Fjallarauðviður

Fjallarauðviður, risarauðviður eða mammúttré (og áður þekkt sem risafura) (fræðiheiti: Sequioadendron giganteum) er barrtré sem vex í fjalllendi Kaliforníu. Heimkynni þeirra eru í 1.000-2.000 metra hæð í vesturhlíðum Snjófjalla (Sierra Nevada). Fjallarauðviður er verndaður innan þjóðskóga eða þjóðgarða. Það tekur þúsund ár eða meira að ná þeim gríðarlega sverleika sem þær eru þekktastar fyrir. Þær sverustu eru meira en 3000 ára gamlar.

Sequoiadendron giganteum
"Grizzly Giant" tréð Mariposa Grove, Yosemite National Park
Ástand stofns
Í útrýmingarhættu
Vísindaleg flokkun
Ríki: Jurtaríki (Plantae) Fylking: Berfrævingar (Pinophyta) Flokkur: Barrtré (Pinopsida) Ættbálkur: Pinales Ætt: Einisætt (Cupressaceae) Undirætt: Sequoioideae Ættkvísl: Sequoiadendron Tegund: S. giganteum
Tvínefni
Sequoiadendron giganteum (Lindl.) J.Buchh.

Barr og köngull.

Fjallarauðviður er stærsta tré í heimi. Stærsta eintakið heitir Sherman hershöfðingi og vex í Sequoia-þjóðgarðinum. Sherman er 83,8 m hár og ummál er 31,3 m við jörð. Trén geta orðið allt að 95 metrar á hæð. Kings Canyon-þjóðgarðurinn var einnig stofnaður til verndunar risarauðviðar.

Í Sequioa national park, Kaliforníu.

Tréð hefur verið þekkt lengi á íslensku sem risafura en það er ekki nákvæmt þar sem tréð er ekki af furuætt, heldur einisætt. Skyld tegund heitir strandrauðviður. Eintök af tegundinni má finna víða í trjásöfnum í Evrópu.

Árið 1985 fékk Náttúrufræðistofnun Íslands til varðveislu sneið af fjallarauðvið sem ríkisstjórn Bandaríkjanna gaf íslensku þjóðinni á 1100 ára afmæli Íslandsbyggðar árið 1974. Vegna húsnæðisvanda Náttúrufræðistofnunar var þjóðargjöfinni komið fyrir í Háskólabíói til bráðabirgða. Sneiðin er nú til sýnis í Perlunni.

Lítil reynsla er af tegundinni á Íslandi en ung eintök hafa lifað af veturinn og vaxa.

Mikill fjöldi fjallarauðviða vex á Bretlandseyjum, yfir 5 sinnum fleiri en í Kaliforníu.

Tilvísanir

  Þessi trésgrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.