Bill Anders
William "Bill" Alison Anders (fæddur 17. október 1933, dáinn 7. júní 2024) var bandarískur geimfari og síðar sendiherra. Hann var tunglferjuflugmaður í þriggja manna áhöfn Apollo 8 leiðangursins árið 1968, ásamt Frank Borman og Jim Lovell. Þeir þrír voru fyrstir til að yfirgefa sporbraut Jarðar, fljúga til og fara á sporbraut um Tunglið. Þeir voru einnig fyrstir til að sjá bakhlið tunglsins. Á braut um Tunglið tók Bill hina frægu ljósmynd „Jarðarupprás“. Galen Rowell hjá National Geographic tímaritinu hefur kallað myndina þá áhrifamestu sem tekin hefur verið af jörðinni.[1] Auk þess varð Bill fyrstur manna til að taka mynd af jörðinni í heild sinni, en menn höfðu þá aldrei ferðast jafn langt frá jörðinni.[2] Bill var í varaáhöfn Apollo 11 leiðangursins árið 1969. Hann er einn af aðeins 24 einstaklingum sem flogið hafa til tunglsins.[3] Anders lést í flugslysi, níræður að aldri, árið 2024. [4]
| William Alison Anders | |
 Bill Anders á Íslandi árið 2013. | |
| Fæddur | 17. október 1933 Hong Kong |
|---|---|
| Látin(n) | 6. júlí 2024 San Juan, Washingtonfylki Flugslys |
| Tími í geimnum | 6 dagar, 3 klukkustundir, 0 mínútur og 42 sekúndur |
| Verkefni | Apollo 8 |
| |
Æfingar á Íslandi
breytaAðalgrein: Æfingar tunglfara í Þingeyjarsýslum
Árið 1965 kom hópur bandarískra geimfara til æfinga á Íslandi og var Bill Anders meðal þeirra. Hann hafði áður dvalið við skyldustörf í herstöð Bandaríkjahers á Keflavíkurflugvelli og var því kunnugur staðháttum. Hann kom aftur til æfinga á Íslandi árið 1967 og var félagi hans Neil Armstrong þá með í för.[5] Árið 2013 heimsótti Bill Ísland á ný og fór á gömlu æfingarstaði geimfaranna, m.a. í Nautagil, Drekagil og Öskju.
Apollo 8
breytaApollo 8 var fyrsta flugið til tunglsins. Leiðangurinn lagði af stað 21. desember 1968 og fór á braut um tunglið að kvöldi 23. desember. Geimfarið fór tíu hringi kringum tunglið áður en því var skotið aftur til jarðar. Áhöfnin lenti heilu og höldnu í Kyrrahafinu þann 27. desember 1968. Neil Armstrong og Buzz Aldrin voru í varaáhöfn Apollo 8 ásamt Fred W. Haise og þjálfuðu þeir með áhöfn Apollo 8 fyrir leiðangurinn.
-
Apollo 8 á leiðinni á skotpallinn. -
Þriðja stig geimfarsins eftir aðskilnað frá stjórnhluta farsins. -
Jörðin rís yfir tunglinu. -
Bill Anders við æfingar á Íslandi.
Tilvísanir
breyta- ↑ Steve Kessinger. „Earthise“. Heritage Flight Museum. http://www.heritageflight.org/content/about-2/our-history/earthrise/ Geymt 6 október 2013 í Wayback Machine. (Skoðað 1.10.2013).
- ↑ Apollo 8. NASA. http://www.nasa.gov/mission_pages/apollo/missions/apollo8.html. (Skoðað 1.10.2013).
- ↑ „Project Apollo“. NASA. http://www.nasa.gov/mission_pages/apollo/index.html Geymt 3 janúar 2018 í Wayback Machine. (Skoðað 1.10.2013).
- ↑ Nasa Earthrise astronaut dies at 90 in planecrash BBC, sótt 8. júní 2024
- ↑ Örlygur Hnefill Örlygsson. „The day Neil Armstrong set his foot on Iceland“. goIceland. http://www.goiceland.is/2012/08/the-day-neil-armstrong-set-his-foot-on-iceland/ Geymt 3 nóvember 2013 í Wayback Machine. (Skoðað 1.10.2013).
Tenglar
breyta- Æfingar tunglfaranna á Íslandi 1965 og 1967 Geymt 18 janúar 2018 í Wayback Machine
- Ítarlegar upplýsingar um Apollo verkefnið á Stjörnufræðivefnum Geymt 13 febrúar 2010 í Wayback Machine