Ufsi (fræðiheiti:Pollachius) er fiskur af þorskaætt. Á íslensku heita tegundirnar tvær sem tilheyra ættkvíslinni annars vegar ufsi (Pollachius virens) og hins vegar lýr (Pollachius pollachius). Ufsi er algengur allt í kringum Ísland en lýr fremur sjaldgæfur.

Ufsi
Lýr (Pollachius pollachius)
Lýr (Pollachius pollachius)
Vísindaleg flokkun
Ríki: Dýraríki (Animalia)
Fylking: Seildýr (Chordata)
Flokkur: Geisluggar (Actinopterygii)
Ættbálkur: Þorskfiskar (Gadiformes)
Ætt: Þorskaætt (Gadidae)
Ættkvísl: Pollachius
Nilsson, 1832
Tegundir

Lýr (Pollachius pollachius)
Ufsi (Pollachius virens)

Ufsi er líka heiti á fiskum af annarri ættkvísl þorskaættar, Theragra, en þær tvær tegundir sem tilheyra þeirri ætt eru kallaðar Alaskaufsi og Noregsufsi.

Ufsi við strendur Íslands breyta

Heimkynni breyta

Ufsinn er í kringum allt landið en er mun algengari í hlýja sjónum sunnan og suðvesturlands en undan Norður- og Austanlandi. Ufsi er mjög hreyfanlegur fiskur og mjög háður umhverfisaðstæðum. Hann er ýmist uppsjávar- eða botnfiskur. Hann hefur fundist á 450 metra dýpi en heldur sig aðallega frá yfirborði og niður á 200 metra dýpi. Hann heldur sig í 4-12°C nema í Barentshafi þar sem hann finnst við 2°C. Ufsinn fer oft um hafið í stórum torfum í ætisleit og merkingar sýna að mikill flækingur er á honum.[1]

Fæða breyta

Fæða ufsans er breytanleg eftir stærð og svæðum, Eftir að seiðin losna við kviðpokann éta þau fyrst smákrabbadýr og fisklirfur en síðan einkum burstorma, rifhveljur, krabbadýr, krabbaflær og ljósátu sem er yfirgnæfandi hjá uppvaxandi. Meðalstór ufsi (70 cm) étur aðallega smáskeljar, hrogn og skeljar. Fullorðinn ufsi étur ljósátu, fiskseiði og ýmsa litla fiska eins og loðnu og síld. Stærsti ufsinn étur gjarnan smokkfisk.[1]

Óvinir breyta

Helstu óvinir eru sníkjudýr, hringormar, bandormar, krabbadýr og fleira. Hákarlar, selir og tannhvalir éta fullorðna fiskinn. Ungfiskar og seiði verða stærri fiskum og fuglum að bráð. Hrogn og lirfur verða smákrabbadýrum, hveljum og pílormum að bráð.[1]

Afli breyta

Ufsaafli við Ísland var 50 þúsund tonn árið 2012, en hefur farið minnkandi frá árinu 2006 þegar veidd voru 78 þúsund tonn. Sjá mynd úr skýrslu Hafró til nánari upplýsingar.[2]

Tilvísanir breyta

  1. 1,0 1,1 1,2 Karl Gunnarsson, Gunnar Jónsson, Ólafur Karvel Pálsson (1998). Sjávarnytjar við Ísland. Mál og menning. bls. 184-187.
  2. Hafró. „Nytjastofnar sjávar 2012-2013“ (PDF). Ufsi. Sótt 5.11 2013.
 
Wikilífverur eru með efni sem tengist
   Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.