Járntjaldið

Járntjaldið var heiti notað um hugmyndafræðileg, sálræn og oft efnisleg „landamæri“, sem skiptu Evrópu í tvennt frá lokum síðari heimsstyrjaldar 1945 til u.þ.b.1991. Hugtakið hafði áður verið notað af ýmsum höfundum, þar á meðal af Ethel Snowden í bókinni Through Bolshevik Russia frá 1920. Nasistaleiðtoginn Joseph Goebbels var fyrstur til að vísa til þess að „járntjald“ kæmi yfir Evrópu eftir heimsstyrjöldina í stefnuyfirlýsingu sem hann gaf út í þýska tímaritinu Das Reich í febrúar 1945. Hugtakið varð fyrst almennt eftir að Winston Churchill notaði það í „Járntjaldsræðunni“ 5. mars 1946.

Sums staðar tók Járntjaldið á sig efnislega mynd, eins og hér í Þýskalandi á landamærum Austur- og Vestur-Þýskalands.

Járntjaldið skipti Evrópu í „Austur-Evrópu“, sem taldi Sovétríkin og önnur Varsjárbandalagslönd, og „Vestur-Evrópu“ sem taldi þau Evrópulönd sem voru aðilar að NATO. Hugtakið „Mið-Evrópa“ hvarf nánast úr umræðunni á sama tíma.

Tengt efni

• Austurblokkin
• Vesturlönd

  Þessi sögugrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.