Hringborð Norðurslóða
Hringborð Norðurslóða (enska: Arctic Circle) er hópur sem stofnaður var af Ólafi Ragnari Grímssyni, fyrrum forseta Íslands, ásamt Alice Rogoff, fyrrum eiganda fjölmiðilsins Alaska Dispatch, Kuupik Kleist, fyrrum forsætisráðherra Grænlands, og fleiri aðilum. Tilgangur samtakanna er að vera umræðuvettvangur milli stjórnmála- og viðskiptaleiðtoga, umhverfissérfræðinga, vísindamanna, fulltrúa frumbyggja og annarra alþjóðlegra hagsmunaaðila um vandamál sem steðja að Norðurslóðum vegna loftslagsbreytinga og bráðnunar hafíss.[1] Hringborð Norðurslóða skilgreinir sig sem alþjóðasamtök með höfuðstöðvar í Reykjavík á Íslandi.[2]
| Hringborð Norðurslóða | |
|---|---|
 | |
| Stofnun | 2013 |
| Gerð | Óháð samtök |
| Höfuðstöðvar |  Menntavegi 1, 101 Reykjavík, Íslandi |
| Formaður | Ólafur Ragnar Grímsson |
| Vefsíða | arcticcircle.org |
Söguágrip
breytaÍ kynningarávarpi sínu um Hringborð Norðurslóða þann 15. apríl 2013 í Washington, D.C. lét Ólafur Ragnar Grímsson þau orð falla að „Norðurslóðir [hefðu] beðið tjón vegna skorts á alþjóðlegri vitund og, af þeim sökum, skorts á skilvirkri stjórnun. Forðum [hefði] svæðið ekki skipt stefnumótendur heimsins máli og [hefði] að mestu fallið í gleymsku. Nú þegar magn hafíss [væri] hið lægsta í ritaðri sögu [væri] heimurinn að vakna fyrir áskorununum og tækifærunum sem Norðurslóðir [hefðu] upp á að bjóða bæði íbúum sínum og þeim sem búa á syðri slóðum.“[3]
Þátttakendur á ráðstefnum Hringborðs Norðurslóða frá stofnun þess í október 2013 hafa meðal annars verið fulltrúar ríkisstjórna, pólitískir stefnumótarar og áhrifavaldar, vísindamenn og sérfræðingar, aðgerðasinnar og leiðtogar frumbyggjaþjóða í ríkjum á Norðurslóðum.[4] Meðal umræðuefna hafa verið bráðnun hafíss og veðuröfgar, öryggismál á Norðurslóðum, réttindi frumbyggja, siglinga- og flutningainnviðir, auðlindir á Norðurslóðum og ferðamannaiðnaðurinn.[5]
Markmið
breytaYfirlýst markmið Hringborðs Norðurslóða er að „stuðla að umræðu og byggja sambönd til að takast á við örar breytingar á Norðurslóðum“ og „styrkja ákvarðanatökuferli með því að leiða saman eins marga alþjóðlega samstarfsaðila og hægt er til að þeir geti átt samskipti í einu stóru ‚opnu tjaldi‘.“[6] Samtökin voru stofnuð til að bregðast við áskorunum á Norðurslóðum af völdum loftslagsbreytinga og bráðnunar hafíss, þar á meðal leit og vinnsla olíu og jarðgass, umhverfismálefni, þjóðaröryggi, málefni frumbyggja og aukinn alþjóðlegan áhuga á svæðinu. Samtökin telja að með opnun nýrra siglingaleiða séu Norðurslóðir að „færast fremst á sviðið og spila mikilvægt hlutverk í málefnum á borð við alþjóðavæðingu, efnahagsþróun, orkurannsóknir, umhverfisvernd og alþjóðlegt öryggi.“[7]
Ráðstefnur og málþing
breytaHringborð Norðurslóða hélt fyrstu samkomu sína dagana 12. til 14. október árið 2013 í Hörpu í Reykjavík.[1] Samtökin hafa haldið ráðstefnu í október á hverju ári síðan þá. Viðburðinum er lýst sem „nýjum vettvangi fyrir stofnanir, samtök, samkundur, hugveitur, fyrirtæki og félagasamtök til að ná til alþjóðlegs áhorfendahóps á skilvirkan hátt.“[7]
Samkvæmt heimasíðu samtakanna heldur Hringborð Norðurslóða smærri viðburði víðs vegar um heiminn „svo þátttakendur geti kynnt sér áskoranir, þarfir og tækifæri sem þetta einstaka umhverfi hefur upp á að bjóða.“[7] Málþing Hringborðs Norðurslóða hafa verið haldin í Alaska,[8] Singapúr, [9] á Grænlandi,[10] í Québecborg[11] og Washington, D.C..[12] Samtökin stuðla jafnframt að smærri fundum milli stofnana og einstaklinga til að ræða málefni Norðurslóða.[1]
Meðal fólks sem hefur sótt ráðstefnur Hringborðs Norðurslóða eru Ban Ki-moon, Nicola Sturgeon, Aleqa Hammond, Lisa Murkowski, Philippe Couillard og François Hollande, sem flutti framsöguræðu á ráðstefnu samtakanna árið 2015 sem forseti Frakklands. Í ræðunni lagði Hollande áherslu á Norðurslóðir sem vettvang alþjóðlegra loftslagsaðgerða.[13] Hollande benti á Norðurslóðir sem fremstu víglínu í baráttu gegn hnattrænni hlýnun af mannavöldum en sagðist bjartsýnn yfir möguleikanum á að samkomulag myndi nást milli alþjóðaleiðtoga um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda á loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna 2015 sem þá var væntanleg.[14]
Angela Merkel,[15] Hillary Clinton,[16] Philip Hammond,[17] Al Gore[18] og José Ángel Gurría[19] hafa ávarpað ráðstefnur Hringborðs Norðurslóða með myndbandsskilaboðum. Ghislaine Maxwell hefur tvisvar flutt erindi á ráðstefnum samtakanna.[20]
Arctic Circle-verðlaunin
breytaArctic Circle-verðlaunin voru veitt í fyrsta sinn á ráðstefnu Hringborðs Norðurslóða árið 2016. Fyrsti verðlaunahafinn var Ban Ki-moon, þáverandi aðalritari Sameinuðu þjóðanna. Við verðlaunaafhendinguna sagði Ólafur Ragnar Grímsson að með verðlaununum væri verið að heiðra forystu Bans í alþjóðlegum loftslagsviðræðum, sem Ólafur Ragnar lýsti sem „ótrúlegri stjórnvisku, hugrekki og framtíðarsýn“ þrátt fyrir þá miklu andstöðu sem loftslagmálin hafi mætt þegar hann tók við framkvæmdastjórastöðu SÞ á sínum tíma.[21]
Verðlaunin eiga að heiðra „einstaklinga, stofnanir eða samtök sem hafa unnið mikilvæga vinnu í þágu framtíðar Norðurslóða.“ Sú ákvörðun að veita Ban fyrstu verðlaunin var tekin með vísan til hlutverks hans við að stýra viðræðum í aðdraganda loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í París árið 2015.[22]
Við viðtöku verðlaunanna viðurkenndi Ban eigið framtak í loftslagsumræðum en lagði áherslu á mikilvæg framlög ríkisstjórnar- og þjóðfélagsleiðtoga sem hann sagði að ættu skilið að deila verðlaununum með honum. Ban tók við verðlaununum í þágu „tugþúsunda ötulla leiðtoga“ í „viðskiptum, borgaralegu samfélagi og óháðum félagasamtökum“ sem hefðu unnið með Sameinuðu þjóðunum í loftslagsmálum.[23] Hann hvatti þátttakendur á ráðstefnunni til að tryggja að frumbyggjaþjóðir, réttindi þeirra og menningarframlög þeirra yrðu áfram í miðpunkti þegar tekist væri á við sameiginlegar áskoranir.[24][25]
Tilvísanir
breyta- ↑ 1,0 1,1 1,2 „New Arctic Circle group forms to address needs of changing north“. Alaska Dispatch. 14. apríl 2013. Sótt 7. ágúst 2013.
- ↑ „Arctic Circle Secretariat“. www.arcticcircle.org. Afrit af upprunalegu geymt þann 1 ágúst 2017. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ Webb, Robert (15. apríl 2013). „Iceland president sounds climate alarm demanding global attention, action at NPC Luncheon“. The National Press Club. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ „Press Release: Ban Ki-Moon and Nicola Sturgeon at the Arctic Circle“ (PDF). www.ArcticCircle.org. Arctic Circle. Afrit af upprunalegu (PDF) geymt þann 20 október 2016. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ „Arctic Circle: About“. www.arcticcircle.org. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ Pettersen, Trude (16. apríl 2013). „New international forum for Arctic cooperation“. BarentsObserver. Sótt 7. ágúst 2013.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 „Arctic Circle“. Sótt 7. ágúst 2013.
- ↑ „Arctic Circle Forum in Alaska | Arctic Circle“. arcticcircle.org. Afrit af upprunalegu geymt þann 9. júní 2016. Sótt 28. maí 2016.
- ↑ hermesauto (12. nóvember 2015). „6 things to know about the Arctic Circle Singapore Forum“. The Straits Times. Sótt 28. maí 2016.
- ↑ „Taking the Circle out of Reykjavík“. The Arctic Journal. Afrit af upprunalegu geymt þann 22. maí 2016. Sótt 28. maí 2016.
- ↑ Bell, Jim (13. desember 2016). „We welcome the Trump administration, Greenland leader declares“. Nunatsiaq Online. Afrit af upprunalegu geymt þann 19 júlí 2017. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ „Ráðstefna um norðurslóðir í Washington“. mbl.is. Morgunblaðið. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ „French president Hollande in Iceland to see global warming's damage on shrinking glacier“. Canadian Broadcasting Corporation. The Associated Press. 16. október 2015. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ Roger, Simon (19. október 2015). „Climat : ultimes négociations avant Paris“. Paris Climat 2015 - COP21. tölublað. Le Monde. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ „Angela Merkel at #ArcticCircle2014, Opening Session“. vimeo.com. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ „Hilary Clinton's Video Message, Arctic Circle 2013“. vimeo.com. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ „The Rt. Hon. Philip Hammond at #ArcticCircle2014, Opening Session“. vimeo.com.
- ↑ „Al Gore, former Vice President of the United States, Arctic Circle 2013, Climate Change: A Plan for Action?“. vimeo.com. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ „José Ángel Gurría (OECD) at #ArcticCircle2014, Opening Session“. Vimeo.com. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ Sunna Ósk Logadóttir (20. júlí 2020). „Íslandsvinurinn sem sagður er hafa „fóðrað skrímslið" Epstein“. Kjarninn. Sótt 3. desember 2021.
- ↑ Freyr Gígja Gunnarsson. (8. október 2016). „Ban Ki-moon fékk Arctic Circle-verðlaunin“. RÚV. Sótt 19. desember 2021.
- ↑ Coppes, Mieke (9. október 2016). „First Arctic Circle Prize Awarded to Ban Ki-Moon“. High North News. Afrit af upprunalegu geymt þann mars 1, 2018. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ „Press Release Arctic Circle Prize Awarded for the First Time“ (PDF). www.arcticcircle.org. Arctic Circle. Afrit af upprunalegu (PDF) geymt þann október 24, 2017. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ „In Iceland, UN chief highlights that fate of Arctic and that of the world are intertwined“. UN News Centre. UN News Service. Sótt 10. júlí 2017.
- ↑ Nielsen, Thomas (9. október 2016). „Ban Ki-moon: Indigenous Peoples' knowledge can help us prevent climate changes“. The Independent Barents Observer. Sótt 10. júlí 2017.