Loftfælni

Loftfælni eða loftfirrð er eiginleiki lífvera, notaður við flokkun þeirra í örverufræði . Lífvera er sögð loftfælin ef hún leggur stund á loftfirrð efnaskipti og þarf því ekki súrefni til vaxtar og viðhalds, eða getur jafnvel ekki þrifist í nærveru súrefnis.

Loftháðar og loftfælnar bakteríur má þekkja í sundur eftir hegðan þeirra í vökvarækt:
1: Loftháðar bakteríur dafna eingöngu efst í glasinu, þar sem súrefni er að finna í mestum styrk.
2: Nauðháð loftfælnar bakteríur dafna eingöngu neðst í glasinu, þar sem ekkert súrefni er að finna.
3: Valfrjálst loftfælnar bakteríur er að finna í mestu magni ofarlega í glasinu, því súrefnisöndun er skilvirkasta efnaskiptaleiðin, en þar sem þær geta einnig stundað loftfirrð efnaskipti finnast þær einnig neðar í glasinu.
4: Örloftháðar bakteríur finnast eingöngu ofarlega í glasinu þar sem þær þurfa á súrefni að halda, en þær þola það ekki í háum styrk og eru því ekk allra efst í glasinu.
5: Loftþolnar bakteríur þola að súrefni sé til staðar, en nota það ekki í efnaskiptum sínum. Þær eru því jafndreifðar um glasið.

Flokkun

• Nauðháð loftfælnar lífverur þola ekki súrefni og deyja sé það til staðar í umhverfi þeirra. Margar loftfælnar lífverur nota gerjandi efnaskipti sér til viðurværis, en aðrar notast við loftfirrða öndun. Þær skortir ensímin súperoxíð dismútasa og katalasa, og drepast því af völdum súperoxíðmyndunar ef súrefni er til staðar í umhverfi þeirra.
• Valfrjálst loftfælnar (eða valfrjálst loftsæknar) lífverur þola súrefni og nota það sem loka-rafeindaþega við súrefnisháða öndun sé það til staðar í umhverfi þeirra. Sé súrefni ekki til staðar notast þær við loftfirrða öndun eða gerjun. Þær eru gjarnan flokkaðar með eiginlegum loftfælnum lífverum þar sem þær geta lagt stund á loftfirrð efnaskipti.
• Loftþolnar lífverur þola að súrefni sé til staðar, en nota það ekki til efnaskipta. Þær stunda því eingöngu loftfirrð efnaskipti, og eru þau ávallt á formi gerjunar.

Örloftháðar lífverur teljast ekki til loftfælinna lífvera þar sem þær nota súrefni til efnaskipta og eru háðar því. Þær þola hins vegar ekki að það sé til staðar í of miklu magni (meira en fáein µM). Loftfælnar lífverur er að finna hvar sem næringarríkt en súrefnissnautt umhverfi er að finna. Dæmi um slíkt umhverfi má finna í mýrlendi og í þörmum dýra.

Heimild

  Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.