Koltvísýringur
(Endurbeint frá Koltvíoxíð)
Koltvísýringur (koldíoxíð, koltvíoxíð eða koltvíildi) er sameind samsett úr einni kolefnisfrumeind og tveimur súrefnisfrumeindum, efnaformúla þess er CO2. Í föstu formi kallast það þurrís (eða kolsýruís). Myndast við bruna í súrefnisríku lofti. Koltvísýrungur uppleystur í vatni myndar kolsýru.
| Koltvísýringur | ||
|---|---|---|
| ||
| Uppbygging koltvísýrings | ||
| Auðkenni | ||
| Önnur heiti | Koldíoxíð Koltvíoxíð Koltvíildi | |
| CAS-númer | 124-38-9 | |
| E-númer | E290 (rotvarnarefni) | |
| Eiginleikar | ||
| Formúla | CO2 | |
| Mólmassi | 44,01 mól/g | |
| Lykt | Engin í litlu magni, súr lykt í miklu magni | |
| Útlit | Litlaust gas | |
| Eðlismassi | 1562 kg/m³ | |
| Bræðslumark | –56,6 °C | |
| Þurrgufun | −78,5 °C (1 frumeind) | |
| pKa | 6,35, 10,33 | |
| Seigja | 0,07 cP við −78,5 °C | |
| Tvípólsvægi | 0 D | |
Við bruna jarðefnaeldsneytis myndast koltvísýringur, sem fer út í andrúmsloftið. Er sú gróðurhúsalofttegund, sem talin er eiga mestan þátt í heimshlýnun.
Varast ber að rugla koltvísýringi saman við eitruðu gastegundina kolsýrling (CO).
Wikimedia Commons er með margmiðlunarefni sem tengist koldíoxíði.