Listeria monocytogenes
Listeria monocytogenes er Gram-jákvæður sjúkdómsvaldandi gerill sem þrífst vel við lágt hitastig. Hann er mjög algengur í náttúrunni og finnst í jarðvegi, plöntum, skólpi og þörmum manna og dýra. Gerillinn er mjög þolinn og getur fjölgað sér á sýrustigi frá 4,1 til 9,6 og getur vaxið í loftfirrðu og loftríku umhverfi (er valfrjálst loftsækinn). Kjörhitastig gerilsins er 30 - 37°C en hann getur fjölgað sér á hitastigsbilinu 1 - 45°C. Hann getur fjölgað sér við 10% saltstyrk og lifað af 30% saltstyrk. Dýr sem eru smituð eru oft einkennalausir smitberar. Gerillinn finnst oft í hráum matvælum en getur einnig fundist í elduðum mat ef orðið hefur krossmengum eftir hitameðhöndlun.
| Listeria monocytogenes | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Rafeindasmásjármynd af Listeria monocytogenes.
| ||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Tvínefni | ||||||||||||||
| Listeria monocytogenes (Murray et al. 1926) Pirie 1940 |
Gerillinn veldur sjúkdóm sem kallast listeríusýking (e. listeriosis) og eru einkenni hans mild flensueinkenni, vöðvaverkir, hiti og stundum ógleði og niðurgangur. Sjúkdómurinn getur einnig valdið heilahimnubólgu í ungbörnum, blóðeitrun og valdið fósturláti. Dánartíðni þeirra sem veikjast er há en það eru aðallega einstaklingar sem eru með skert ónæmiskerfi, gamalmenni, vanfærar konur og nýfædd börn. Á hverju ári sýkjast um 2-10 á hverja 100.000 íbúa í löndum Evrópu og Norður-Ameríku.
