Þérun

Þérun kallast það þegar persónufornöfnin „vér“ og „þér“ eru notuð. Í nútímamáli eru orðin „við“ og „þið“ notuð þegar átt er við fleiri en einn, og nefnist það fleirtala. Í fornu máli voru „við“ og „þið“ einungis notuð um tvo einstaklinga, svokölluð tvítala. Um fleiri en tvo voru notuð fornöfnin „vér“ og „þér“. Í biblíumáli er þessi háttur enn hafður á, samanber Faðir vor en þar vísar „vor“ til fleiri en tveggja. Í formlegu eða hátíðlegu máli tíðkaðist að nota „vér“ og „þér“ hvort sem átt var við einn eða fleiri. Dæmi um þetta er „vér Íslendingar!“ Fleirtölumyndir sagna og lýsingarorða eru hafðar með „vér“ og „þér“. Dæmi: „Þér eruð frjálsir.“

Beyging

	1. persóna			2. persóna
	Eintala	Tvítala	Fleirtala/Þérun	Eintala	Tvítala	Fleirtala/Þérun
nefnifall	ég	við	vér	þú	þið	þér
þolfall	mig	okkur	oss	þig	ykkur	yður
þágufall	mér	okkur	oss	þér	ykkur	yður
eignarfall	mín	okkar	vor	þín	ykkar	yðar

Hér áður fyrr þúuðu flestir embættismenn á Íslandi almúgamenn, en vildu að þeir myndu þéra sig og ávarpa rétt, eins og til dæmis kemur fram í þessari vísu:

Sælir verið þér, séra minn,

sagði ég við biskupinn.

Aftur kvað við ansa hinn:

Þú átt að kalla mig herra þinn.

Eitt og annað

• Eyjólfur ljóstollur og Magnús Stephensen landshöfðingi voru kunnugir og þúuðust. Einni sinni voru þeir og Þorvaldur lögregluþjónn, að tala saman á götu. Þorvaldur tekur þá eftir þessu og segir: „Þúar þú landshöfðingjan, Eyjólfur?“ Eyjólfi var lítið um Þorvald og svaraði strax: „Já, ég þúa guð og góða menn, en þéra andskotann og yður.“

Tengt efni

• Þúun

Tenglar

• Íslenskt mál; (um þéringar); grein í Morgunblaðinu 2000
• Þéranir á meðal vor; grein í Morgunblaðinu 1999
• Um „þéringar“ og annað ógott; grein í Morgunblaðinu 1998
• Þið, um þér, frá vor, til oss; grein í Morgunblaðinu 1980

  Þessi málfræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.