Úran
Úran[1][2] (eða úraníum[1][3] eða úranín) er silfurhvítt[1] frumefni sem flokkast sem aktiníð[1] og situr 92. sæti lotukerfisins og hefur þar af leiðandi 92 róteindir og 92 rafeindir. Því var gefið efnatáknið U.[1] Massatala úrans er 238, atómmassi þess er 238,0389[1] og þar sem það er í 92. sæti lotukerfisins þýðir það að úran hafi 146 nifteindir. Úran-238 er megin innihald sneydds úrans og er langalgengasta samsæta úrans, en um 99,284% úrans í náttúrunni er úran-238 sem hefur helmingunartíma sem spannar meira en 4 miljarða ára. Úran-235 er hins vegar næst algengasta samsæta úrans sem er aðalinnihald auðgaðs úrans.
| Neódym | |||||||||||||||||||||||||
| Próaktiníum | Úran | Neptúnín | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Úran er einkum notað sem kjarnorkueldsneyti. Einnig notað sem geislahlíf gegn hágeislavirkum efnum og í fleyga skriðdrekaskota. Í fyrstu kjarnorkusprengjunni Little Boy („Smádrenginum“ eða „litla drenginum“) var úran notað sem sprengiefni.
Sjá einnig
breyta- Auðgað úran
- Sneytt úran (einnig nefnt rýrt úran eða skert úran)
- Úran-235
- Úran-238
Heimildir
breyta- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Orðið „úran“ úr efnafræðiorðasafninu
- ↑ Orðið „úran“ úr eðlisfræðiorðasafninu
- ↑ Orðið „úraníum“ úr læknisfræðiorðasafninu
