Wikipedia

Gufupönk

Gufupönk eða eimpönk (enska: steampunk) er stíll í spáskáldskap sem er gjarnan sviðsett í Viktoríanskri tímaskekkju eða ímynduðu viktoríönsku sagnfræðilegu sögusviði. Skáldskapur innan þessa stíls er gjarnan tengdur við vísindaskáldskap.

Gufupönkari með gufupönks gerfi hægri hendi.

Hugtakið er afbökun á enska orðinu cyberpunk, sem er annar skáldskaparstíll sem fæst að öllu jöfnu við framtíðina. Skáldskapur í gufupönksstíl gerist oftast í nokkurs konar fortíð um iðnbyltingarskeiðið, og tæknilega ímyndin er útfærð með gufuvélum þess tímabils frekar en tölvutækninni sem fylgir cyberpunk stílnum, en þó er viðhaldið pönk viðhorfið til stjórnarfars og mannlegs eðlis.

Upprunalega hafði gufupönk nokkuð dystópísk minni, og sótti nokkuð til film noir og reyfarasagna. Nýlegri sögur í þessum stíl eru þó öllu rómantískari og eru nokkurs konar vísindaleg rómantík.

Gerðir gufupönks

breyta

Gufupönki er oftast skipt upp í tvo aðalflokka: ævintýralegt gufupönk og sögulegt gufupönk. Þó er ýmislegt sem fellur á grátt svæði milli þessarar flokkunar.

Sögulegt gufupönk á borð við The Time Machine eftir H.G. Wells á sér rætur í raunveruleikanum, á meðan að ævintýralegt gufupönk á borð við Perdido Street Station eftir China Miéville er töluvert fjær raunveruleikanum. Það væri hægt að segja þennan mismun vera ámóta við muninn á Eglu og Hringadrottinssögu.

Margar sögur á borð við I have no mouth, and I must scream eftir Harlan Ellisson, The Baroque Cycle eftir Neal Stephensson og The Case of Charles Dexter Ward eftir H.P. Lovecraft bera einkenni gufupönks, án þess að falla innan skilgreiningar þess stíls.

Gufupönkverk

breyta

Nútímaverk

breyta

Klassísk verk

breyta

Vísindaskáldskapur með Viktoríönskum áhrifum

breyta

Teiknimyndasögur

breyta

Kvikmyndir

breyta
  • A Trip to the Moon (1902)
  • The Impossible Voyage (1904)
  • Conquest of the Pole (1912)
  • The Wizard of Oz (1939)
  • 20,000 Leagues Under the Sea (1954)
  • The Fabulous World of Jules Verne (1958)
  • The Time Machine (1960, 2002)
  • Master of the World (1961)
  • First Men in the Moon (1964)
  • The Asphyx (1972)
  • The Adventures of Mark Twain (1982 leirmynd)
  • Nausicaä of the Valley of the Wind (1984 anime)
  • Young Sherlock Holmes (1985)
  • Return to Oz (1985)
  • Castle in the Sky (1986 anime)
  • Back to the Future Part III (1990)
  • Edward Scissorhands (1990)
  • Delicatessen (1991)
  • The City of Lost Children (1995)
  • Wild Wild West (1998)
  • Sleepy Hollow (1999)
  • Shanghai Noon (2000)
  • Atlantis: The Lost Empire (2001)
  • Vidocq (2001)
  • Le Pacte des Loups (2001)
  • The League of Extraordinary Gentlemen (2003)
  • Shanghai Knights (2003)
  • Sky Captain and the World of Tomorrow (2004)
  • Steamboy (2004 anime)
  • Van Helsing (2004)
  • Hellboy (2004)
  • Around the World in 80 Days (2004)
  • Lemony Snicket's A Series of Unfortunate Events (2004)
  • Howl's Moving Castle (2005 anime)
  • The Mysterious Geographic Explorations of Jasper Morello (2005 stuttmynd)
  • The Brothers Grimm (2005)

Spunaspil

breyta
  • Castle Falkenstein
  • GURPS Steampunk
  • Iron Kingdoms
  • DragonMech
  • Sorcery & Steam
  • Space: 1889
  • Forgotten Futures
  • Deadlands
  • Brassy's Men
  • Warhammer Fantasy

Sjónvarpsþættir

breyta
  • The Adventures of Brisco County
  • Doctor Who: Ghost Light (1989)
  • Fullmetal Alchemist (anime)
  • Gormenghast
  • Jack of All Trades
  • Kino no tabi (Kino's Journey) (anime)
  • Last Exile (anime) (2003)
  • Legend
  • Nadia: The Secret of Blue Water (anime)
  • QED
  • Read or Die
  • Sakura Wars (anime)
  • Gulliver's Travels (1996)
  • The Secret Adventures of Jules Verne
  • Secret of Cerulean Sand (anime)
  • Sir Arthur Conan Doyle's The Lost World
  • Sherlock Hound (anime) (1984)
  • BraveStarr (teiknimyndasería) (1987-1989)
  • Steam Detectives (anime)
  • Trigun (anime)
  • The Wild Wild West
  • The Vision of Escaflowne (anime)
  • Five Children and It (1991)
  • Arabian Nights (2000)
  • Amazing Screw-On Head (2006)
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Gufupönk&oldid=1473199“