Torfhildur Hólm

Torfhildur Hólm (2. febrúar 1845 – 14. nóvember 1918) var íslenskur rithöfundur. Hún var fyrsti íslenski rithöfundurinn sem skrifaði sögulegar skáldsögur og hún var einnig fyrsta íslenska konan sem skrifaði skáldsögur.

Ungdómsár og Vesturheimur

Torfhildur fæddist á Kálfafellsstað í Skaftafellsýslu 2. febrúar 1845. Foreldrar hennar voru Þorsteinn Einarson prestur og Guðríður Torfadóttir. Torfhildur lagði stund á ensku og hannyrðanám í Reykjavík. Hún giftist Jakobi Hólm verslunarstjóra á Hólanesi nyrðra en varð ung ekkja því maður hennar lést eftir eins árs hjónaband. Torfhildur flutti til Vesturheims árið 1876 og fyrstu smásögur hennar birtust árið 1878 í vestur-íslenska blaðinu Framfara.

Fyrstu listamannslaunin

Torfhildur kom aftur til Íslands árið 1889. Alþingi ákvað að veita henni skáldalaun 500 krónur á ári. Torfhildur var fyrsti Íslendingurinn til að fá listamannalaun. Torfhildur gaf út bókmenntatímaritið Draupnir á árunum 1891 til 1908 og tímaritið Dvöl á árunum 1901 til 1917. Verk Torhildar voru vinsæl meðal almennings en síður meðal gagnrýnenda. Sjá má áhrif frá Torfhildi í verkum Halldórs Laxness Íslandsklukkunni og fyrsta skáldsaga Halldórs var að hans eigin sögn verkið Afturelding sem dregur nafn sitt frá skáldsögu Torfhildar Eldingu. Ein sögupersóna Halldórs ber nafnið Garðar Hólm.

Torfhildur í augum bókmenntafræðinga

Soffía Auður Birgisdóttir taldi hana vera „brautryðjanda á sínu sviði“ og að hún „hikaði ekki við það að fara inn á „svið karlmanna““. Einnig taldi hún verk hennar vera aðalega siðferðislegs eðlis, og Torfhildur virðist hafa frekar reynt að bæta siðferði og trúarlíf Íslendinga en að koma fram róttækum hugmyndum kvenfrelsis.

Ritverk

Sögulegar skáldsögur

• Brynjólfur Sveinsson biskup (kom fyrst út árið 1882)
• Elding (Útgefin 1889. Gerist á Landnámsöld, 870-1030)
• Jón biskup Vídalín
• Jón biskup Arason
• Högni og Ingibjörg

Smásögur

• Spekingurinn og heimskinginn (Framfari, 1878)
• Andvari (Framfari, 1878)
• Guð heyrir börnin (Framfari, 1878)
• Stjarnan mín (Framfari, 1878)
• Seint fyrnist forn ást (Framfari, 1879)
• Tárablómið (Framfari, 1879)
• Heiðarbærinn (Framfari, 1879)
• Týndu hringarnir
• Tíbrá

Heimildir

• Heimir Pálsson (1998). Sögur, ljóð og líf. Vaka-Helgafell. ISBN 9979-2-1306-X.

Tenglar

• Jón biskup Arason. Söguleg skáldsaga; Ísland, 1850-1899.
• Brynjólfur Sveinsson biskup (skáldsaga á bækur.is)
• Hermann Stefánsson: Inn í öngstrætið
• Týndu hringarnir
• Skáldkonan Torfhildur Hólm; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1945
• Hundrað ára minning skáldkonunnar Torfhildar Hólm (Vísir 1. febrúar 1945)
• Torfhildur félag bókmenntafræðinema við HÍ

  Þessi bókmenntagrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.