Hadríanusarmúrinn
Hadríanusarmúrinn (enska: Hadrian’s Wall, latína: Vallum Aelium) er varnargarður úr grjóti og torfi sem Rómverjar létu reisa þvert yfir Norður-England. Verkið var hafið árið 122 e.Kr. á ríkisárum Hadríanusar keisara. Hann var annar af tveimur fyrstu varnargörðum sem reistur var í Stóra-Bretlandi, hinn er Antonínusarmúrinn sem liggur þvert yfir Skotland. Hadríanusarmúrinn er þekktari af því rústir hans eru heillegri.
Talið er að múrinn hafi verið reistur til þess að afmarka landamæri Rómaveldis í Stóra-Bretlandi, þ.e. Brittaníu, og veita vörn gegn árásum þjóðflokka norðan hans. Bygging múrsins bætti efnahag manna í landamærahéruðunum og stuðlaði að friðsamlegra ástandi, enda var hann einhver tryggustu landamæri Evrópu á þeim tíma.
Múrinn var um 120 kílómetrar á lengd en þykkt og hæð var misjöfn og fór eftir efnivið og aðstæðum á hverjum stað. Sumstaðar var hann gerður úr tilhöggnu grjóti, annars staðar úr torfi. Hæðin var frá 3,5 metrum upp í fimm til sex metra og múrinn var allt að sex metrar á þykkt en þó víðast hvar mun mjórri. Virkisgrafir voru meðfram honum og á honum eða við hann voru um 80 litlir virkisturnar þar sem rómverskar herdeildir höfðu aðsetur og fylgdust með mannaferðum.
Megnið af múrnum stendur enn í dag og er hann heillegastur um miðbikið en allt fram á 20. öld var þó tekið grjót úr honum til að nota í önnur mannvirki. Göngu- og hjólastígur liggur meðfram honum mestöllum. Hann er helsti ferðamannastaður í Norður-Englandi og þar kallar fólk hann Roman Wall eða the Wall. Hadríanusarmúrinn var skráður á heimsminjaskrá UNESCO árið 1987. Samkvæmt English Heritage, samtökum sem stjórna varðveislu sögustaða í Englandi, er hann „mikilvægasta rómverska minnismerkið í Bretlandi“.
Heimildir
breyta
- Fyrirmynd greinarinnar var „Hadrian's Wall“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt mars 2010.
