Mikla-Flugey

Mikla-Flugey (Muckle Flugga) er lítil og grýtt eyja norður af eynni Únst á Hjaltlandseyjum. Hún er fyrsta eyjan sem fólk sér þegar það siglir til Hjaltlandseyja frá Færeyjum. Hún er samt ekki nyrst af eyjunum, heldur er Útstakkur nyrstur.

Eyjan er kölluð Muckle Flugga á ensku, en það er afbökun á norræna nafninu, en Flugey er kennd við hengiflugin sem þykja einkenna hana. Áður var hún þó kölluð Norður-Únst upp á ensku, en opinbera nafninu var breytt 1964.

Þjóðsögur herma að Mikla-Flugey og hinn nærliggjandi Útstakkur hafi orðið til þegar tveir risar, Herma og Saxa, urðu ástfangnir af sömu hafmeynni. Þeir börðust um hana með því að kasta stórgrýti hvor í annan, og einn hnullungurinn varð Mikla-Flugey. Hafmeyjan bauðst til að leysa deiluna með því að giftast þeim þeirra sem mundi fylgja henni alla leið til Norðurpólsins, þeir eltu hana báðir en drukknuðu þar sem hvorugur var syndur.

Vitinn

Í upphafi var ákveðið, árið 1851, að byggja vita á norðurenda Únstar, en menn urðu ekki á eitt sáttir um staðsetninguna fyrr en 1854. Það var svo Krímstríðið sem rak á eftir mönnum að byggja vita til verndar skipum hennar hátignar og var bráðabirgðaviti byggður á Miklu-Flugey. Þótt hann stæði í hartnær 70 metra hæð yfir sjávarmáli, þá laskaðist hann svo illa í feiknalegum sjógangi strax veturinn eftir, að ákveðið var að byggja nýjan. Eftir frekari deilur um staðsetningu voru gefin fyrirmæli um að hefjast handa sumarið 1855.

Vitinn er 20 metra hár og er nyrsti viti Bretlandseyja. Ljóskeilan skín hvítu á 20 sekúndna fresti, og sést úr 35 km fjarlægð í góðu skyggni. Mikla-Flugey var nyrsta byggða ból á Bretlandseyjum þangað til vitinn var gerður al-sjálfvirkur í mars 1995.

Vitinn á Miklu-Flugey var einn af fáum á Skotlandi, þar sem vitaverðirnir höfðu aðskildan íverustað þegar þeir voru ekki á vakt (sama gilti á Súluskeri með bækistöð á Straumsnesi, á Orkneyjum). Íverustaðurinn var seldur þegar vitinn var gerður sjálfvirkur, og er nú notaður til þess að taka á móti ferðamönnum.