Kopar

Kopar (eða eir) er frumefni með efnatáknið Cu og sætistöluna 29 í lotukerfinu.

Nikkel	Kopar	Sink
	Silfur
Efnatákn Cu Sætistala 29 Efnaflokkur Hliðarmálmur Eðlismassi 8920,0 kg/m³ Harka 3,0 Atómmassi 63,546 g/mól Bræðslumark 1357,6 K Suðumark 2840,0 K Efnisástand (við staðalaðstæður) Fast form Lotukerfið

Almennir eiginleikar

Kopar er rauðleitur málmur með mikla raf- og varmaleiðni (af hreinum málmum við stofuhita hefur einungis silfur meiri rafleiðni). Kopar er að líkindum sá málmur sem mannkynið hefur lengst haft í notkun. Fundist hafa tilbúnir hlutir úr kopar sem taldir eru vera frá um 8700 f.Kr. Kopar finnst í margvíslegu málmgrýti, en einnig sums staðar í hreinu formi.

Á tímum Forn-Grikkja var málmurinn þekktur undir nafninu khalkos. Á tíma Rómverja varð hann svo þekktur sem aes Cyprium (aes er almennt latneskt orð yfir koparmálmblöndur eins og brons og aðra málma og mikið af kopar var unnið úr námum á Kýpur). Heitið var einfaldað yfir í cuprum og þaðan, með breytingum, yfir í íslenska orðið kopar.

Notkun

Kopar er þjáll og sveigjanlegur og er notaður mikið í vörur eins og:

• Koparvír.
• Pípulagnir úr kopar.
• Hurðarhúna og aðra húsmuni.
• Styttur: Í Frelsisstyttunni eru til dæmis 81,3 tonn af kopar.
• Rafsegulstál.
• Hreyfla, þá sérstaklega rafmagnshreyfla.
• Gufuvélar.
• rafliða, safnteina og rofa.
• Rafeindalampa, bakskautslampa, og örbylgjuvaka í örbylgjuofnum.
• Bylgjuleiðara fyrir örbylgjur.
• Samrásum, en í þeim hefur færst í vöxt að áli sé skipt út fyrir kopar sökum betri leiðni kopars.
• Mynt. Íslensku 5 og 10 krónu myntirnar eru 0,2% kopar.
• Eldunarvörur eins og steikarpönnur.
• Flestan borðbúnað (hnífar, gafflar og skeiðar innihalda kopar (nikkelsilfur)).
• Sterlingsilfur, ef það á að notast í borðbúnað, verður það að innihalda nokkur prósent af kopar.
• Leirglerung og til að lita gler.
• Hljóðfæri, þá sérstaklega látúnshljóðfæri.

Sjá einnig

• Spanskgræna