Tímagreind hagfræði
Þessi grein þarfnast hreingerningar svo hún hæfi betur sem grein hér á Wikipediu. |
Í tímagreindri hagfræði eru bæði skatturinn og launin í hlutfalli við vinnutíma. Þessi eiginleiki aðskilur tímagreinda hagfræði frá flestum öðrum hagkerfum, sem hafa aðra þætti en tímannn fyrir því að reikna út skattana. Á seinni tímum hefur sænskur uppfinningamaður Karl Gustafson lýst nákvæmlega þessu kerfi, en þýskur hagfræðingur Silvio Gesell hafði líka hugmyndir um tímagreinda hagfræði. Árið 1976 flutti þjóðarflokksmaður Anders Gernandt frumvarp á sænska þinginu um innleiðingu tímaskatt.
Almennt um kerfið breyta
Tímagreinda hagfræðin geng út frá því að hagkerfin samtímans eru ekki í hag öllum þeim, sem þurfa að fara eftir reglum þeirra, en að vandamál þessara kerfa væru leyst, ef hagkerfin væru grundvölluð á náttúrulögmálunum. Samkvæmt tímagreindu hagfræði byggast óréttlæti í kerfunum samtímans á því að það eru ekki til fastar reglur fyrir því hvernig skal stjórna hagkerfinu eða skera úr um gildi hluta. Tímagreinda hagfræðin bendir á að tíma er óhlutdrægur fasti, sem stjórnmálaákvarðan kunna ekki stjórna, og geng út frá því að þetta fasti er réttlátastur grunnur hagkerfis.
Markmið breyta
Tímagreinda hagfræðin stefnir að því að innleiða gjald fyrir unnið verk í stað vaxtakerfins, það er að segja gjald, reiknað í tíma. Í slíkt hagkerfi muna gildi aldrei vaxa án þess að verk, sem samsvarar aukningunni, hefur verið unnið. Markmið tímagreindrar hagfræði er að binda gildi við fasta, á sama hátt sem rúmmál og þyngd eru bundin við fastar einingar. Þannig torveldast svindl og spákaupmennska.
Ámæli breyta
Tímagreinda hagfræðin hefur legið undir ámæli fyrir að vera alltof bundin við kenningar fyrir því að eiga sér stoð í raunveruleikanum og fyrir að ganga út frá því að allt skattskylt fólk á vinnu.
Heimildir breyta
- Gustafson, Karl, Deus ex machina (2006)
- Benjes, Hermann, Wer hat Angst vor Silvio Gesell (2006)