Raðstaða (stjörnufræði)

Í stjörnufræði er raðstaða eða okstaða skilgreind sem (yfirleitt) bein lína þriggja eða fleiri himinhnatta[2].

Okstaða þriggja reikistjarna séð frá La Silla í Chile—Júpíter (efst), Venus (neðri t.v.) og Merkúr (neðri t.h.).[1]

Enska heiti hugtakið syzygy er dregið úr Forngríska orðinu σύζυγος suzugos, sem þýðir "tengt saman með oki" (e. yoked together). 

Þverganga Merkúr fyrir sólu, séð frá jeppaflygildinu Forvitni á Mars (3. júní, 2014).[3]

Yfirlit breyta

Hugtakið vísar oft til sólarinnar, jarðarinnar, og þriðja hluts—annaðhvort tunglsins eða plánetu—sem er í samstöðu eða gagnstöðu við sólina og jörðu. Dæmi um raðstöður eru sólmyrkvar, tunglmyrkvar, þvergöngur og stjörnumyrkvar. Hugtakið vísar oft sérstaklega til þess þegar sólin og tunglið eru í samstöðu (nýtt tungl) eða gagnstöðu (fullt tungl).[4]

Þann 3. júní 2014 tókst jeppaflygildinu Forvitni að ljósmynda þvergöngu Merkúr fyrir Sólu, sem markaði fyrsta skipti sem þverganga plánetu hefur sést utan jarðar.

Tilvísanir breyta

  1. ESO Picture of the Week. {{cite news}}: |title= vantar (hjálp)
  2. http://asa.hmnao.com/AsA/SecM/Glossary.html#syzygy. {{cite web}}: |title= vantar (hjálp)
  3. http://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?release=2014-183. {{cite web}}: |title= vantar (hjálp)
  4. http://accessscience.com/content/Syzygy/757218. {{cite web}}: |title= vantar (hjálp)