Olaf Scholz

kanslari Þýskalands

Olaf Scholz (f. 14. júní 1958) er þýskur stjórnmálamaður úr Jafnaðarmannaflokknum og núverandi kanslari Þýskalands. Hann var áður fjármálaráðherra og varakanslari Þýskalands í ríkisstjórn forvera síns, Angelu Merkel. Þar áður var Scholz borgarstjóri Hamborgar frá 2011 til 2018 og atvinnumálaráðherra frá 2007 til 2009.

Olaf Scholz
Olaf Scholz árið 2021.
Kanslari Þýskalands
Núverandi
Tók við embætti
8. desember 2021
ForsetiFrank-Walter Steinmeier
ForveriAngela Merkel
Varakanslari Þýskalands
Í embætti
14. mars 2018 – 8. desember 2021
KanslariAngela Merkel
ForveriSigmar Gabriel
EftirmaðurRobert Habeck
Fjármálaráðherra Þýskalands
Í embætti
14. mars 2018 – 8. desember 2021
KanslariAngela Merkel
ForveriWolfgang Schäuble
EftirmaðurChristian Lindner
Borgarstjóri Hamborgar
Í embætti
7. mars 2011 – 13. mars 2018
ForveriChristoph Ahlhaus
EftirmaðurPeter Tschentscher
Persónulegar upplýsingar
Fæddur14. júní 1958 (1958-06-14) (66 ára)
Osnabrück, Neðra-Saxlandi, Vestur-Þýskalandi (nú Þýskalandi)
ÞjóðerniÞýskur
StjórnmálaflokkurJafnaðarmannaflokkurinn (SPD)
MakiBritta Ernst (g. 1998)
HáskóliHamborgarháskóli
Undirskrift

Æviágrip

breyta

Olaf Scholz er elstur þriggja bræðra sem ólust upp í hverfinu Rahlstedt í Hamborg. Foreldrar hans unnu í textíliðnaðinum. Bróðir Olafs, Jens, er læknir og stjórnarformaður háskólasjúkrahússins í Slésvík-Holtsetalandi. Yngsti bróðirinn, Ingo, er formaður upplýsingatæknifyrirtækis í Hamborg.

Scholz útskrifaðist árið 1977 með stúdentspróf úr Heegen-menntaskólanum í Rahlstedt og nam síðan lögfræði við Hamborgarháskóla. Hann tók próf þaðan árið 1985 og vann sem sérfræðingur í atvinnurétti hjá lögmannsskrifstofunni Zimmermann, Scholz und Partner í Hamborg. Frá 1990 til 1998 vann hann sem lögfræðingur fyrir miðstjórn þýsku neytendasamtakanna.

Scholz var kjörinn á þýska sambandsþingið í fyrsta sinn árið 1998. Hann gegndi á næstu árum ýmsum ábyrgðarstöðum bæði í Hamborg og í sambandsstjórn Þýskalands. Meðal annars var Scholz um skeið þingflokksformaður og varaformaður Jafnaðarmannaflokksins og vinnu- og félagsmálaráðherra Þýskalands á árunum 2007 til 2009.[1]

Olaf Scholz var fjármálaráðherra og varakanslari í samsteypustjórn Jafnaðarmanna og Kristilegra demókrata frá árinu 2018 til ársins 2021. Scholz hefur verið hrósað, meðal annars af Alþjóðagjaldeyrissjóðnum, fyrir efnahagsaðgerðir sem hann stóð fyrir til að bregðast við kórónaveirufaraldrinum frá árinu 2019. Meðal annars stóð Scholz, þrátt fyrir andstöðu Angelu Merkel kanslara, fyrir stofnun Björgunarsjóðs Evrópusambandsins vegna Covid-19, og vann ásamt fjármálaráðherra Frakklands að reglum um skattlagningu alþjóðlegra tæknirisa.[1]

Þingkosningar 2021

breyta

Þrátt fyrir að vera ekki formaður Jafnaðarmannaflokksins var Scholz frambjóðandi flokksins til embættis kanslara Þýskalands í þýsku þingkosningunum sem haldnar voru þann 26. september 2021.[2]

Með Scholz sem frambjóðanda sóttu Jafnaðarmenn mjög í sig veðrið á lokaköflum kosningabaráttunnar í Þýskalandi. Flokkurinn hafði lengi verið í tilvistarkreppu og hafði beðið fylgishrun sem samstarfsflokkur Kristilegra demókrata í stjórn Þýskalands.[3] Í ágúst 2021 tóku Jafnaðarmenn fram úr Kristilegum demókrötum í skoðanakönnun í fyrsta skipti í um fimmtán ár.[4]

Í kosningunum hlaut Jafnaðarmannaflokkurinn 25,7 prósent atkvæða á móti 24,1 prósentum sem Kristilegi demókrataflokkurinn fékk. Scholz lýsti yfir vilja til að mynda stjórn frá vinstri til miðju ásamt Græningjum og Frjálsa lýðræðisflokknum. Armin Laschet, leiðtogi Kristilegra demókrata, lýsti þó einnig yfir vilja til að reyna að mynda ríkisstjórn.[5]

Þann 24. nóvember var tilkynnt að Jafnaðarmenn hefðu komist að samkomulagi um stjórnarmyndun við Græningja og Frjálsa demókrata.[6] Scholz tók við sem kanslari í samsteypustjórn flokkanna þriggja þann 8. desember.[7]

Kanslari Þýskalands (2021–)

breyta

Kanslaratíð Scholz hefur snemma litast af innrás Rússa í Úkraínu sem hófst í febrúar 2022. Þjóðverjar hafa tekið þátt í fjölda efnahagsþvingana gegn Rússlandi vegna árásarinnar. Meðal annars lét stjórn Scholz hætta við flutning jarðgass frá Rússlandi í gegnum Nord Stream 2-leiðsluna[8] og heimilaði flutning þýskra vopna til Úkraínumanna.[9] Þann 27. febrúar tilkynnti Scholz gríðarlega hækkun í fjárframlögum til þýska hersins og kallaði eftir því að sér­stak­ur varn­ar­mála­sjóður yrði skráður inn í stjórn­ar­skrá Þýskalands.[10]

Ríkisstjórn Scholz sprakk í nóvember 2024 þegar Frjálsir demókratar drógu sig úr stjórnarsamstarfinu eftir að Scholz rak fjármálaráðherrann Christian Lindner. Stjórnarflokkarnir höfðu átt í hörðum deilum um efnahagsstjórn landsins sem leiddu af sér að fylgi stjórnarinnar fór mjög þverrandi. Í kjölfarið tilkynnti Scholz að vantrauststillaga gegn stjórninni yrði tekin til umræðu á þingi síðar í mánuðinum svo hægt yrði að boða til nýrra kosninga.[11] Þýska þingið samþykkti vantraust á stjórn Scholz þann 16. desember 2024 og var því boðað til þingkosninga í febrúar 2025.[12] Þrátt fyrir dvínandi vinsældir Scholz sjálfs samþykkti Jafnaðarmannaflokkurinn að hann yrði áfram kanslaraefni flokksins í kosningunum.[13]

Einkahagir

breyta

Olaf Scholz er kvæntur stjórnmálakonunni Brittu Ernst frá árinu 1998 og býr í gamla hverfinu Altona í Hamborg. Scholz er bindindismaður.[14]

Tilvísanir

breyta
  1. 1,0 1,1 Atli Ísleifsson (28. september 2021). „Hver er þessi Olaf Scholz?“. Vísir. Sótt 28. september 2021.
  2. Atli Ísleifsson (11. ágúst 2020). „Scholz verður kanslara­efni þýskra jafnaðar­manna“. Vísir. Sótt 6. september 2021.
  3. Arnar Þór Ingólfsson (21. ágúst 2021). „Sósíaldemókratar sækja í sig veðrið“. Kjarninn. Sótt 6. september 2021.
  4. Atli Ísleifsson (2. september 2021). „Þýskir Jafnaðar­menn á mikilli siglingu“. Vísir. Sótt 6. september 2021.
  5. Ásrún Brynja Ingvarsdóttir (27. september 2021). „Jafnaðarmannaflokkurinn lýsir yfir sigri“. RÚV. Sótt 27. september 2021.
  6. Þorvaldur S. Helgason (24. nóvember 2021). „Fyrst­a þriggj­a flokk­a stjórn­in í sögu Þýsk­a­lands“. Fréttablaðið. Afrit af upprunalegu geymt þann 29. mars 2023. Sótt 25. nóvember 2021.
  7. „Olaf Scholz kjörinn kanslari Þýskalands“. mbl.is. 8. desember 2021. Sótt 8. desember 2021.
  8. „Þýskaland stöðvar Nord Stream 2 verkefnið“. mbl.is. 22. febrúar 2022. Sótt 28. febrúar 2022.
  9. „Þjóðverjar heimila flutning vopna til Úkraínu“. mbl.is. 26. febrúar 2022. Sótt 28. febrúar 2022.
  10. „Þjóðverjar setja aukið fjármagn í varnarmál“. mbl.is. 27. febrúar 2022. Sótt 28. febrúar 2022.
  11. Ólafur Björn Sverrisson (6. nóvember 2024). „Ríkissjórn Scholz er sprungin“. Vísir. Sótt 18. desember 2024.
  12. „Vantraust á hendur Scholz samþykkt“. mbl.is. 16. desember 2024. Sótt 18. desember 2024.
  13. Atli Ísleifsson (25. nóvember 2024). „Scholz verður kanslara­efni Jafnaðar­manna“. Vísir. Sótt 18. desember 2024.
  14. Þorsteinn Kristjánsson (26. nóvember 2021). „Litlaus leiðtogi Þýskalands“. Fréttablaðið. Afrit af upprunalegu geymt þann 8. desember 2021. Sótt 8. desember 2021.


Fyrirrennari:
Angela Merkel
Kanslari Þýskalands
(8. desember 2021 –)
Eftirmaður:
Enn í embætti