Sinn Féin

Sinn Féin (íslenska: „Við sjálf“) er írskur stjórnmálaflokkur sem starfar bæði í írska lýðveldinu og á Norður-Írlandi. Flokkurinn hefur jafnan verið talinn stjórnmálaarmur írska lýðveldishersins.

Við sjálf Sinn Féin
Formaður	Mary Lou McDonald
Varaformaður	Michelle O'Neill
Aðalritari	Dawn Doyle
Þingflokksformaður	Rose Conway-Walsh
Stofnár	28. nóvember 1905
Stofnandi	Arthur Griffith
Höfuðstöðvar	44 Parnell Square, Dyflinni 1, D01 XA36
Stjórnmálaleg hugmyndafræði	Írsk lýðveldishyggja, jafnaðarstefna, vinstriþjóðernishyggja
Einkennislitur	Grænn
Neðri deild írska þingsins
Efri deild írska þingsins
Þing Norður-Írlands
Neðri deild breska þingsins (n-írsk sæti)
Vefsíða	www.sinnfein.ie

Saga

Sinn Féin var stofnað í upprunalegri mynd þann 28. nóvember árið 1905 að undirlagi Arthurs Griffith til þess að berjast fyrir sjálfstæði Írlands frá Bretlandi. Sjálfstæðisbaráttan skilaði þeim árangri að árið 1911 boðaði ríkisstjórn Frjálslynda flokksins í Bretlandi til samningaviðræða um írska heimastjórn, en andstaða Íhaldsflokksins og sambandssinna á Írlandi leiddu til þess að þessar áætlanir runnu út í sandinn. Þegar fyrri heimsstyrjöldin braust út voru viðræður um aukið sjálfræði á Írlandi settar á ís, sem stuðlaði að því að páskauppreisnin braust út árið 1916. Vegna harkalegra viðbragða Breta við uppreisninni og óánægju með áætlaða herkvaðningu á Írlandi vann Sinn Féin stórsigur í kosningum árið 1918 og stofnaði sjálfstætt löggjafarþing sem lýsti yfir fullveldi Írlands undan breskum yfirráðum. Við lok írska sjálfstæðisstríðsins sömdu ráðamenn Sinn Féin við Breta um stofnun írska fríríkisins, sem fól meðal annars í sér að Norður-Írland yrði klofið frá Írlandi. Óánægja með samninginn var víðtæk meðal róttækustu sjálfstæðissinnanna og því klufu andstæðingar hans með Éamon de Valera í broddi fylkingar sig úr Sinn Féin og stofnuðu nýjan flokk, Fianna Fáil. Á næstu árum dró verulega úr áhrifum Sinn Féin og frá og með stofnun írska lýðveldisins hafa flokkarnir Fianna Fáil og Fine Gael jafnan skipst á að fara með stjórn landsins.

Sinn Féin varð til í núverandi mynd árið 1970 þegar gamli flokkurinn klofnaði í tvennt vegna deilna um það hversu róttæk flokksmarkmiðin í þjóðfélagsmálum ættu að vera. Um skeið voru því tveir flokkar starfandi undir þessu nafni: Hið „opinbera“ (official) Sinn Féin, sem var skipuð kommúnistum og marxistum og vann að því markmiði að stofna sósíalískt ríki í sameinuðu Írlandi, og hið „tímabundna“ (provisional) Sinn Féin, sem var skipuð kaþólskum þjóðernissinnum sem höfðu sameiningu Írlands efst í forgangsröð sinni en stefndu jafnframt að uppbyggingu sósíaldemókratísks samfélags. Hið „opinbera“ Sinn Féin breytti síðar nafni sínu í Verkalýðsflokkinn og hið „tímabundna“ Sinn Féin er því eini flokkurinn sem enn notar nafnið í dag.

Herskárri meðlimir Sinn Féin tóku þátt í aðgerðum stéttarfélaga, hverfasamtaka og kvenréttindafélaga og í ýmsum alþjóðlegum mótmælaaðgerðum, meðal annars gegn einræðisstjórnum í Suður-Ameríku og gegn aðskilnaðarstefnunni í Suður-Afríku.

Árið 1986 breytti Sinn Féin þeirri stefnu sinni að taka ekki sæti og greiða ekki atkvæði í norður-írskum stjórnmálum og tók virkari þátt í því að reyna að leysa átökin á Norður-Írlandi. Flokkurinn hlaut 18 þingsæti af 108 í kosningum á nýja norður-írska þingið sem stofnað var með föstudagssáttmálanum árið 1998. Árið 2007 varð flokksmaður Sinn Féin, Martin McGuinness, varaforsætisráðherra Norður-Írlands.

Árið 2001 fékk Sinn Féin fjóra þingmenn kjörna á neðri deild breska þingsins og varð þar með stærsti kaþólski flokkurinn á Norður-Írlandi. Í írska lýðveldinu, þar sem áhrif flokksins eru talsvert minni, hlaut flokkurinn fimm þingsæti á neðri deild írska þingsins. Flokkurinn vann einnig nokkrar héraðskosningar og komst meðal annars í stjórn bæjarins Sligo.

Í febrúar árið 2016 hlaut Sinn Féin 13,85 % atkvæða og 23 þingmenn í þingkosningum Írlands, sem var þeirra besta kosning frá stofnun lýðveldisins.

Í janúar árið 2017 sagði Martin McGuinness af sér sem leiðtogi flokksins í Norður-Írlandi. Við honum tók Michelle O'Neill. Eftir kosningar á þing Norður-Írlands í mars sama ár hlutu Sinn Féin og aðrir lýðveldisflokkar fleiri atkvæði en sambandsflokkarnir..