Elftingar

Elftingar; Tímabil steingervinga: 164.7 milljón ár (Callovian)- til nútíma
	; Equisetum telmateia (Equisetum telmateia subsp. telmateia)
Vísindaleg flokkun
Ríki:	Jurtaríki (Plantae);
Fylking:	Byrkningar (Pteridophyta);
Ættbálkur:	Elftingarbálkur (Equisetales);
Ætt:	Elftingarætt (Equisetaceae);
Ættkvísl:	Equisetum; L.
Einkennistegund
	Equisetum arvense; L.
Tegundir
	Sjá texta

Eltingar (fræðiheiti: Equisetum) eru eina núlifandi ættkvíslin í elftingarætt (Equisetaceae), ætt plantna sem fjölgar sér með gróum í stað fræja.^[2]

Equisetum arvense

Stöngull:
B = grein í hvirfingu
I = leggur
L = blöð
N = liður

"Blóm" Equisetum telmateia (Equisetum telmateia subsp. braunii).

Smásjármynd af Equisetum hyemale (2-1-0-1-2 er einn millimeter).
Litlu hvítu útvextirnir eru kísilútfellingar.

FlokkunBreyta

TegundirBreyta

Núlifandi tegundir elftinga skiftast í tvær aðgreinda hópa, sem eru yfirleitt greindir sem undirættkvíslir. Nafn einkennisundirættkvíslarinnar er, Equisetum, sem þýðir "hrosshár" á latínu, meðan nafnið á hinni undirættkvíslinni, Hippochaete, þýðir "hrosshár" á grísku. Blendingar eru algengir, en hafa eingöngu fundist innan tegunda í sömu undirættkvísl.^[3]

Subgenus Equisetum

Equisetum arvense L. – Klóelfting, kring um norðurheimskaut til tempraða beltisins.
Equisetum bogotense Kunth – Andeselfting, upplönd Suður-Ameríku norður til Kostaríku
Equisetum diffusum L. – Himalajaelfting, Himalajafjöllum (Kína, Indland og nærliggjandi lönd) yfir 450 m.
Equisetum fluviatile L. – Fergin, kring um norðurheimskaut til tempraða beltisins.
Equisetum palustre L. – Mýrelfting, kring um norðurheimskaut til tempraða beltisins.
Equisetum pratense Ehrh. – Vallelfting, kring um norðurheimskaut til kaldtempraða beltisins.
Equisetum sylvaticum L. – Skógelfting, kring um norðurheimskaut til tempraða beltisins. Sjaldgæfari í Austur-Asíu.
Equisetum telmateia Ehrh. – Fílabeinselfting, Evrópa til Litlu-Asíu og Norður-Afríku, einnig á vesturströnd Norður-Ameríku.

E. ramosissimum

Subgenus Hippochaete

Equisetum giganteum L. – Risaeski, tempruðu belti til hitabelti Suður- og Mið-Ameríku, norður til suður Mexíkó
Equisetum hyemale L. – Eski, mestallt norðurhvel utan hitabeltis.
Equisetum laevigatum A.Braun – vesturhluti Norður-Ameríku niður til norðvestur Mexíkó; stundum skráð Equisetum kansanum
Equisetum myriochaetum Schltdl. & Cham. – Trölleski, frá mið Mexíkó suður til Perú
Equisetum ramosissimum Desf. (ásamt E. debile) – Asía, Evrópa, Afríka, eyjar í suðvestur Kyrrahafi.
Equisetum scirpoides Michx. – kaldtempruð svæði norðurhvels.
Equisetum variegatum Schleich. ex Weber & Mohr – Beitieski, kaldtempruð svæði norðurhvels, nema í norðaustasta hluta Asíu.


Ekki settar í undirættkvísl

(útdauð) Equisetum dimorphum – Júra, Argentínu
(útdauð) Equisetum thermale – Mið til síð Júra, Argentínu

Nefndir blendingarBreyta

Equisetum × moorei Equisetum hyemale × Equisetum ramosissimum)

Blendingar milli tegunda í undirættkvíslinni Equisetum

Equisetum × bowmanii C.N.Page (Equisetum sylvaticum × Equisetum telmateia)
Equisetum × dycei C.N.Page (Equisetum fluviatile × Equisetum palustre)
Equisetum × font-queri Rothm. (Equisetum palustre × Equisetum telmateia)
Equisetum × litorale Kühlew ex Rupr. (Equisetum arvense × Equisetum fluviatile)
Equisetum × mchaffieae C.N.Page (Equisetum fluviatile × Equisetum pratense)
Equisetum × mildeanum Rothm. (Equisetum pratense × Equisetum sylvaticum)
Equisetum × robertsii Dines (Equisetum arvense × Equisetum telmateia)
Equisetum × rothmaleri C.N.Page (Equisetum arvense × Equisetum palustre)
Equisetum × willmotii C.N.Page (Equisetum fluviatile × Equisetum telmateia)

Blendingar milli tegunda í undirættkvíslinni Hippochaete

Equisetum × ferrissii Clute (Equisetum hyemale × Equisetum laevigatum)
Equisetum × moorei Newman (Equisetum hyemale × Equisetum ramosissimum)
Equisetum × nelsonii (A.A.Eaton) Schaffn. (Equisetum laevigatum × Equisetum variegatum)
Equisetum × schaffneri Milde (Equisetum giganteum × Equisetum myriochaetum)
Equisetum × trachyodon (A.Braun) W.D.J.Koch (Equisetum hyemale × Equisetum variegatum) - Eskibróðir

TilvísanirBreyta

↑ „Equisetum thermale sp. nov. (Equisetales) from the Jurassic San Agustín hot spring deposit, Patagonia: anatomy, paleoecology, and inferred paleoecophysiology“. American Journal of Botany. 98 (4): 680–97. April 2011. doi:10.3732/ajb.1000211. PMID 21613167. Afrit af upprunalegu geymt þann 21. apríl 2011. Sótt 6. maí 2019.
↑ Sunset Western Garden Book, 1995:606–607
↑ Pigott, Anthony (4 October 2001). „Summary of Equisetum Taxonomy“. National Collection of Equisetum. Afrit af upprunalegu geymt þann 21 October 2012. Sótt 17 June 2013.

ViðbótarlesningBreyta

Walkowiak, Radoslaw (2008): IEA –p Equisetum Taxonomy
Weber, Reinhard (2005): Equisetites aequecaliginosus sp. nov., ein Riesenschachtelhalm aus der spättriassischen Formation Santa Clara, Sonora, Mexiko; Equisetites aequecaliginosus sp. nov., a tall horsetail from the Late Triassic Santa Clara Formation, Sonora, Mexico Revue de Paléobiologie 24(1): 331–364 (German, English abstract)

TenglarBreyta

Equisetum Geymt 2019-05-06 í Wayback Machine at the Tree of Life Web Project
National Collection of Equisetum
International Equisetological Association
Wikisource "Horsetail" . Encyclopædia Britannica (11th ed.). 1911.

Wikimedia Commons er með margmiðlunarefni sem tengist

Elftingar

Wikilífverur eru með efni sem tengist

Elftingar

Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

[1] „Equisetum thermale sp. nov. (Equisetales) from the Jurassic San Agustín hot spring deposit, Patagonia: anatomy, paleoecology, and inferred paleoecophysiology“. American Journal of Botany. 98 (4): 680–97. April 2011. doi:10.3732/ajb.1000211. PMID 21613167. Afrit af upprunalegu geymt þann 21. apríl 2011. Sótt 6. maí 2019.

[2] Sunset Western Garden Book, 1995:606–607

[3] Pigott, Anthony (4 October 2001). „Summary of Equisetum Taxonomy“. National Collection of Equisetum. Afrit af upprunalegu geymt þann 21 October 2012. Sótt 17 June 2013.

[2]

[1]

[3]