Alberto Fujimori
Alberto Kenya Fujimori Inomoto[1] (26. júlí 1938 – 11. september 2024) var perúskur stjórnmálamaður sem var 62. forseti Perú frá 28. júlí 1990 til 22. nóvember 2000. Fujimori var afar umdeildur leiðtogi sem lauk stjórnartíð sinni með því að flýja til Japans í miðju stjórnmálahneyksli sem varðaði spillingu og mannréttindabrot.[2][3] Ríkisstjórn hans er kennd við „fujimorisma“ og er þekkt fyrir að hafa sigrað uppreisn maóistahópsins Skínandi stígs og fyrir að hafa komið á efnahagslegum stöðugleika í Perú.[4][5][6][7]
| Alberto Fujimori | |
|---|---|
.jpg) | |
| Forseti Perú | |
| Í embætti 28. júlí 1990 – 22. nóvember 2000 | |
| Forsætisráðherra | |
| Varaforseti | Máximo San Román Ricardo Márquez Flores Francisco Tudela |
| Forveri | Alan García |
| Eftirmaður | Valentín Paniagua |
| Persónulegar upplýsingar | |
| Fæddur | 26. júlí 1938 Líma, Perú |
| Látinn | 11. september 2024 (86 ára) Líma, Perú |
| Þjóðerni | Perúskur |
| Stjórnmálaflokkur | Cambio 90 |
| Maki | Susana Higuchi (g. 1974–1994) Satomi Kataoka (g. 2006) |
| Börn | 4 |
| Háskóli | Universidad Nacional Agraria La Molina Strassborgarháskóli Háskólinn í Wisconsin–Milwaukee |
| Undirskrift |  |
Fujimori var af japönskum ættum[8] og flúði því til Japans þegar hann var ákærður fyrir spillingu árið 2000. Þegar hann kom til Japans reyndi hann að segja af sér sem forseti með faxskilaboðum en afsögn hans var hafnað af perúska þinginu, sem vildi heldur leysa hann úr embætti með vantrauststillögu. Fujimori var eftirlýstur í Perú vegna ásakana um spillingu og mannréttindabrot og dvaldi því í sjálfskipaðri útlegð þar til hann var handtekinn í heimsókn til Síle árið 2005.[9] Hann var framseldur til Perú svo hægt væri að rétta yfir honum næsta ár.[10]
Í desember 2007 var Fujimori sakfelldur fyrir að skipa húsleit og eignatöku án leitarheimildar og var dæmdur í sex ára fangelsi.[11][12][13] Hæstiréttur Perú staðfesti dóminn eftir áfrýjun.[14] Í apríl 2009 var Fujimori sakfelldur fyrir frekari mannréttindabrot og dæmdur til 25 ára fangelsisvistar fyrir að hafa stuðlað að morðum og mannránum dauðasveitarinnar Grupo Colina á meðan ríkisstjórn hans barðist gegn vinstrisinnuðum skæruliðum á tíunda áratugnum.
Dómurinn, sem staðfestur var af þremur dómurum, var fyrsta skiptið sem lýðræðislega kjörinn þjóðhöfðingi var framseldur til heimalands síns og sakfelldur fyrir mannréttindabrot. Fujimori var sakfelldur fyrir morð, líkamsárás og tvenn mannrán.[15][16][17][18][19] Í júlí 2009 var Fujimori dæmdur í sjö og hálfs árs fangelsi fyrir fjárdrátt eftir að hann viðurkenndi að hafa gefið forstjóra leyniþjónustu sinnar 15 milljónir Bandaríkjadala úr ríkissjóði Perú.[20] Tveimur mánuðum síðar lýsti hann sig sekan í enn einum spillingarréttarhöldunum og var dæmdur til sex ára fangelsisvistar í viðbót.[21] Samkvæmt perúskum lögum afplánaði Fujimori allar fangelsisvistirnar samtímis og kom því ekki til með að sitja inni lengur en 25 ár. Árið 2017 náðaði Pedro Pablo Kuczynski forseti Fujimori af mannúðarástæðum vegna veikinda hans[22] en eftir áfrýjun var náðunin ógilt árið 2018 og svo fyrirskipað að Fujimori skyldi fangelsaður á ný.[23] Fujimori var loks sleppt í desember 2023 eftir að stjórnlagadómstóll Perú staðfesti að náðun hans hefði verið gild að lögum.[24]
Samkvæmt spillingarvísitölu Transparency International frá árinu 2004 er Fujimori sjöundi spilltasti þjóðhöfðingi nútímasögunnar.[25] Dóttir Fujimori er Keiko Fujimori, sem er virk í perúskum stjórnmálum og tapaði naumlega kjöri til forseta árin 2011, 2016 og 2021.
Tilvísanir
breyta- ↑ „Official electoral data file“. Afrit af upprunalegu geymt þann 25. apríl 2012. Sótt 25. desember 2017.
- ↑ Jo-Marie Burt. 2006 "Quien habla es terrorista": the political use of fear in Fujimori's Peru. Latin American Research Review 41(3):32–61
- ↑ „Mass sterilization scandal shocks Peru“. BBC News. 24. júlí 2002. Sótt 30. apríl 2006.
- ↑ Fox, Elizabeth, and Fox, de Cardona and Waisbord, Silvio Ricardo. Latin Politics, Global Media. 2002, p. 154
- ↑ Hough, Peter. Understanding Global Security. 2008, pp. 79–80
- ↑ „Ex-President's Trial a Moment of Truth“. Fox News. 8. desember 2007.
- ↑ Fujimori's controversial career, BBC News, 18. september 2000. Sótt 4. nóvember 2006.
- ↑ Fujimori secures Japanese haven, BBC News, 12. desember 2000. Sótt 29. desember 2007.
- ↑ Conditional release for Fujimori, BBC News, 18. maí 2006. Sótt 26. september 2006.
- ↑ Extradited Fujimori back in Peru 22. september 2007.
- ↑ Fujimori jailed for abusing power, BBC News, 12. desember 2007. Sótt 12. desember 2007.
- ↑ Corte Suprema de la República. 10. desember 2008. Resolution 17-2008 Geymt 25 júní 2008 í Wayback Machine.
- ↑ Peru's Ex-President Gets 6 Years for Illicit Search, New York Times, 12. desember 2007. Sótt 12. desember 2007.
- ↑ Emery, Alex (15. apríl 2008). „Peru Supreme Court Upholds Former President's Prison Sentence“. Bloomberg News. Sótt 7. apríl 2009.
- ↑ Emery, Alex. Peru's Fujimori Found Guilty on Human Rights Charges, Bloomberg News, 7. apríl 2009. Sótt 7. apríl 2009.
- ↑ „Peru's Fujimori sentenced to 25 years prison“. Reuters. 7. apríl 2009. Sótt 7. apríl 2009.
- ↑ Fujimori culpable Geymt 10 apríl 2009 í Wayback Machine (spænska).
- ↑ „Peru court finds ex-president Fujimori guilty“. Afrit af upprunalegu geymt þann 26. janúar 2020. Sótt 25. desember 2017.
- ↑ „Fujimori gets 25 years on conviction in human rights case“. Boston.com. 8. apríl 2009.
- ↑ Fujimori convicted of corruption, BBC.com, 20. júlí 2009
- ↑ Fujimori pleads guilty to bribery, BBC.com, 28. september 2009
- ↑ „Fyrrverandi forseti Perú náðaður“. Vísir. 25. desember 2017. Sótt 31. desember 2017.
- ↑ „Fujimori aftur í fangelsi“. RÚV. 3. október 2018. Sótt 7. október 2018.
- ↑ Atli Ísleifsson (7. desember 2023). „Fujimori laus úr fangelsi“. Vísir. Sótt 24. desember 2023.
- ↑ Highlights from the Global Corruption Report 2004[óvirkur tengill], Transparency International, 25. mars 2004. Sótt 26. september 2006.
| Fyrirrennari: Alan García |
|
Eftirmaður: Valentín Paniagua | |||