The Rolling Stones

Fyrir bandaríska tímaritið, sjá Rolling Stone.

The Rolling Stones er ensk hljómsveit sem braust til frægðar og frama á sjöunda áratug tuttugustu aldarinnar. Líkt og með margar breskar rokksveitir voru Stones undir áhrifum margskonar tónlistarstefna, einkum rafmagnaðs blús frá Bandaríkjunum og snemmborins rokks. Um miðjan sjöunda áratuginn höfðu Stones náð sínum tón, gítargrunni, sem var fyrirmynd þungs rokks.^{[heimild vantar]} Stones höfðu áhrif á ímynd uppreisnagjarnra ungmenna, sem hjálpaði þeim að ná þeim vinsældum sem þeir njóta og að hafa þau áhrif sem hljómsveitin hefur haft. Rolling Stones hafa selt yfir 200 milljónir platna um víða veröld. Nafnið „Rollin' Stones“ var fyrst notað 12. júlí 1962, þegar þeir hlupu í skarðið fyrir Blues Incorporated á Marquee Club.

The Rolling Stones
The Rolling Stones í Milwaukee árið 2015. Frá vinstri til hægri: Charlie Watts, Ronnie Wood, Mick Jagger, og Keith Richards.
Upplýsingar
Uppruni	London, England
Ár	1962–í dag
Stefnur	Rokk popp blús
Útgáfufyrirtæki	Decca London Rolling Stones Virgin ABKCO Interscope Polydor Columbia Atlantic A&M Geffen
Meðlimir	Mick Jagger Keith Richards Ronnie Wood
Fyrri meðlimir	Brian Jones Ian Stewart Bill Wyman Charlie Watts Mick Taylor
Vefsíða	rollingstones.com

The Rolling Stones 1965: Brian Jones, Charlie Watts, Mick Jagger, Keith Richards, Bill Wyman

Saga

Upphaf

Ian Stewart fæddist árið 1938. Hann kemur til sögunnar þegar hann brást við auglýsingu, í tímaritinu Jazz News, frá Brian Jones. Brian Jones fæddist í Cheltenham, í miðjustéttarfjölskyldu. Hann varð afar fær hljóðfæraleikari. Hann spilaði á munnhörpu, orgel, tréspil, sítar, bjöllur, saxafón, sembal en skaraði mest framúr í gítarspili. Þeir urðu góðir vinir, og spiluðu báðir djass tónlist. Mick Jagger fæddist 26. júlí 1943 af miðjustéttarfjölskyldu og var skírður Michael Phillip Jagger. Mick Jagger og Keith Richards gengu í sama grunnskóla og kynntust þar. Mick flutti síðan burt og misstu þeir samband hvor við annan. Eftir það fór Mick í London School of Economics, en sagði þar fljótlega skilið við námið til að gerast tónlistarmaður. Sagan segir að Mick Jagger hafi hitt Keith Richards á brautarstöð í Dartford á Englandi. Könnuðust þeir hvor við annan, og höfðu þeir báðir áhuga á því að stofna hljómsveit. Þeir hófu síðan samstarf og stofnuðu hljómsveitina Little Boy Blue and the Blue Toys.

Stuttu eftir stofnun Little Boy Blue hittu þeir Brian Jones, en hann gerðist gítarleikarinn í hljómsveitinni. Mick og Keith höfðu áður komið fram með ýmsum hljómsveitum en nú gerðist Mick söngvari hljómsveitarinnar. Það varð síðan Brian Jones sem stakk upp á nafninu The Rolling Stones í höfuðið á lagi eftir Muddy Waters „Rollin Stone Blues“.

Árið 1965 gáfu þeir út lagið „(I Can't Get No) Satisfaction“ og urðu þá aðal þáttakendur bresku innrásarinnar til vesturheims. Eftir miklar vinsældir bauð Brian Jones, Ian að ganga til liðs við hljómsveitina. Hann þáði það boð og gerðist píanóleikarinn. Seinna slógust í hópinn trommari að nafni Charlie Watts og bassaleikari að nafni Bill Wyman.

Þeir komu í fyrsta skipti fram í bresku sjónvarpi í tónlistarþættinum Thank Your Lucky Stars árið 1963 þar sem upptökustjórinn ráðlagði Andrew að losa sig við þennan munnstóra og ljóta söngvara þ.e. Mick Jagger, en ekkert varð úr því. Þann 16. apríl sama ár var fyrsta plata The Rolling Stones gefin út í Englandi, einfaldlega kölluð The Rolling Stones. Hún fer beint í 1. sæti breska listans, en strax eftir ógnarvinsældirnar byrjaði að síga á ógæfuhliðina. Þann 10. maí sama ár eru Mick og Keith ákærðir fyrir að hafa verið með eiturlyf á sér. Sama dag er ráðist inn í íbúð Brian Jones og er hann tekinn fastur og ákærður fyrir eign á ólöglegu fíkniefni. Seinna þetta ár er Mick Jagger dæmdur sekur fyrir eign á ólöglegum efnum, hann settur í fangelsi yfir nótt og var úrskurðað að hann fengi þriggja mánaða skilorðsbundinn fangelsisdóm og 300 punda sekt. Keith var dæmdur í 1 ár fangelsi og sektaður um 500 pund fyrir að eiga fíkniefni. 30. júní sama ár eru þeir lausir úr fangelsi eftir að trygging hafði verið greidd upp á 7000 pund fyrir þá.

1966–1969

Mikið vatn var nú runnið til sjávar. Seinustu tvö árin höfðu ekki verið hljómsveitarmeðlimum góð, en hljómsveitin naut samt mikilla vinsælda. Þeir seldu mikið af plötum og urðu þekktir um allan heim. Árið 1966 ákváðu Rolling Stones að reyna að svara vinsældum Bítlanna með því að gera þéttari plötur. Fyrsta tilraunin var platan Aftermath. Brian Jones hafði meðal annars mikil áhrif á stíl plötunnar. Hann hlustaði á fjölbreytta tónlist og niðurstaðan var fjölbreyttur diskur. Hann hélt áfram að hafa þessi sömu áhrif á hljómsveitina, og árið 1967 gáfu þeir út plötuna Between the Buttons. Sú plata var með miklum popp-áhrifum. Það komu upp ýmsar deilur í kringum plötuna, meðal annars var þeim iðulega bannað að koma fram án þess að breyta einhverjum textanum o.s.frv.

Mick og Keith voru báðir handteknir fyrir að vera með eiturlyf í fórum sínum í febrúar 1967, þremur mánuðum seinna var Jones handtekinn fyrir sömu sakir. Þeir fengu allir fangelsisdóm. Árið 1968 var gamli umboðsmaðurinn orðin þreyttur á strákunum og skiptu því Rolling Stones um umboðsmann. Maðurinn gekk undir nafninu Allen Klein og honum tókst að hafa mikil áhrif á hljómsveitina. Hann fékk þá til að færa sig frá poppinu sem þeir voru að ýtast út í, og yfir í rokkið og rólið.

Fyrsta platan sem þeir gáfu út með þessum umboðsmanni var smáskífan og smellurinn „Jumpin' Jack Flash“ sem fór beint á toppinn í Bandaríkjunum. Í framhaldinu kom platan Beggars Banquet sem var gefin út um haustið 1968. Til stóð að platan yrði gefin fyrr út en hún hafði verið geymd hjá útgefendum, vegna þess að þeim líkaði ekki við myndefnið á plötunni. Plata þessi var öðruvísi en þær plötur sem Rolling Stones voru vanir að gera, og einkenndist af blúsrokki. Á meðan á upptöku plötunnar stóð var Brian Jones illa haldinn en hann sökk meir og meir í eiturlyfjafíkn. Mikill ágreiningur var milli hans og Mick og Keith. Því hætti hann í sveitinni 3. júlí 1969. Minna en mánuði seinna fannst hann látinn í sundlauginni sinni. Dómari í málinu úrskurðaði að þetta hafi verið dauði vegna óhapps, en fjöldi orðróma ríkti um dauða hans mörg ár á eftir.

Eftir dauða hans réðu Rolling Stones Mick Taylor í hans stað. Hann hafði áður verið gítarleikari hljómsveitarinnar Bluesbreakers. Næsta plata þeirra bar heitið Let It Bleed. Hún kom út í desember 1969. Í framhaldi af plötunni fóru þeir á sitt fyrsta tónleikaferðalag sem stóð yfir í þrjú ár sem þeir fengu góða dóma fyrir. Hinsvegar fóru tónleikar þeirra í Altamont Speedway úr böndunum. Um var að ræða ókeypis tónleika og sagt er að hljómsveitin Grateful Dead hafi bent Stones á að ráða Hells Angels fyrir öryggisgæslu, og þeir gerðu það. Sú ákvörðun átti þó eftir að hafa alvarlegar afleiðingar. Sýningin var ekki nógu vel skipulögð og áður en langt leið á sýninguna, var ungur maður að nafni Meredith Hunter drepinn af öryggisverði. Þetta hafði í för með sér heiftarleg áhrif á fjölmiðla sem endaði með því að þeir drógu sig í hlé frá tónleikahöldum. Þeir gáfu út lagið „Sympathy for the Devil“ í framhaldi af þessu.

1970–1981

Eftir hléið, gaf hljómsveitin út plötuna Get Yer Ya-Ya's Out!. Þetta reyndist vera seinasta plata þeirra fyrir útgáfufyrirtækið Decca í London. Eftir þetta stofnaði hljómsveitin sitt eigið útgáfufyrirtæki, Rolling Stones Records, sem varð dótturfyrirtæki Atlantic Records. Árið 1971 gáfu Rolling Stones út plötuna Sticky Fingers og hafði Keith þar umfangsmikil áhrif á tónlistarsmíð hljómsveitarinnar. Seinna sama ár fóru þeir til Frakklands. Sagt er að þeir hafi farið þangað til að flýja skattheimtumenn ásamt öðru. Þar tóku þeir upp tvöfalda plötu sem fékk nafnið Exile on Main St. og var hún gefin út í maí 1972.

Í framhaldi af þessari plötu fór hljómsveitin að liðast í tvennt. Þeir gáfu út plötuna Goats Head Soup árið 1973 og svo It's Only Rock 'n Roll árið 1974. Báðar plöturnar lentu efst á topp sölulistum, en þóttu hvorugar sérlega góðar. Mick Taylor gítarleikari hljómsveitarinnar hætti í hljómsveitinni eftir að It's Only Rock 'n Roll var gefin út. Eftir það höfðu þeir áheyrnarprufur í von um að finna nýjan gítarleikara. Jeff Beck var meðal þeirra sem reyndi fyrir sér, en var þó ekki valinn. Gítarleikari, sem hafði meðal annars spilað fyrir Rod Stewart að nafni Ron Wood var fengin til liðs við hljómsveitina, en það var ekki fyrr en tveimur árum seinna eða 1976.

Á þessum tíma voru allir meðlimir hljómsveitarinnar með ýmis að vinna með öðrum tónlistarmönnum, og voru bæði bassaleikarinn Bill og gítarleikarinn Ron voru að gefa út sólóplötur. Keith var handtekinn í Kanada árið 1977 fyrir að vera með heróín í fórum sínum. Hann fékk skilorðsbundin dóm og fór í meðferð. Mörgum grunaði að hljómsveitin væri nú að leggja upp laupanna, en 1978 komu þeir þó saman til að taka upp plötuna Some Girls sem var þeirra svar við pönkinu. Ímynd hljómsveitarinnar rokkaði mikið, varð mjög góð eftir Some Girls en svo gáfu þeir út Emotional Rescue þá versnaði ímyndin aftur. Platan var gefin út árið 1980, og eins og flestar aðrar Rolling Stones plötur lenti hún efst á topplistum, en fékk þó „volga dóma“. Árið 1981 gáfu þeir svo út plötuna Tattoo You sem fékk mun betri dóma en fyrri platan. Þessi plata var sú seinasta þar sem Rolling Stones bókstaflega drottnuðu á topplistum, tónleikasölum og útvarpstöðvum í kringum útgáfur.

Síðan 1981

Hljómsveitarmeðlimirnir voru ekki sammála hvað gera skyldi. Mick vildi að hljómsveitin fetaði í fótspor annara hljómsveita sem voru vinsælar á þeim tíma, en Keith vildi að þeir héldu sig trúfasta við aðdáendurnar og rokkið. Í framhaldi af þessu kom út plata árið 1983 sem bar titilinn Undercover. Hún fékk slæma dóma og seldist ekki vel. Næsta plata þeirra Dirty Work kom út árið 1986 og gekk enn verr. Þeir ákváðu að fara ekki í tónleikaferðalag í framhaldi af seinni plötunni.

Keith sagði skilið við hljómsveitina í bili og bjó til sína eigin sólóplötu. Þessi plata varð til þess að Mick og Keith komu aftur saman seinna þetta sama ár, og gáfu út plötuna Steel Wheels sem fékk ágætis dóma. Tónleikaferðalagið gaf þó plötunni lítið eftir og gaf hagnað upp á 140 milljón dollara. Næst var gefin út platan Flashpoint árið 1991 sem var tónleikaplata frá Steel Wheels tónleikum. Eftir þessa plötu hætti bassaleikarinn Bill Wyman í hljómsveitinni. Þeir leituðu ekki strax að nýjum bassaleikara vegna þess að allir voru að vinna að eigin verkefnum.

Hljómsveitin kom ekki almennilega saman aftur fyrr en 1994 þegar bassaleikarinn Darryl Jones kom til liðs við þá. Hann hafði meðal annars spilað með Sting. Útkoman var mjög góð og gáfu þeir út plötuna Voodoo Lounge sem fékk bestu dóma sem þeir höfðu fengið lengi, og tónleikaferðalagið gekk mjög vel. Platan vann einnig Grammy-verðlaun fyrir bestu rokkplötuna. Árið 1997 gáfu þeir út Bridges to Babylon og fóru í tónleikaferðalag. Árið 1998 fóru þeir í annað tónleikaferðalag, en tóku eftir það fjögurra ára hlé og komu ekki aftur fram fyrr en 2002. Þá gáfu þeir út bestu smellina á plötu. Aftur 2004 gáfu þeir út tónleikaplötu og héldu í tónleikaferðalag í framhaldi af útgáfu plötunnar.

Charlie Watts lést í ágúst 2021, áttræður að aldri. Síðasta framlag hans til sveitarinnar voru tvö lög á plötunni Hackney Diamonds sem kom út 2023.

Meðlimir

Núverandi meðlimir

• Mick Jagger – söngur og bakrödd, munnharpa, gítar, slagverkshljóðfæri, hljómborð, bassi (1962–í dag)
• Keith Richards – gítar, bassi, hljómborð, slagverkshljóðfæri, bak- og aðalrödd (1962–í dag)
• Ronnie Wood – gítar, bassi, bakrödd (1975–í dag)

Fyrri meðlimir

• Brian Jones – gítar, munnharpa, hljómborð, sítar, ýmis blásturshljóðfæri, slagverkshljóðfæri, bakrödd (1962–1969; dó 1969)
• Ian Stewart – píanó, orgel, slagverkshljóðfæri (1962–1963; á tónleikaferðalögum 1963–1985; dó 1985)
• Dick Taylor – bassi (1962)
• Colin Golding – bassi (1962)
• Ricky Fenson – bassi (1962–1963)
• Carlo Little – trommur (1962; dó 2005)
• Tony Chapman – trommur (1962–1963)
• Bill Wyman – bassi, hljómborð, píanó, bak- og aðalrödd (1962–1993; gestur 2011, 2012, 2023)
• Charlie Watts – trommur, slagverkshljóðfæri, bakrödd (1963–2021; dó 2021)
• Mick Taylor – gítar, bassi, hljóðgervill, bassatrumba, bakrödd (1969–1974; gestur 1981, 2012–2014)

Tímalína

Útgefið efni

Breiðskífur

• The Rolling Stones (1964)
• England's Newest Hit Makers (1964)
• 12 X 5 (1964)
• The Rolling Stones No. 2 (1965)
• The Rolling Stones, Now! (1965)
• Out of Our Heads (1965)
• December's Children (And Everybody's) (1965)
• Aftermath (1966)
• Between the Buttons (1967)
• Their Satanic Majesties Request (1967)
• Beggars Banquet (1968)
• Let It Bleed (1969)
• Sticky Fingers (1971)
• Exile on Main St. (1972)
• Goats Head Soup (1973)
• It's Only Rock 'n Roll (1974)
• Black and Blue (1976)
• Some Girls (1978)
• Emotional Rescue (1980)
• Tattoo You (1981)
• Undercover (1983)
• Dirty Work (1986)
• Steel Wheels (1989)
• Voodoo Lounge (1994)
• Bridges to Babylon (1997)
• A Bigger Bang (2005)
• Blue & Lonesome (2016)
• Hackney Diamonds (2023)

Stuttskífur

• The Rolling Stones (EP) (janúar 1964)
• Five by Five (EP) (14. ágúst 1964)
• Got Live If You Want It! (EP) (11. júní 1965)

Safnplötur

• Big Hits (High Tide and Green Grass) (1966)
• Flowers (1967)
• Through the Past, Darkly (Big Hits Vol. 2) (1969)
• Stone Age (1971)
• Gimme Shelter (1971)
• Hot Rocks 1964–1971 (1971)
• Milestones (1972)
• Rock 'n' Rolling Stones (1972)
• More Hot Rocks (Big Hits & Fazed Cookies) (1972)
• No Stone Unturned (1973)
• Metamorphosis (1975)
• Made in the Shade (1975)
• Rolled Gold: The Very Best of the Rolling Stones (1975)
• Get Stoned (30 Greatest Hits) (1977)
• Time Waits for No One: Anthology 1971–1977 (1979)
• Solid Rock (1980)
• Slow Rollers (1981)
• Sucking in the Seventies (1981)
• Story of The Stones (1982)
• Rewind (1971–1984) (1984)
• Singles Collection: The London Years (1989)
• Jump Back: The Best of The Rolling Stones (1993)
• Forty Licks (2002)
• Rarities 1971–2003 (2005)
• GRRR! (2012)
• Honk (2019)

Kvikmyndir

• Gimme Shelter, heimildarmynd um tónleikaferðalag Rolling Stones 1969
• The Rolling Stones: Live in Hyde Park, einnig þekkt sem Rolling Stones - The Stones in the Park (1969)
• Sympathy for the Devil (1968, Jean-Luc Godard)
• Let's Spend the Night Together (1982, Hal Ashby)
• 25x5: The Continuing Adventures of the Rolling Stones (1990, Nigel Finch)
• The Rolling Stones: Live at the Max (1990, Christine Strand, Julien Temple)
• The Rolling Stones: Rock and Roll Circus (1968, Michael Lindsay-Hogg)
• The Rolling Stones: Voodoo Lounge (1994)
• Four Flicks

Tónleikaferðalög

Ár	Heiti	Dagsetningar	Plötur	Heimsálfur	Sýningar
1963	British Tour 1963	29. september 1963 – 3. nóvember 1963	—	Evrópa	60
1964	1st British Tour 1964	6. janúar 1964 – 27. janúar 1964		Evrópa	28
	2nd British Tour 1964	8. febrúar 1964 – 7. mars 1964		Evrópa	58
	1st American Tour 1964	5. júní 1964 – 20. júní 1964	The Rolling Stones	Norður-Ameríka	11
	3rd British Tour 1964	1. ágúst 1964 – 22. ágúst 1964		Evrópa	11
	4th British Tour 1964	5. september 1964 – 11. október 1964		Evrópa	64
	2nd American Tour 1964	24. október 1964 – 11. nóvember 1964	12 X 5	Norður-Ameríka	11
1965	Irish Tour 1965	6. janúar 1965 – 8. janúar 1965	The Rolling Stones No. 2	Evrópa	6
	Far East Tour 1965	22. janúar 1965 – 16. febrúar 1965		Eyjaálfa Asía	36
	1st British Tour 1965	5. mars 1965 – 18. mars 1965		Evrópa	28
	1st European Tour 1965	26. mars 1965 – 2. apríl 1965		Evrópa	11
	2nd European Tour 1965	16. apríl 1965 – 18. apríl 1965		Evrópa	3
	1st American Tour 1965	23. apríl 1965 – 29. maí 1965	The Rolling Stones, Now!	Norður-Ameríka	22
	3rd European Tour 1965	15. júní 1965 – 29. júní 1965	—	Evrópa	15
	2nd Irish Tour 1965	3. september 1965 – 4. september 1965		Evrópa	2
	4th European Tour 1965	11. september 1965 – 17. september 1965		Evrópa	11
	2nd British Tour 1965	24. september 1965 – 17. október 1965		Evrópa	48
	2nd American Tour 1965	29. október 1965 – 5. desember 1965	Out of Our Heads	Evrópa	41
1966	Australasian Tour 1966	18. febrúar 1966 – 1. mars 1966	—	Eyjaálfa	18
	European Tour 1966	26. mars 1966 – 5. apríl 1966		Evrópa	12
	American Tour 1966	24. júní 1966 – 28. júlí 1966	Aftermath	Norður-Ameríka	32
	British Tour 1966	23. september 1966 – 9. október 1966	—	Evrópa	23
1967	European Tour 1967	25. mars 1967 – 17. apríl 1967	Between the Buttons	Evrópa	27
1969	American Tour 1969	7. nóvember 1969 – 6. desember 1969	Beggars Banquet	Norður-Ameríka	24
1970	European Tour 1970	30. ágúst 1970 – 9. október 1970	Let It Bleed	Evrópa	23
1971	UK Tour 1971	4. mars 1971 – 26. mars 1971	—	Evrópa	18
1972	American Tour 1972	3. júní 1972 – 26. júlí 1972	Exile on Main St.	Norður-Ameríka	48
1973	Pacific Tour 1973	18. janúar 1973 – 27. febrúar 1973	—	Norður-Ameríka Eyjaálfa	14
	European Tour 1973	1. september 1973 – 19. október 1973	Goats Head Soup	Evrópa	42
1975	Tour of the Americas '75	1. júní 1975 – 8. ágúst 1975	Made in the Shade	Norður-Ameríka	46
1976	Tour of Europe '76	28. apríl 1976 – 23. júní 1976	Black and Blue	Evrópa	41
1978	US Tour 1978	10. júní 1978 – 26. júlí 1978	Some Girls	Norður-Ameríka	25
1981	American Tour 1981	25. september 1981 – 19. desember 1981	Tattoo You	Norður-Ameríka	50
1982	European Tour 1982	26. maí 1982 – 25. júlí 1982		Evrópa	36
1989	Steel Wheels/Urban Jungle Tour	31. ágúst 1989 – 25. ágúst 1990	Steel Wheels	Norður-Ameríka Asía Evrópa	115
1990
1994	Voodoo Lounge Tour	1. ágúst 1994 – 30. ágúst 1995	Voodoo Lounge	Norður-Ameríka Suður-Ameríka Afríka Asía Eyjaálfa Evrópa	129
1995
1997	Bridges to Babylon Tour	23. september 1997 – 19. september 1998	Bridges to Babylon	Norður-Ameríka Asía Suður-Ameríka Evrópa	97
1998
1999	No Security Tour	25. janúar 1999 – 20. júní 1999	No Security	Norður-Ameríka Evrópa	43
2002	Licks Tour	3. september 2002 – 9. nóvember 2003	Forty Licks	Norður-Ameríka Eyjaálfa Asía Evrópa	117
2003
2005	A Bigger Bang Tour	21. ágúst 2005 – 26. ágúst 2007	A Bigger Bang	Norður-Ameríka Suður-Ameríka Asía Eyjaálfa Evrópa	147
2006
2007
2012	50 & Counting	25. október 2012 – 13. júlí 2013	GRRR!	Evrópa Norður-Ameríka	30
2013
2014	14 On Fire	21. febrúar 2014 – 22. nóvember 2014	—	Asía Evrópa Eyjaálfa	29
2015	Zip Code	20. maí 2015 – 15. júlí 2015	Sticky Fingers (Deluxe 2015 Edition)	Norður-Ameríka	17
2016	América Latina Olé	3. febrúar 2016 – 25. mars 2016	—	Suður-Ameríka	14
2017	No Filter Tour	9. september 2017 – 23. nóvember 2021	Blue & Lonesome	Evrópa Norður-Ameríka	58
2018
2019
2021
2022	Sixty	1. júní 2022 – 3. ágúst 2022	—	Evrópa	14

Tenglar

• Opinber vefsíða
• Aðdáendur Rolling Stones
• Rocks Off Aðdáendasíða
• Denis O'Regan — Ljósmyndari Stones 1982 Geymt 13 júlí 2006 í Wayback Machine
• Carlo Little, fyrrum trommari Stones Geymt 22 október 2020 í Wayback Machine