Líbería
Líbería er lítið ríki á vesturströnd Afríku með landamæri að Síerra Leóne, Gíneu og Fílabeinsströndinni. Íbúar eru um 4,7 milljónir (Desember 2017). Enska er opinbert tungumál en um þrjátíu frumbyggjamál eru líka töluð í landinu. Við ströndina eru fenjaskógar og skógar liggja innar í landinu, en innst er hálendi með þurri gresju. Hitabeltisloftslag er ríkjandi með regntímabil frá maí til október en annars þurra, vestlæga staðvinda (harmattan) á þurrkatímabilinu.
Republic of Liberia | |
![]() |
![]() |
Fáni | Skjaldarmerki |
Kjörorð: The love of liberty brought us here (enska: Frelsisástin færði okkur hingað) | |
Þjóðsöngur: All Hail, Liberia, Hail! | |
![]() | |
Höfuðborg | Monróvía |
Opinbert tungumál | enska |
Stjórnarfar | Lýðveldi
|
Forseti | George Weah |
Sjálfstæði | |
- Stofnun | 1822 |
- Sjálfstæði | 26. júlí, 1847 |
Flatarmál - Samtals - Vatn (%) |
103. sæti 97.079 km² 13,5 |
Mannfjöldi - Samtals (2014) - Þéttleiki byggðar |
127. sæti 4.789.644 (2017) 42/km² |
VLF (KMJ) | áætl. 2012 |
- Samtals | 2,675 millj. dala (163. sæti) |
- Á mann | 672 dalir (184. sæti) |
Gjaldmiðill | Líberíudalur |
Tímabelti | UTC |
Þjóðarlén | .lr |
Landsnúmer | 231 |
Líbería var stofnuð af afkomendum afrískra þræla frá Bandaríkjunum frá 1820 með aðstoð American Colonization Society. Margir þrælar sem bresk og bandarísk skip náðu frá þrælaskipum á 19. öld voru sendir þangað en ekki skilað aftur heim. Árið 1847 lýsti þessi nýlenda yfir sjálfstæði sem Líbería. Höfuðborg hins nýja ríkis var nefnd Monróvía í höfuðið á forseta Bandaríkjanna, James Monroe, sem studdi nýlendustofnunina. Íbúar af bandarískum uppruna mynduðu síðan ríkjandi minnihluta í landinu og hélt áfram miklum tengslum við Bandaríkin. Árið 1980 var stjórn minnihlutans steypt af stóli með hervaldi. Í kjölfarið fylgdu tvær borgarstyrjaldir (1989-1996 og 1999-2003) sem hröktu stóran hluta íbúanna á vergang og lögðu efnahag landsins í rúst. Friðarsamkomulag var undirritað árið 2003 og kosningar voru haldnar árið 2005.
Ungbarnadauði er algengur í Líberíu og árið 2006 var hann hvergi í heiminum algengari en um 66 dauðsföll voru þá á hver þúsund börn. Komu Fílabeinsströndin og Síerra Leóne næst.[1] Um 85% þjóðarinnar eru undir alþjóðlegum fátæktarmörkum.
SagaBreyta
Ríkið Líbería á rætur sínar að rekja til þeldökkra Bandaríkjamanna sem stofnuðu nýlendu þar árið 1822 á vegum American Colonization Society í anda nokkurs konar endurheimtar fyrirheitna landsins. Tengslin við Bandaríkin hafa því verið sterk.
Ellen Johnson Sirleaf var forseti í Líberíu frá 2005 til 2018, og fyrsti kvenforseti í Afríku.