Alte Pinakothek (München)

Alte Pinakothek er aðalmálverkasafn borgarinnar München. Þar má finna gömul verk eftir þekkta listamenn frá Þýskalandi, Ítalíu, Niðurlöndum, Frakklandi og Spáni.

Saga safnsins

Upphaf safnsins má rekja til gamalla mynda í eigu kjörfurstans Vilhjálms IV á 16. öld. Seinni kjörfurstar bættu við ýmsum málverkum. Málverkin voru sett upp í hinum og þessum kastölum og voru ekki aðgengileg fyrir almúgann. Í 30 ára stríðinu tóku Svíar 21 málverk og fluttu til Svíþjóðar. Aðeins fimm þeirra var skilað aftur í tímans rás. Áfram héldu kjörfurstarnir að safna og keyptu þeir einnig fjölmörg málverk af erlendum málurum. Enn var stolið mikið af myndum þegar Napoleon var í München, en hann var einnig mikill listaverkasafnari. Aðeins 27 málverkum var skilað þegar Napoleon féll. Þegar Lúðvik I varð konungur Bæjaralands, ákvað hann að búa til safnaðstöðu þar sem hægt væri að bjóða fólki upp á að skoða útvalin málverk. Safnhúsið Alte Pinakothek var því reist 1826 að hans fyrirskipan og var það vígt 1836. Fullgert var safnið stærsta safnhús heims. Jafnframt hélt Lúðvík áfram að kaupa málverk, sérstaklega eftir þýska og ítalska meistara. Eftirmenn hans söfnuðu hins vegar litlu sem engu. Með fráfalli Lúðvíks var söfnuninni miklu lokið. Á stríðstímum 20. aldar voru myndirnar teknar niður og geymdar á öruggari staði. Safnið opnaði ekki fyrr en vel eftir heimstyrjöldina síðari (1957). Þá tókst að safna fé til enn frekari málverkakaupa fyrir tilstilli banka og stórfyrirtækja.

Málverk

Safnið á í dag fleiri þúsund málverk, en aðeins um 700 eru til sýnis í 19 stórum sölum og 47 hliðarsölum. Að neðan eru aðeins helstu málarar taldir upp.

Rubens og Isabella. Mynd eftir Peter Paul Rubens.

Madonnumynd eftir Leonardo da Vinci

Isabella Clara Eugenia. Mynd eftir De La Cruz

Þýskir málarar frá 14.-17. öld

Albrecht Dürer (t.d. Sjálfsmynd í síðkjól frá 1500)
Lucas Cranach eldri (t.d. Krossfesting Jesú frá 1503)
Hans Holbein (t.d. Píslarvætti heilags Sebastians frá 1516)

Niðurlenskir málarar frá 14.-16. öld)

Rogier van der Weyden (t.d. Columba-altarið frá 1455)
Lucas van Leyden (t.d. Madonnumynd frá 1462)
Jan Gossaert (oft kallaður Mabuse) (t.d. Danae frá 1527)
Hieronymus Bosch (t.d. Hinsti dómurinn frá upphafi 16. aldar)

Hollenskir málarar frá 17. öld

Rembrandt van Rijn (t.d. Hin heilaga fjölskylda frá 1633, Jesús tekinn af krossinum frá 1633)
Frans Hals (t.d. Willem van Heythuysen frá 1625)
Ferdinand Bol (t.d. Fyrirmenn í vínfélagi Amsterdam frá 1659)

Belgískir málarar frá 16. og 17. öld

Pieter Brueghel eldri (t.d. Letilandið frá 1566)
Peter Paul Rubens (t.d. Helferð hinna fordæmdu frá 1620/21, Síðasti dómurinn frá 1617)
Anthonis van Dyck (t.d. Sjálfsmynd frá 1621)

Ítalskir málarar frá 13.-18. öld

Giotto (Kvöldmáltíðin frá 1306 er elsta málverk safnsins)
Leonardo da Vinci (t.d. Madonna með nellekuna frá 1473)
Sandro Botticelli (t.d. Grátið yfir Jesú frá 1490)
Domenico Ghirlandaio
Raffael (t.d. Fjölskyldan úr húsi Canigiani frá 1505, Madonna Tempi frá 1507)
Tizian (t.d. Þyrnikóróna Krists frá 1570)
Jacopo Tintoretto (t.d. Vúlkanus kemur að Venus og Mars frá 1550)
Guido Reni (t.d. Himnaför Maríu frá 1631/42)

Franskir málarar frá 17. og 18. öld

Nicolas Poussin (t.d. Mídas og Bakkus frá 1627)
Claude Lorrain (t.d. Höfn við sólarupprás frá 1674)
Nicolas Lancret (t.d. Fuglabúrið frá 1735)
Jean Siméon Chardin (t.d. Að pússa rófur frá 1740)
François Boucher (t.d. Madame de Pompadour frá 1756)

Spænskir málarar frá 16. og 17. öld

El Greco (t.d. Jesús afklæddur frá 1595)
De la Cruz (t.d. Isabella Clara Eugenia frá 1599)
Diego Velazquez (t.d. Ungur spænskur aðalsmaður frá 1625)
Jusepe de Ribera (t.d. Heilagur Bartholomeus frá 1635)
Murillo (t.d. Drengir að kasta teningum frá 1670)

Heimildir

Fyrirmynd greinarinnar var „Alte Pinakothek“ á þýsku útgáfu Wikipedia. Sótt janúar 2010.