Helgiþinur

Helgiþinur
	; Helgiþinsskógur í fjöllum Mexíkóríkis
Ástand stofns
	; Ekki í útrýmingarhættu (IUCN)
Vísindaleg flokkun
Ríki:	Jurtaríki (Plantae);
Fylking:	Berfrævingar (Pinophyta);
Flokkur:	Barrtré (Pinopsida);
Ættbálkur:	Pinales;
Ætt:	Þallarætt (Pinaceae);
Ættkvísl:	Þinur (Abies);
Tegund:	A. religiosa;
Tvínefni
	Abies religiosa; (Kunth) Schltdl. & Cham., 1830
Samheiti
	Abies colimensis Rushforth & Narave F., H.; Abies glauca Roezl ex Gordon; Abies glaucescens Roezl; Abies hirtella (Kunth) Lindl.; Abies religiosa subsp. colimensis (Rushforth & Narave) Silba ; Abies religiosa var. colimensis (Rushforth & Narave) Silba; Abies religiosa subsp. glaucescens (Roezl) Silba; Abies religiosa var. glaucescens Carrière; Abies religiosa var. hirtella (Kunth) Carrière; Abies religiosa var. lindleyana Carrière; Abies religiosa subsp. perotensis (Silba) Silba; Abies religiosa var. perotensis Silba; Abies tlapalcatuda Roezl; Picea glaucescens (Roezl) Gordon; Picea hirtella (Kunth) Loudon; Picea religiosa (Kunth) Loudon; Pinus hirtella Kunth; Pinus religiosa Kunth; Pinus religiosa var. minor Parl.;

Helgiþinur eða Abies religiosa (þekktur sem oyamel á spænsku) er þintegund frá fjöllum mið og suður Mexíkó (Trans-Mexíkanska gosbeltisins, Sierra Madre del Sur) og vestur Guatemala. Hann vex hátt yfir sjó (í 2100 til 4100 metrum) í skýjaskógum með svölum rökum sumrum og þurrum vetrum á stærsta hluta búsvæðis síns. Í ríkinu Veracruz, er h úrkoma allt árið. Tegundin þolir reglulega vetrarsnjókomu.

Lýsing

Abies religiosa er meðalstórt til stórt sígrænt tré sem verður 25 til 50 metra hátt, með stofnþvermál að 2 metrum. Barrið er nálarlaga, flatt, 1.5 til 3.5 sm langt og 1.5 breitt og 0.5 mm þykkt, dökkgrænt að ofan, og með tvær bláhvítar loftaugarákir að neðan; oddurinn er hvass. Barrið stendur í spíral eftir sprotanum, Það er í spíral eftir sprotanum, en hvert undið breytilega neðst svo þau liggja flatt til hvorrar hliðar og ofan til á sprotanum, með engin neðan til. Sprotarnir eru rauðbrúnir, hárlausir eða með gisinni hæringu. Könglarnir eru 8 til 16 sm langir og 4 til 6 sm breiðir, dökk-blápurpuralitir fyrir þroska; hreisturblöðkurnar eru purpuralitar eða grænleitar, meðallangar, með endann sýnilegan í lokuðum könglum. Vængjuð fræin losna þegar könglarnir sundrast við þroska, um 7 til 9 mánuðum eftir frjóvgun. Tré frá vestari hluta útbreiðslusvæðisins á Nevado de Colima í Jalisco hafa köngla með stærri aftursveigðum hreisturblöðku (svipað og hjá eðalþins könglum); þau eru stundum talin til eigin tegundar, Abies colimensis.

Orðsifjar

Spænska nafnið "oyamel" kemur frá Nahuatl orðinu oyametl (oya, að þreskja; metl, agave; bókstaflega "þreskja agave"). Það er einnig kallað "árbol de Navidad" (jólatré) í Mexíkó. Íslenska og enska heitið kemur úr fræðiheitinu Abies religiosa, bókstaflega "trúarlegur þinur". Þetta kemur frá notkun afskorinna greina í trúarhátíðum í Mexíkó, sérstaklega jólum.

Mikilvægi

Helgiþinur er það tré sem (Danaus plexippus) kýs helst að vera á á meðan dvala þess stendur í skógum Trans-Mexíkanska gosbeltisins. Þó að þau þekkist í öðrum hlutum suður hálendi Mexíkó, þar sem ekki er öll tegundin fardýr, safnast megnið af þeim í Monarch Butterfly Biosphere Reserve nálægt bæjunum Angangueo (Michoacán) og Avándaro (Mexíkó (ríki)), frá desember til mars.

Viðurinn er frekar mjúkur og þar af leiðandi ekki hentugur í trésmíði. Hinsvegar fer útbreiðsla hans minnkandi vegna skógarhöggs fyrir eldivið og öðrum ágangi manna.^[3]