Palladín

Palladín er frumefni með efnatáknið Pd og sætistöluna 46 í lotukerfinu. Þetta er sjaldgæfur, stálhvítur hliðarmálmur í platínuflokknum og er unninn úr kopar- og nikkelgrýti. Það er aðallega notað sem hvati í iðnaði og í skartgripi.

	Nikkel
Ródín	Palladín	Silfur
	Platína
Efnatákn Pd Sætistala 46 Efnaflokkur Hliðarmálmur Eðlismassi 12023,0 kg/m³ Harka 4,75 Atómmassi 106,42(1) g/mól Bræðslumark 1828,05 K Suðumark 3236,0 K Efnisástand (við staðalaðstæður) Fast form Lotukerfið

Almenn einkenni

Palladín er mjúkur, stálhvítur málmur sem efnafræðilega líkist platínu. Það tærist ekki í snertingu við loft og hefur minnsta eðlismassa og lægsta bræðslumark allra málma í platínuflokknum. Það er mjúkt og sveigjanlegt þegar það er dregið og eykst í styrk og hörku þegar það er unnið kalt. Hægt er að vinna efnafræðilega á palladíni með brennisteinssýru og saltpéturssýru en það leysist hægt upp í saltsýru. Þessi málmur hvarfast heldur ekki við snertingu við súrefni við venjulegt hitastig.

Þessi málmur hefur þann óvenjulega eiginleika að geta drukkið í sig 900 sinnum eigið rúmmál af vetni við stofuhita. Tilgátur eru um að það myndi hugsanlega palladínhýdríð (Pd₂H) en ekki er ljóst ennþá hvort það sé raunverulegt efnasamband.

Algeng oxunarstig palladíns eru +2, +3 og +4. Þess má þó geta að nýlega hafa verið búin til palladínefnasambönd þar sem palladínið hefur oxunarstigið +6.

Notkun

Fínskipt palladín er góður hvati og er notað til að hraða vetnisbindingar- og vetnissviptingarferlum, og til að kljúfa jarðolíu. Það er einnig málmblandað og notað í skartgripi. Önnur not má nefna;

• Hvítagull er málmblanda úr gulli sem er aflitað með palladíni.
• Líkt og gull, er hægt að hamra palladín í þynnur allt að 100 nm á þykkt.
• Vetni smýgur auðveldlega í gegnum hitað palladín. Af þeim sökum er hægt að nota það til að hreinsa vetnisgas.
• Skiptikerfi í fjarskiptum nota palladín.
• Palladín er einnig notað við tannlækningar, úrsmíði, í kerti fyrir flugvélar og í framleiðslu á skurðlækningatækjum og snerturofum.