirtölusetning nafnorða er almennt óregluleg í karlkyni en regluleg í kvenkyni. 10 af hundraði karkyns nafnorða taka eftirskeytinu -ún til að mynda fleirtölu svo sem 'Múdarres' (kennari) - 'Múdarresún', 'Múhamí' (lögmaður) - 'Múhaníún', 'Múhandis' (verkfræðingur) - 'Múhandisún'. Kvenkyns nafnorð taka almennt viðskeytinu -at við myndun fleirtölu. Sagnorð beygjast í persónum, tölum og kynjum. Sögnin 'að vera' er ekki til í nútið framsöguháttar þó hana mætti finna í fornmálinu. Þannig þýðir; "Nahnú múslimí", 'við erum múslimar'.
Í arabísku beygjast sagnorð ekki í aðeins 2. tölum heldur 3. þar sem þær hafa tvítöluform.
Persónufornafn 2. p. beygist eftir kynjum. T. d. er „þú" = ka, þegar talað er við karlmann, ft. kum, en í kvk. er „þú" ki og í ft. kunna.
TölurBreyta
Þeir tölustafir (0 1 2 3 4 5 6 7 8 9) og það talnakerfi sem nú er notað um allan heim kom til Evrópu í gegnum arabísku og eru tölurnar því gjarnan kallaðar arabískar tölur en í reynd eru þær upprunnar frá Indlandi og í arabísku eru tölurnar einmitt kallaðar „indverskar tölur“. Arabíska er rituð frá hægri til vinstri líkt og hebreska, en tölur eru aftur á móti ritaðar frá vinstri til hægri.
Arabískar TölurBreyta
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10