Merkúr (reikistjarna)

Fyrir rómverska guðinn, sjá Merkúr (guð).

Merkúr, einnig nefndur Merkúríus, er innsta reikistjarnan í sólkerfinu og sú innsta af innri reikistjörnunum. Hún er nefnd eftir rómverska guðinum Merkúr. Fyrir 5. öld f.Kr. héldu grikkir að hún væri tvær stjörnur, þar sem þeir höfðu ekki gert sér grein fyrir því að hún birtist sitt hvoru megin við sólina með svo stuttu millibili. Sú sem menn sáu á kvöldhimninum var kölluð Hermes en Apollo, eftir sólguðinum, þegar hún birtist á morgnana. Pýþagóras er talinn sá fyrsti sem benti á að þetta væri einn og sami hnötturinn. Þvergöngur Merkúrs eru tiltölulega algengar, eða 13 til 14 á hverri öld.

Merkúr ☿

Mynd af Merkúríusi tekin af MESSENGER-farinu.
Heiti
Nefndur eftir	Merkúr
Einkenni sporbaugs
Viðmiðunartími J2000
Sólnánd	46.001.200 km 0,307499 AU
Sólfirrð	69.816.900 km 0,466697 AU
Hálfur langás	57.909.100 km 0,387098 AU
Miðskekkja	0,205630
Umferðartími	87,969 s
Sólbundinn umferðartími	115,88 s
Meðal sporbrautarhraði	47,87 km/s
Brautarhalli	7,005° (miðað við sólbaug)
Rishnútslengd	48,331°
Stöðuhorn nándar	29,124°
Tungl	engin
Eðliseinkenni
Meðalgeisli	2.439,7 ± 1 km 0,3829 jörð
Pólfletja	0
Flatarmál yfirborðs	7,48×107km2 0,147 jörð
Rúmmál	6,083×1010 km3 (0,056 jörð)
Massi	3,3022×1023 kg (0,055 jörð)
Þéttleiki	5,427 g/cm3
Þyngdarafl við miðbaug	3,7 m/s2 (0,38 g)
Lausnarhraði	4,25 km/s
Stjarnbundinn snúningstími	58,646 s 1407,5 k
Snúningshraði við miðbaug	10,892 km/klst (3,026 m/s)
Möndulhalli	2,11′ ± 0,1
Stjörnulengd norðurpóls	281,01°
Stjörnubreidd norðurpóls	61,45°
Endurskinshlutfall	0,106
Yfirborðshiti lægsti meðal hæsti 0°N, 0°V 100 K (-173 °C) 340 K (67 °C) 700 K (427 °C) 85°N, 0°V 80 K (-193 °C) 200 K (-73 °C) 380 K (106.85 °C)
Lofthjúpur
Loftþrýstingur við yfirborð	hverfandi lítill
Samsetning	42% súrefni 29.0% natrín 22.0% vetni 6.0% helín 0.5% kalín Snefilmagn af argoni, nitri, koltvíoxíði, vatnsgufu, xenoni, kryptoni og neoni.

Andrúmsloft

Á Merkúr eru leifar af andrúmslofti en það er afar þunnt. Gasfrumeinindirnar í andrúmsloftinu rekast oftar á yfirborð reikistjörnunnar en þær rekast hver á aðra. Reikistjarnan er því talin vera súrefnislaus. Andrúmsloftið er að mestu úr súrefni, vetni, helíum og natríum.

Vegna lítils þyngdarafls tapast andrúmsloftið út í geiminn en nokkur ferli vinna á móti:

1. Sólvindar sem segulmagn reikistjörnunnar fangar.
2. Loftkennd efni sem verða til vegna árekstra lítilla loftsteina við reikistjörnuna.
3. Bein hitauppgufun pólaríssins.

Tenglar

• Stjörnufræðivefurinn: Merkúríus
• Stjörnufræðivefurinn: MESSENGER