Japansýr

Japansýr
	;
Ástand stofns
	; Ekki í útrýmingarhættu
Vísindaleg flokkun
Ríki:	Jurtaríki (Plantae);
Fylking:	Berfrævingar (Pinophyta);
Flokkur:	Barrtré (Pinopsida);
Ættbálkur:	(Pinales);
Ætt:	Ýviðarætt (Taxaceae);
Ættkvísl:	Taxus;
Tegund:	T. cuspidata;
Tvínefni
	Taxus cuspidata; Siebold & Zucc.
Samheiti
	Taxus baccata subsp. cuspidata (Siebold & Zucc.); Taxus baccata var. cuspidata (Siebold & Zucc.); Cephalotaxus umbraculifera ; Taxus baccata var. microcarpa; Taxus caespitosa Nakai; Taxus caespitosa var. angustifolia; Taxus cuspidata f. aurescens Rehder; Taxus cuspidata f. nana (Rehder) ; Taxus cuspidata var. ambraculifera ; Taxus cuspidata var. caespitosa (Nakai); Taxus cuspidata var. hicksii ; Taxus cuspidata var. microcarpa (Trautv.); Taxus cuspidata var. nana; Taxus cuspidata var. umbraculifera; Taxus media f. hicksii; Taxus umbraculifera (Siebold ex Endl.) C.Lawson; Taxus umbraculifera subsp. laxa; Taxus umbraculifera var. hicksii (Rehder) Spjut; Taxus umbraculifera var. microcarpa (Trautv.) Spjut; Taxus umbraculifera var. nana (Hort. ex Rehder) Spjut;

Japansýr (fræðiheiti: Taxus cuspidata)^[22] er tegund af ættkvíslinni Taxus sem vex í Japan, Kóreu, norðaustur-Kína og suðaustast í Rússlandi.

Þetta er stór sígrænn runni eða tré, að 10–18 m hátt, með stofn að 60 sm í þvermál. Barrið er lensulaga, flatt, 1 til 3 sm langt og 2 til 3 mm breitt, í spíral eða óreglulega út frá sprotunum, en sveigt svo það myndar þröngt v út frá þeim, nema á toppsprotanum þar sem spíralstaðan sést greinilega.

Blómin einkynja og plönturnar eru sérbýlisplöntur. Kvenblómið er eitt íhvolft fræblað, sem verður að rauðu aldini með einu fræi. Fræ egglaga, samþjöppuð, dálítið 3-4 köntuð. Frækápa rauð. Aldinin á Japansý eru oft nokkur saman í hóp, og því fleiri saman en hjá Taxus baccata.^[23]

Vitað er að stöku tré frá Sikhote-Alin séu meir en 1000 ára gömul.^[24]

Nytjar

Hann er víða ræktaður í austur Asíu og austur Norður Ameríku sem skrautrunni.

Ræktun á Íslandi

Hérlendis hefur hann verið ræktaður með góðum árangri. ^{[heimild vantar]}

Nærmynd af barri
Börkur

Eitrun

Allir hlutar runnans eru nægilega eitraðir til að drepa hest, að frátöldum berkönglinum (en fræið sjálft er mjög eitrað).^[25] Fyrir hunda eru 2.4g á kg banvæn . Það er þessvegna mælt með því að halda heimilisdýrum frá plöntunni. Villt dýr eins og elgur og vapitíhjörtur hafa einnig orðið fyrir eitrun af honum.^[26]^[27]

Tilvísanir

↑ Conifer Specialist Group (1998). „Taxus cuspidata“. Rauði listi IUCN yfir tegundir í hættu. 1998. Sótt 5. maí 2006.
↑ Pilger, Planzenreich 18 (iv, 5): 112. 1903.
↑ Carrière, Conifèrae 733. 1867.
↑ Siebold ex Endlicher, Syn. Conif. 239. 1847.
↑ Trautv. Mem. Acad. Sci. St. Petersb. Sav. Etrang. (Maximowicz) 9: 259 (Prim. Fl. Amur.). 1859.
↑ J. Kor. For. Soc. 158: 40. 1938.
↑ Spjut, J. Bot. Res. Inst. Texas 1(1): 268. 2007.
↑ J. Arnold. Arbor 1: 191. 1920.
↑ Wilson, Conif. Taxads Japan 13. 1916.
↑ Makino, Illus. Fl. Nippon. 1925.
↑ Q. L.Wang, Clavis Pl. Chinae Bor.-Or., ed. 2: 73. 1995.
↑ Rehder ex Bailey, Cult. Evergreens 189. 1923.
↑ Kolesnikov, Bull. Far E. Branch Acad. Sci., USSR 13: 43, Fig. 2. 1935.
↑ Hort. ex Rehder, Cyclopedia Amer. Hort. (Bailey) 1773. 1902.
↑ Makino, Illus. Fl. Nippon, 910. 1931.
↑ J. Arn. Arb.: 198 (T. cuspidata hicksii Hort., synon.). 1923.
↑ List Pl. Fir Tribe 10: 80. 1851.
↑ Spjut ined.
↑ J. Bot. Res. Inst. Texas 1(1): 278. 2007.
↑ J. Bot. Res. Inst. Texas 1(1): 278. 2007.
↑ J. Bot. Res. Inst. Texas 1(1): 281. 2007.
↑ USDA, NRCS (n.d.). „Taxus cuspidata“. The PLANTS Database (plants.usda.gov) (enska). Greensboro, North Carolina: National Plant Data Team. Sótt 8. desember 2015.
↑ „Lystigarður Akureyrar - Japansýr“. Afrit af upprunalegu geymt þann 4. ágúst 2020. Sótt 14. apríl 2018.
↑ https://web.archive.org/web/20070929092614/http://adm.khv.ru/invest2.nsf/pages/ru/rehabcentre.htm
↑ Yew
↑ Snið:Cite url
↑ Snið:Cite url

Þessi trésgrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

[iucn-1] Conifer Specialist Group (1998). „Taxus cuspidata“. Rauði listi IUCN yfir tegundir í hættu. 1998. Sótt 5. maí 2006.

[2] Pilger, Planzenreich 18 (iv, 5): 112. 1903.

[3] Carrière, Conifèrae 733. 1867.

[4] Siebold ex Endlicher, Syn. Conif. 239. 1847.

[5] Trautv. Mem. Acad. Sci. St. Petersb. Sav. Etrang. (Maximowicz) 9: 259 (Prim. Fl. Amur.). 1859.

[6] J. Kor. For. Soc. 158: 40. 1938.

[7] Spjut, J. Bot. Res. Inst. Texas 1(1): 268. 2007.

[8] J. Arnold. Arbor 1: 191. 1920.

[9] Wilson, Conif. Taxads Japan 13. 1916.

[10] Makino, Illus. Fl. Nippon. 1925.

[11] Q. L.Wang, Clavis Pl. Chinae Bor.-Or., ed. 2: 73. 1995.

[12] Rehder ex Bailey, Cult. Evergreens 189. 1923.

[13] Kolesnikov, Bull. Far E. Branch Acad. Sci., USSR 13: 43, Fig. 2. 1935.

[14] Hort. ex Rehder, Cyclopedia Amer. Hort. (Bailey) 1773. 1902.

[15] Makino, Illus. Fl. Nippon, 910. 1931.

[16] J. Arn. Arb.: 198 (T. cuspidata hicksii Hort., synon.). 1923.

[17] List Pl. Fir Tribe 10: 80. 1851.

[18] Spjut ined.

[19] J. Bot. Res. Inst. Texas 1(1): 278. 2007.

[20] J. Bot. Res. Inst. Texas 1(1): 278. 2007.

[21] J. Bot. Res. Inst. Texas 1(1): 281. 2007.

[22] USDA, NRCS (n.d.). „Taxus cuspidata“. The PLANTS Database (plants.usda.gov) (enska). Greensboro, North Carolina: National Plant Data Team. Sótt 8. desember 2015.

[Lystig-23] „Lystigarður Akureyrar - Japansýr“. Afrit af upprunalegu geymt þann 4. ágúst 2020. Sótt 14. apríl 2018.

[24] ttps://web.archive.org/web/20070929092614/http://adm.khv.ru/invest2.nsf/pages/ru/rehabcentre.htm

[the-tree.org.uk-25] Yew

[promedmail-1-26] Snið:Cite url

[promedmail-2-27] Snið:Cite url

[22]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]