Røros (bær)

Røros er gamall námubær í samnefndu sveitarfélagi í Þrændalögum í Noregi. Námubærinn Röros telur um 3.865 íbúa. Bærinn er meðfram ánni Hyttelva og meðfram Rørosbanen járnbrautarlínunni, um 10 kílómetra (6,2 mílur) suður af þorpinu Glåmos og um það bil sömu fjarlægð norður af þorpinu Os í Innlandet. Røros flugvöllur, Stormoen er borgaralegur, svæðisbundinn flugvöllur staðsettur um þrjá kílómetra fyrir utan miðbæ Røros. Flugvöllurinn var opnaður í júlí 1957 og er hann bæði í eigu og rekinn af Avinor AS.

Bærinn byggðist upp í kringum koparnámur á 17. öld og stór hluti húsanna er enn sömu gerðar og á 17. og 18. öld. Bærinn hefur verið á heimsminjaskrá UNESCO frá 1980. Námavinnsla hófst þar árið 1644 en henni lauk árið 1977, meðal annars vegna verðfalls á kopar.

Ásamt verslun og þjónustu er iðnaður enn í dag stærsti atvinnuvegurinn í sveitarfélaginu Røros. Þar af er mikil samþjöppun hönnunarfyrirtækja eins og HÅG, Røros Produkter, Røros Metall, Røros-Tweed. og Røros Dør og Vinduer er fyrirtæki í Isola samstæðunni. Raftækjaframleiðandinn Norbitech, dótturfyrirtæki Norbit samstæðunnar, útvegar m.a. bílaraftæki og þykkfilmurásir fyrir eldskynjara. Á Røros svæðinu hefur 21 framleiðandi safnast saman undir regnhlífinni Rørosmat.

Dagblaðið Arbeidets Rett, sem nær yfir allan Norðausturdalinn og Røros, kemur út á Røros þrisvar í viku. Dagblaðið Fjell-Ljom kemur út alla fimmtudaga.

Røros menntaskóli er almennur menntaskóli á Røros. Skólinn er í eigu og rekinn af Sveitarfélaginu Trøndelag. Í skólanum eru u.þ.b. 300 nemendur og 60 starfsmenn. Røros skóli er sameinaður grunn- og framhaldsskóli með u.þ.b. 500 nemendur skipt í 10 stig. Skólinn er staðsettur í miðbæ Røros. Í Røros eru fjórir leikskólar (þrir sameiginlegir og einn einkarekinn).

Rørosos safnið er héraðssafn með náttúru-, menningar- og námusögusöfnum. Húsnæðið er í endurbyggðri Smelthyttu við Malmplassen. Olavsgruva, 12 km norðaustur af bænum, tilheyrir einnig Røros safninu.

Røros-kirkjan, einnig þekkt undir gamla nafninu Bergstadens Ziir, er aflöng átthyrnd kirkja frá 1784. Røros er einnig heimili Røros Kapella, sem er grafarkapella. Kapellan var hönnuð af Erik Guldahl og byggð árið 1962. Hún er steinsteypt og í henni eru 220 sæti. Byggingin er með hringlaga grunnmynd og hönnunin er innblásin af samískum gammer. Í kapellunni er boðið upp á hlutlaust vígsluherbergi.

Yfir vetrartímann er hefðbundinn markaður sem kallast Rørosmartnan og dregur hann að meðaltali 60.000–70.000 ferðamenn á hverju ári. Markaðurinn hefst síðasta þriðjudag í febrúar og stendur í fimm daga. Það er líka tónlistarleikhússýning utandyra í Røros til að minnast harmleiksins þegar sænskir hermenn frusu til bana.

Vinterfestspill i Bergstaden er kammertónlistarhátíð sem haldin er í mars.

Elden er útitónlistarleikhús sem er leikið árlega í viku um mánaðamótin júlí/ágúst.

Í Røros mældust -50,4 gráður árið 1914 sem er lægsti hiti sem mælst hefur í Noregi utan Finnmarkar.

Miðbær Røros
Gata í Røros
Gata í Røros
Gata í Røros

Bergstaden Røros